Bügın – qazaqtan şyqqan tūŋǧyş antropolog, Şoqan Uälihanov atyndaǧy syilyqtyŋ laureaty, akademik Orazaq Smaǧūlūlynyŋ tuǧan künı. Ǧalym 95 jasqa tolyp otyr, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.
30 qyrküiekte Ūlttyq muzei basşysy Berık Äbdıǧaliūly basqaruymen «ǦASYR. TŪLǦA. ǦYLYM» atty mereitoilyq şarada Ǧylym jäne joǧary bılım, Mädeniet jäne aqparat ministrlıkterınıŋ vise-ministrlerı, Senat deputattary, Ūlttyq ǧylym akademiiasynyŋ akademikterı, ruhaniiat salasynyŋ janaşyrlary aqjarma lebızderın arnap, ǧūlama ǧalymǧa qūrmetın körsettı. Qūttyqtaularda körnektı tūlǧanyŋ eŋbegı erekşe atalyp, «Qazaq halqy jäne ata tegı» syndy baǧa jetpes eŋbekterı ūlttyq qazyna ekenı aityldy.
Orazaq Smaǧūlūly 1930 jyly 1 qazanda Qostanai oblysy Meŋdıǧara audany Ūialysai auylynda düniege kelgen. Y.Altynsarin atyndaǧy Meŋdıqara pedagogikalyq uchilişesın, Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU-nyŋ tarih fakultetın bıtırgen. Tarih fakultetınde oqyp jürıp, antropolgiia ǧylymyna qyzyǧuşylyǧynyŋ arqasynda Almaty medinstitutynyŋ keşkı bölımınde de bılımın jetıldırgen. 1963 jyly Mäskeu qalasynda kandidattyq dissertasiia qorǧaǧan.
Ol – Qazaqstandaǧy antropologiia mektebınıŋ negızın qalauşy, tarih ǧylymdarynyŋ doktory, professor, QR ŪǦA akademigı, Boloniia ǧylym akademiiasynyŋ korrespondent müşesı, QR ǧylymy men tehnikasynyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı. Keŋestık kezeŋde ǧalym qazaq halqynyŋ antropologiialyq tipı turaly dissertasiia qorǧaǧan. Totalitarlyq rejım ǧalym eŋbekterıne tyiym salyp, qudalasa da öz baǧytynan taimaǧan. Orazaq Smaǧūlovtyŋ «Qazaq halqynyŋ antropologiialyq tarihy» atty eŋbegı ǧylymda ülken jaŋalyq boldy.
Akademik qazırgı Qazaqstan aumaǧyn mekendegen ejelgı adamdar qazaq halqynyŋ ata-babasy ekenın ǧylymi tūrǧydan däleldep, ūlt tarihyn elu ǧasyrǧa jyljytqan. Ǧalym Abylai hannyŋ bet-beinesın qalpyna keltırdı, Qobylandy batyr, Äiteke bi qabırlerınde antropologiialyq zertteuler jürgızgen.
