«Nūrsūltan – arqa tirek, altyn diŋgek»: Mektep oquşylary jaǧympazdyq jyrlaryn qaşanǧy oqidy?

Nazarbaevqa auyr tigenı öz jüiesınıŋ közı tırısınde küiregenı bolar! Kezınde jaǧympazdar tösegen jastyqtyŋ jūmsaqtyǧy qalmady. «Elbasy» atauynan aiyryldy, qorǧany bolǧan «Tūŋǧyş prezident turaly zaŋnyŋ» küşı joiylyp, ıle-şala «Qūrmettı senator» märtebesınıŋ mäselesı şeşıldı. Keşe ǧana Qazaqstan Respublikasynyŋ Tūŋǧyş Prezidentı – Elbasynyŋ mädeniet salasyndaǧy memlekettık stipendiiasynan da «Elbasy» sözı alynyp tastaldy. Biıkke ūşqannyŋ biıkten qūlauy da oŋai ärı qauıptı degen söz bar edı ǧoi! Būl rette Nazarbaevty tym biıktetıp jıbergen özı de, özgeler de… Äsıre sıltep ūlyqtap, qoldan qūdai jasady. Aqyry jeke basqa tabynuşylyqqa äkelıp soqtyrdy. Pende ǧoi bilık pen bailyq uaqytşa ekenın ūmytty. Mıne, bügın bärı özgerdı. Būǧan eşkımdı dattaudyŋ ne aqtaudyŋ qajetı joq. Sebebı būl – saiasat, sebebı būl – ömır zaŋdylyǧy. Endı eşkımge «anany üitken, mynany süitken» dep aidar taqpaimyz. Kım ne ıstese de ūlty üşın ısteuı tiıs! Bıraq būl jerde tasada qalyp bara jatqan bır jait bar. Ol mektep oqulyqtaryndaǧy Nazarbaevqa arnalyp jazylǧan madaq jyrlary. Mäselen, qazır qoldanystaǧy 9-synyp Qazaq ädebietı oqulyǧynda («Mektep» baspasynan 2019 jyly şyqqan. Avtorlary: Kerımbekova B., Mūqanova J.,) kezınde maqtaudyŋ tübın tüsırıp, soŋynan ökınışın bıldırgen Nesıpbek Aitūlynyŋ «Bäiterek» poemasy älı oqytylyp keledı. Onda da jaǧympazdyq iısı aŋqyp tūr jäne «Elbasy» atauy da kezdesedı. Taǧy ol bır ǧana sabaq oqytylyp qoimaidy. Baqandai 10 sabaq arnalyp otyr. Būl qandai qūityrqylyq. Mysaly: Qisyny keleli istiŋ der şaǧynda, Küş-quat kelide emes, kelsabynda. Söileidi Nazarbaev Nūrsūltan bop, Kök tuly Qazaqstan jer şarynda. Şarpysyp jaŋa däuir eskimenen, Köz kördi hikmetti estimegen. Elbasy şarq ūrady şartarapqa, Qyrandai balapany keş tülegen. ******** Salǧan soŋ keŋ tolǧanyp köpke keŋes, Aiauly Almatysy ökpelemes. Aldymen Elbasynyŋ jüreginde, Astana jerde de emes, kökte de emes! ********* Otyrsaq özge jūrttan asa qarap, Qonǧany baq pen däulet qosa-qabat. Erligi Elbasynyŋ jarqyrap tūr, Būlt qalai künniŋ közin tasalamaq?! ********* Jyrlamas ǧajaiypty kim mūndaǧy, Jetkenşe sözdiŋ dämi, tildiŋ näri. Alǧysyn jaudyrady Elbasyǧa Baqytty būl şahardyŋ tūrǧyndary. ********* Jaǧadan astana sap alystaǧy, Batysqa, şyǧysqa da qaryştady. Qazaqtyŋ Nūrsūltany sondai desem, Äleumet aitty demes men ūşqary. ********* Nūrsūltan – arqa tirek, altyn diŋgek, Alyptyŋ halqy ǧana narqyn bilmek. Qarǧanyŋ qarqyldaityn ädeti ǧoi, Qyrannyŋ aspandaǧy daŋqyn kündep. ********* Asyldyŋ jarqyldamas bar ma küni, Äuelden tüsken oǧan Alla nūry. Sondyqtan Nūr-Sūltan dep atyn qoiǧan, Ata-ana boljaǧandai aldaǧyny. Qazaq ädebietı. Jalpy bılım beretın mekteptıŋ 9-synybyna arnalǧan (208-216 better) Endıgı mäsele mynada. Oqulyqtar qaşan jaŋarady? Älde jas jetkınşekterdı jaǧympazdyq ruhynda tärbieleudı jalǧastyramyz ba? Jalpyny jarǧa jyǧatyn jaǧympazdyq ekenın ūmytpaiyq aǧaiyn…

Oralbai MYRZAǦŪLOV