Mıýnhgaýzen sındromy týraly buryn sońdy estidińiz be? Bul sındrommen aýyratyn adamdar sizdiń janyńyzda da bolýy múmkin. Sebebi sındrom belgileri: músirkeýdi unatatyn, aıaýshylyq sezimine zárý, óziniń máselelerin aıtyp, únemi jalynyshty kúıde júretin adam.
Mıýnhgaýzen sındromyna shaldyqqan jandar ózderin shekten tys aýrý qyp kórsetip, sizdiń aıaýshylyq kózqarasyńyzdy oıatýǵa tyrysady. Bul óte kúrdeli, ári qaýipti psıhologııalyq sındrom.
Adam kóńilin óz máselelerin aıtyp, shaǵymdaný arqyly aýlaý men ózi oıdan shyǵarǵan aýrý belgilerine em izdegen adamnyń keıpin jasap, barlyq adamnan qamqorlyq kútedi. Óz ótirigine ózi aldanyp qalǵan. Syrt kózge olaı kórinbeýi múmkin, óıtkeni olar bildirtpeıdi.
Qazaqta «adamnyń ishi baýyryna kirý» degen ataly sóz bar. Dál osy mıýnhgaýzen sındromymen aýyratyn adamdarǵa aıtylǵandaı.
«Mıýnhgaýzen sındromy» termınin 1951 jyly aǵylshyn endokrınology Rıchard Asher engizgen bolatyn. Lancet jýrnalynda aýrýǵa beıim naýqastardyń minez-qulqyn sıpattaǵan.
Rıchard Asher sıdromnyń 3 tıpin anyqtaǵan. Sonyń eń qaýiptisi delegaııalyq tıpi. Eń soraqysy, zııany ózine emes, óz qamqorlyǵyndaǵy kishkentaı balaǵa nemese eresek adamǵa tıedi. Januıasyndaǵy bir jandy aýrý etip kórsetip, ózin sonyń qamqorshysy, kómekshisi retinde tanystyryp, saý adamdy túrli ótirik dıagnozdarmen aýrý etedi.
Dál osy delegaııalyq tıpi týraly «The Act» (Prıtvorstvo) mını serıaly naqty oqıǵaǵa negizdelip túsirilgen. 2019 jyly 20 naýryzynda kórermenge jol tartty. Bul mını serıal nesimen erekshe?
Bolǵan oqıǵa izimen túsirilgen Dı Dı Blanshar men Djıpsı atty boıjetkenniń talanǵa túsken taǵdyryn sýretteıdi. Djıpsı Blanshar kómekke zárý, múmkindigi shekteýli jandardyń qatarynda. Anasynyń aıtýynsha, epılepsııa, allergııa, tipti mı aýytqýyna da shaldyqqan.
Oqıǵa 2008 jyldan bastalady. Blanshar otbasy qaıyrymdylyq qory tartý etken jańa úıge kóship keledi.
Jańa kórshileri bul januıany kógildir ekrannan birneshe ret tamashalaǵan. Qyzy men anasy qaıyrymdylyq sharalarynda án aıtyp, jurtttyń júregin eljiretken. Djıpsıdiń ákesi anasynyń aıtýynsha, qıyn kezde tastap ketken. Dıdı Djıpsı qyzynyń ári qurbysy, anasy, janashyry, qamqorshysy. Aı saıyn túrli qaıyrymdylyq qorlarynyn, meıirimdi adamdardan qarajat kelip túsedi.
Arbaǵa tanylǵan qyzdyń shashyn anasy ózi qıyp, tisterin sýyrady. Eń qyzyǵy, qyz óziniń júre alatyndyǵyn keıin baıqaıdy. Jasy 18-ge kelgen boıjetkenniń tólqujatyn jyl boıy ózgertip otyrǵan. Sanasy jeti jasta qalyp qoıǵanyn alǵa tartyp, qyzyn músápir retinde kórsetkendi unatqan.
Tátti allergııań bar dep tipti gazdy sýsyndar men tátti toqashtardy da jegizbedi. Kúnine qabyldaıtyn túrli dári-dármekteri men ekpesi bar. Jańa úıge kóship kelgennen keıin, Djıpsı ózine qurby tabady. Ózimen jasty ekenin ishteı sezse de, anasyna degen senimi joǵary boldy. Qurbysynyń jigiti bar. Qyzyǵyp, áleýmettik jelilerge tirkeledi. Alǵashqy súıistiń ne ekenin kórip, ishki garmondary ózgere bastaıdy.
Jeke qupııalary paıda bolady. Túnde óz aıaǵymen júrip, ruqsat etilmegen sýsyndardy iship, tańerteń túk bolmaǵandaı arbaǵa tańylady. Kúndiz kóńilge zárý, aıaýshylyq sezimin oıatatyn qyz bolsa, túnde onyń óz qupııa ómiri bar edi. Jeke noýtbýk satyp alyp, tanystyq saıttaryna tirkelip, súıiktisin tabady. Beınebaılanys arqyly sóılesip, keıin kezdesýge bel baılaıdy.
Jańa jyl qarsańynda anasymen fılm kórýge barady. Jigiti de keledi. Alaıda anasy olardyń tildesýine qarsy bop, zaldan shyǵyp ketedi. Keıin Djıpsı qatty ashýlanyp, Dıdıden qutylýdyń amalyn oılastyrady. Ókinishke qaraı, ony óltirýge sheshim qabyldaıdy. Áleýmettik jelide tanysqan jas jigittiń de psıhologııalyq aýytqýy bar bop shyqty.
2015 jyldyń 14 maýsymynda Dıdıdiń feısbýk paraqshasynda jańa ustatarlyq jazba jarııalanady. «Dıdi óli, óltirdim» degen qorqynyshty jazbany kórgen kórshileri dereý polıııaǵa habarlap, úıge kiredi. Dıdıdiń máıitin kórgen quzyrly organdar Djıpsıge izdeý salady. Kórshileri onyń múgedek ekenin, óz erkimen eshqaıda shyǵa almaıtynyn alǵa tartady.
Aqyry, Djıpsı óz jigitimen birge tutqyndalady. Sot zalynda ol barlyq shyndyqty aıtyp, kózine jas alady. Dıdıdiń onyń bar ómirin qurtqandyǵyn, aýrý qyp tárbıelegeni úshin jazalaǵanyn aıtady.
Qoryta kele, mıýnhgaýzen sındromyna shaldyqqan adamdar tek ózderiniń ómirin ǵana emes, ózgelerdikinde ózgertip, qor qylýda. Qoǵamdy aldaýda. Kim biledi, bizdiń eldede osyndaı olqylyqtarǵa jol berilip jatqan bolar. Qatań tekseris kerek.
Injý ÓMIRZAQ
