ورالحان بوكەيدىڭ 80 جىلدىعىنا وراي وتكىزىلگەن ايتىستىڭ ناتيجەسى كورەرمەن مەن جەلى قولدانۋشىلارىن ەكىۇداي كۇيدە قالدىردى. الايدا ايتىسكەر اقىن ادىلەتسىزدىك بولعان-بولماعانى جايلى ايتۋدان باس تارتتى.
بيىل بەلگىلى جازۋشى، دراماتۋرگ ورالحان بوكەيدىڭ تۋعانىنا 80 جىل. مەرەيتوي قارساڭىندا 30 قىركۇيەك كۇنى الماتى قالاسى «الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترىندا رەسپۋبليكالىق اقىندار ايتىسى ءوتتى. الامان ايتىستىڭ وتۋىنە مۇرىندىق بولعان - قاتونقاراعاي اۋدانىنىڭ كاسىپكەرلەرى.
ايتىسكەر-دەپۋتات جۇرگىزگەن ايتىس
«الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترىندا وتكەن ءدۇبىرلى دوداعا ەلىمىزدىڭ بەتكەۇستار 14 ايتىسكەر اقىنى قاتىستى. ولاردىڭ قاتارىندا اسەم ەرەجەقىزى، جانسايا مۋسينا، سەرىك قۋانعان، اسپانبەك شۇعاتاەۆ، شۇعايىپ سەزىمحان، قازىرەت بەردىحان، مۇحتار نيازوۆ، اردابەك اقبابا، نۇرزات قارۋقىزى، مەيىربەك سۇلتانحان، اقنيەت جۇبانىش، تولەگەن جامانوۆ، ەرجان ءامىروۆ پەن فارحات مارات بار.
كىل جۇيرىك باق سىناسقان ايتىستى بۇل جولى ايتىسكەر اقىن، پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى امانجول التاەۆ ۇستادى.
- الماتىنىڭ حالقى ايتىستى ساعىنىپ قالعان ەكەن. ينە شانشار جەر جوق، زال تولىپ وتىردى. جىر ارقاۋى – قازاق ادەبيەتىنىڭ زاڭعار تۇلعالارىنىڭ ءبىرى، كلاسسيك جازۋشى ورالحان بوكەي اعامىز. ايتىسقا اعامىزدىڭ دا تىكەلەي قاتىسى بار. ول توقسانىنشى جىلداردىڭ كەزىندە ءوزى ۇيىتقى بولىپ، الماتىدا بىرنەشە مارتە ايتىس وتكىزگەن. ال بۇگىن ونىڭ مەرەيتويىندا اقىندار كەلىپ، ورالحان اعانى جىرعا قوسىپ وتىر. دەمەك، كىتاپ وقيتىن، ادەبيەت سۇيەتىن ۇلت بار كەزدە اعامىزدىڭ بەينەسى جادىمىزدان وشپەك ەمەس، - دەدى امانجول ءالتاي.
ءسوز دوداسىنا قۇرامى ءجۇرسىن ەرمان (ونلاين), ءاسيا بەركەنوۆا، ۇلىقبەك ەسداۋلەت، باۋىرجان حاليوللا جانە الىبەك قاڭتارباەۆتان جاساقتالعان قازىلار القاسى تورەلىك ەتتى.
قايشىلىقتى كادە مە، جەڭىسپەن كەلگەن جۇلدە مە؟
قازىلار القاسىنىڭ شەشىمىمەن ايتىستىڭ ەكىنشى كەزەڭىنە ءتورت جۇپ ىرىكتەلىپ الىندى. فينالدىق كەزەڭگە التى اقىن ءوتتى. اسپانبەك بار. ەكىنشى كەزدەسۋىندە جەڭىلدى، بىراق ءۇشىنشى ورىن اۆتوماتتى تۇردە الۋى ءتيىس بولعان ايتىسكەرگە ىنتالاندىرۋ سىيلىعى دا بۇيىرمادى. ودان جەڭىلىپ قالعان اقىن ءۇشىنشى ورىن الدى.
قازىلاردىڭ شەشىمىمەن رەسپۋبليكالىق اقىندار ايتىسىندا باس جۇلدەنى اقتاڭگەر اقىن مۇحتار نيازوۆ يەلەنىپ، 2 500 000 تەڭگە جۇلدە الدى. ال ءى ورىن جۇلدەسىن قازىرەت بەردىحان ەنشىلەسە، شۇعايىپ سەزىمحان مەن جانسايا مۋسينا ءىى ورىننىڭ تورىنە جايعاستى. ال ءىىى ورىندى سەرىك قۋانعان مەن تولەگەن جامانوۆ ءوزارا ءبولىستى. سونىمەن قاتار، بوشاي كىتاپبايۇلىنىڭ 10 جىلدىعىنا ارنالعان ارنايى جۇلدە اسەم ەرەجەقىزىنا تابىستالسا، اباي اتىنداعى حالىقارالىق قور تاعايىنداعان جۇلدە مەيىربەك سۇلتانحانعا بۇيىردى.
ءدۇبىرلى دودادا باس جۇلدە يەلەنگەن مۇحتار نيازوۆ:
«اللاعا شۇكىر، تاعى ءبىر ۇلكەن ايتىستى اياقتادىق. ايتىس جاقسى ءوتتى، كورەرمەندەر عاجاپ ەموتسيا سىيلادى. جەڭىستى، جەمىستى كۇندەرىمىز كوپ بولسىن، بارشا جۇلدەگەر، قاتىسۋشى ايتىسكەر باۋىرلارىما ساتتىلىك پەن ابىروي تىلەيمىن. امان بولايىق!»، - دەپ جازدى Instagram پاراقشاسىندا.
ال ايتىس ساحناسىندا 2015 جىلدان بەرى جۇرگەن شۇعايىپ سەزىمحان 2 ورىن يەلەندى. قىز-جىگىت ايتىسىنىڭ ەلەمەنتتەرىن قوسا وتىرىپ تاقىرىپقا باسىمدىق بەرگەن ول «ايتىس جوعارى دەڭگەيدە ءوتتى. ەڭ باستىسى حالىقتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. حالىقتان اسقان تورەشى جوق. سونداي-اق الماتىدا كوپتەن بەرى مۇنداي كولەمدە ايتىس بولماعان. حالىق تا، اقىندار دا ءبىر-ءبىرىن ساعىنىپ قالعان ەكەن. سارى كۇزدە كوڭىلدەگى سارعايعان ساعىنىشىمىزدى شىعارعان كەرەمەت ايتىس بولدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى.
جەلى نە دەيدى، «جەڭىلگەن» نە دەيدى؟
جىر سايىسىندا «جىل سايىن ورمانىڭدى ورتەي بەرسەڭ، نەمەنەدەن جاسايسىڭ كىتابىڭدى» دەپ سۇراپىل سوزدەرىمەن، استارلى شىندىق، تاپقىر تەڭەۋلەرىمەن كوزگە تۇسكەن پاۆلودارلىق اقىن اسپانبەك شۇعاتاەۆقا جۇلدە بۇيىرمادى. ال جەلىدە ايتىسكەر اقىن اسپانبەكتىڭ جۇلدەسىز قالعاندىعى تالقىلانىپ جاتىر.
«ايتىستاعى جيۋريلەر بوكستاعى قازىلار سەكىلدى. الماتىدا وتكەن ايتىستا اسپانبەككە وبال جاسادى. العاشقى قارسىلاسىن جەڭىپ، فينالدىق كەزەڭگە جولداما العان. ءبىرىنشى كەزەڭدە ۇشىپ كەتكەندەر ءۇشىنشى ورىن مەن ارنايى جۇلدەلەردى الىپ كەتتى. اسپانبەككە جەڭىلىپ قالعان اقىن دا ۇشتىكتە» دەپ جازعان فەيسبۋك وقىرمانى راۋان وقاس.
بۇدان بولەك «الماتىداعى ورالحان بوكەيدىڭ ايتىسىندا اسپانبەك شۇعاتاەۆ فينالعا شىعىپ تۇرىپ ورىن الماي كەتتى. فينالعا شىقپاعاندار ورىن الىپتى» دەگەن مازمۇندا پىكىرلەر جەتەرلىك.
وسى سارىندا پىكىر جاريالاپ، ونىسىنا ارتىنان جەلىدەن ءوشىرىپ تاستاعاندار دا بار.
وسى تۇستا، تارتىستى بايقاۋعا ءوزىنىڭ تورەلىگىن ايتقان قازىلاردىڭ دا پىكىرىن سۇراپ كوردىك. بىراق قۇرام مۇشەلەرىنەن ەشكىم جاۋاپ بەرمەدى.
سونداي-اق ورىن الماعان ايتىسكەر اسپانبەكتى دە سوزگە تارتتىق. «ايتىس ءوتتى، كەتتى، تالقىلانىپ ءبىتتى عوي. پىكىر ايتسام، «حايباي باستالادى عوي»، قايتا حابارلاسامىن» دەگەن ايتىسكەر سوڭىنان تەلەفونىن ءسوندىرىپ تاستادى.
دينارا بورانباي
