Dıni tözımdılık mäselesı, ärine, bügıngı taŋdaǧy özektı jäne belsendı talqylanatyn mäselelerdıŋ qatarynda. Dıni toleranttylyqty dünietanymdyq jäne äleumettık-psihologiialyq közqarastar bırıktıretın jäne köptegen dıni dästürlerdıŋ zaŋdylyǧyna mümkındık beretın qoǧamdyq sananyŋ kürdelı qūbylysy retınde qarastyru kerek. Dıni toleranttylyqty jeke adamdar, äleumettık qūrylymdar jäne memleket deŋgeiındegı naqty äreketter retınde de qabyldau kerek. Basqaşa aitqanda, dıni toleranttylyqty azamattyq qoǧamnyŋ qūndylyǧy men äleumettık normasy retınde tüsınuge bolady, ol onyŋ barlyq jeke tūlǧalarynyŋ dıni jäne konfessiialyq tiesılıgı boiynşa är türlı bolu qūqyǧynda körınedı.
Dıni toleranttylyqty qalyptastyru tetıkterı qoǧamdyq qatynastardyŋ bükıl jüiesımen, konstitusiialyq demokratiialyq qūqyqtar men bostandyqtardyŋ tolyq jüzege asu mümkındıgımen, tūlǧa men qoǧamnyŋ ruhani mädenietınıŋ deŋgeiımen bailanysty.
Dıni toleranttylyq dästürlerı özınıŋ san aluan körınısterınde Qazaqstandaǧy qoǧamdyq-filosofiialyq oi-pıkırdıŋ damuynyŋ barlyq kezeŋderınde özınıŋ erekşe körınısın tapty, mūny eŋ jarqyn mysaldarmen körsetuge bolady.
Köptegen ūly oişyldar halyqtardyŋ, jeke adamdardyŋ erekşelıkterı men jaǧdailaryn eskere otyryp, dındı taŋdau qūqyǧy turaly ideiany nasihattady. Äl-Farabi bylai dep jazdy: «Bır top nemese bır halyq basqa top nemese basqa adamdardan basqa zattardy elıkteuış beinelermen beinelei alady. Sondyqtan ızgı halyqtar ärtürlı, al ızgı qalalar är türlı dındı ūstana alady jäne bır baqytqa senedı».
Äigılı Qoja Ahmet Iаssaui adamdardy özge halyqtardyŋ dınıne tözımdılıkpen qarauǧa şaqyrǧan: «Aldyŋda özge dın ökılı bolsa, ony renjıtpe. Qatal jürekten, renjıgen jannan, Jaratqan İe būrylady».
Jahandanu däuırındegı qazaq qoǧamynyŋ ruhani ömırın jaŋǧyrtu dınge jaŋa syndarly közqarassyz mümkın emes. Tarihqa köz jügırtsek, Qazaqstan ärqaşan Şyǧys pen Batystyŋ türlı dınderı, mädenietterı men örkenietterınıŋ toǧysqan jerı, toǧysqan jerı jäne dialogy bolǧan. Qazaqtardyŋ mädeni-etikalyq dästürlerınen mūra bolyp qalǧan ruhani saladaǧy toleranttylyq bügıngı jäne bolaşaqta azamattyq tatulyqty saqtaudyŋ jaqsy negızı bolyp tabylady.
Bügıngı taŋda elımızde 18 konfessiiany qamtityn 3932 dıni bırlestık tırkelgen: 2790 -islamdyq, 345 -pravoslavie, 93 - katolik, 588 - protestant,
61 - Ehoba kuägerlerı, 24 - Jaŋaapostoldyq şırkeu, 13 - Krişna sanasy qoǧamy, 7 - iudaizm, 6 - bahai, 2 - buddizm, 2 - soŋǧy küngı äulieler İsa Mäsıhtıŋ şırkeuı (mormondar), 1 - munitter.
Al, Qūrban ait pen Rojdestvo sekıldı dıni merekeler elımızde demalys künderı bolyp jariialandy.
Jalpy Qazaqstandaǧy dınderdıŋ, mädenietter men halyqtardyŋ tatu-tättı ömır süruı el bolaşaǧy üşın asa maŋyzdy dünie bolyp tabylady.
Ūqsas jaŋalyqtar
