Oralhan Bókeıdiń 80 jyldyǵyna oraı ótkizilgen aıtystyń nátıjesi kórermen men jeli qoldanýshylaryn ekiudaı kúıde qaldyrdy. Alaıda aıtysker aqyn ádiletsizdik bolǵan-bolmaǵany jaıly aıtýdan bas tartty.
Bıyl belgili jazýshy, dramatýrg Oralhan Bókeıdiń týǵanyna 80 jyl. Mereıtoı qarsańynda 30 qyrkúıek kúni Almaty qalasy «Alataý» dástúrli óner teatrynda respýblıkalyq aqyndar aıtysy ótti. Alaman aıtystyń ótýine muryndyq bolǵan - Qatonqaraǵaı aýdanynyń kásipkerleri.
AITYSKER-DEPÝTAT JÚRGIZGEN AITYS
«Alataý» dástúrli óner teatrynda ótken dúbirli dodaǵa elimizdiń betkeustar 14 aıtysker aqyny qatysty. Olardyń qatarynda Ásem Erejeqyzy, Jansaıa Mýsına, Serik Qýanǵan, Aspanbek Shuǵataev, Shuǵaıyp Sezimhan, Qaziret Berdihan, Muhtar Nııazov, Ardabek Aqbaba, Nurzat Qarýqyzy, Meıirbek Sultanhan, Aqnıet Jubanysh, Tólegen Jamanov, Erjan Ámirov pen Farhat Marat bar.
Kil júırik baq synasqan aıtysty bul joly aıtysker aqyn, Parlament Májilisiniń depýtaty Amanjol Áltaev ustady.
- Almatynyń halqy aıtysty saǵynyp qalǵan eken. Ine shanshar jer joq, zal tolyp otyrdy. Jyr arqaýy – qazaq ádebıetiniń zańǵar tulǵalarynyń biri, klassık jazýshy Oralhan Bókeı aǵamyz. Aıtysqa aǵamyzdyń da tikeleı qatysy bar. Ol toqsanynshy jyldardyń kezinde ózi uıytqy bolyp, Almatyda birneshe márte aıtys ótkizgen. Al búgin onyń mereıtoıynda aqyndar kelip, Oralhan aǵany jyrǵa qosyp otyr. Demek, kitap oqıtyn, ádebıet súıetin ult bar kezde aǵamyzdyń beınesi jadymyzdan óshpek emes, - dedi Amanjol Áltaı.
Sóz dodasyna quramy Júrsin Erman (onlaın), Ásııa Berkenova, Ulyqbek Esdáýlet, Baýyrjan Halıolla jáne Álibek Qańtarbaevtan jasaqtalǵan qazylar alqasy tórelik etti.
QAIShYLYQTY KÁDE ME, JEŃISPEN KELGEN JÚLDE ME?
Qazylar alqasynyń sheshimimen aıtystyń ekinshi kezeńine tórt jup iriktelip alyndy. Fınaldyq kezeńge alty aqyn ótti. Aspanbek bar. Ekinshi kezdesýinde jeńildi, biraq úshinshi oryn avtomatty túrde alýy tıis bolǵan aıtyskerge yntalandyrý syılyǵy da buıyrmady. Odan jeńilip qalǵan aqyn úshinshi oryn aldy.
Qazylardyń sheshimimen respýblıkalyq aqyndar aıtysynda Bas júldeni aqtańger aqyn Muhtar Nııazov ıelenip, 2 500 000 teńge júlde aldy. Al I oryn júldesin Qaziret Berdihan enshilese, Shuǵaıyp Sezimhan men Jansaıa Mýsına II orynnyń tórine jaıǵasty. Al III oryndy Serik Qýanǵan men Tólegen Jamanov ózara bólisti. Sonymen qatar, Boshaı Kitapbaıulynyń 10 jyldyǵyna arnalǵan arnaıy júlde Ásem Erejeqyzyna tabystalsa, Abaı atyndaǵy halyqaralyq qor taǵaıyndaǵan júlde Meıirbek Sultanhanǵa buıyrdy.
Dúbirli dodada bas júlde ıelengen Muhtar Nııazov:
«Allaǵa shúkir, taǵy bir úlken aıtysty aıaqtadyq. Aıtys jaqsy ótti, kórermender ǵajap emoııa syılady. Jeńisti, jemisti kúnderimiz kóp bolsyn, barsha júldeger, qatysýshy aıtysker baýyrlaryma sáttilik pen abyroı tileımin. Aman bolaıyq!», - dep jazdy Instagram paraqshasynda.
Al aıtys sahnasynda 2015 jyldan beri júrgen Shuǵaıyp Sezimhan 2 oryn ıelendi. Qyz-jigit aıtysynyń elementterin qosa otyryp taqyrypqa basymdyq bergen ol «Aıtys joǵary deńgeıde ótti. Eń bastysy halyqtyń kóńilinen shyqty. Halyqtan asqan tóreshi joq. Sondaı-aq Almatyda kópten beri mundaı kólemde aıtys bolmaǵan. Halyq ta, aqyndar da bir-birin saǵynyp qalǵan eken. Sary kúzde kóńildegi sarǵaıǵan saǵynyshymyzdy shyǵarǵan keremet aıtys boldy», - dep atap ótti.
JELI NE DEIDI, «JEŃILGEN» NE DEIDI?
Jyr saıysynda «Jyl saıyn ormanyńdy órteı berseń, nemeneden jasaısyń kitabyńdy» dep surapyl sózderimen, astarly shyndyq, tapqyr teńeýlerimen kózge túsken pavlodarlyq aqyn Aspanbek Shuǵataevqa júlde buıyrmady. Al jelide aıtysker aqyn Aspanbektiń júldesiz qalǵandyǵy talqylanyp jatyr.
«Aıtystaǵy jıýrıler bokstaǵy qazylar sekildi. Almatyda ótken aıtysta Aspanbekke obal jasady. Alǵashqy qarsylasyn jeńip, fınaldyq kezeńge joldama alǵan. Birinshi kezeńde ushyp ketkender úshinshi oryn men arnaıy júldelerdi alyp ketti. Aspanbekke jeńilip qalǵan aqyn da úshtikte» dep jazǵan feısbýk oqyrmany Raýan Oqas.
Budan bólek «Almatydaǵy Oralhan Bókeıdiń aıtysynda Aspanbek Shuǵataev fınalǵa shyǵyp turyp oryn almaı ketti. Fınalǵa shyqpaǵandar oryn alypty» degen mazmunda pikirler jeterlik.
Osy sarynda pikir jarııalap, onysyna artynan jeliden óshirip tastaǵandar da bar.
Osy tusta, tartysty baıqaýǵa óziniń tóreligin aıtqan qazylardyń da pikirin surap kórdik. Biraq quram múshelerinen eshkim jaýap bermedi.
Sondaı-aq oryn almaǵan aıtysker Aspanbekti de sózge tarttyq. «Aıtys ótti, ketti, talqylanyp bitti ǵoı. Pikir aıtsam, «haıbaı bastalady ǵoı», qaıta habarlasamyn» degen aıtysker sońynan telefonyn sóndirip tastady.
Dınara Boranbaı
