15 mamyr 2018 jyl, seısenbi kúni Eýropa parlamentiniń adam quqyqtaryn qorǵaý jónindegi komıtetiniń Brıýssel qalasyndaǵy ortalyǵynda Qytaıdyń Shyńjań aımaǵyndaǵy Qazaqtardyń jappaı qýdalaný máseleleri boıynsha keń kólemde jınalys ótti.
Komıtet tóraǵasy Pier Antonio PANZERI myrzanyń ózi basqarǵan bul kezdesýge parlament músheleri, Halyqaralyq adam quqyqtaryn qorǵaý uıymdarynyń ókilderi, parlamenttiń keńesshileri qatysty.
Adam quqyqtaryn qorǵaý komıtetiniń tóraǵasy Komıtet tóraǵasy Pier Antonio PANZERI ge Ómirhan Altyn hat tapsyrýda.
Ómirhan Altynnyń ótinishi boıynsha, Ómirhan Altynnyń ózi daıyndap bergen keń kólemdegi málimetterge súıene otyryp, Halyqaralyq adam quqyqtaryn qorǵaýshy bilikti maman Ulrich DELIUS myrza Qytaıdaǵy qazaqtardyń qıyn jaǵdaıyn egjeı-tegjeıli baıandady.
Qytaı qazaqtarynyń máselesin baıandaǵan Halqaralyq adam quqyqtaryn qorǵaýshy bilikti maman Ulrich DELIUS
Bul retki jınalystyń mazmuny týraly berilgen túsiniktemeden keıin, alǵashqylardyń biri bolyp sóz alǵan Human Rights Watch Halyqaralyq adam quqyqtaryn qorǵaý uıymdarynyń Azııa bóliminiń basshysy Sophie RICHARDSON hanym, sońǵy ýaqytta Qytaı úkimeti tarapynan Shyńjań aımaǵyndaǵy Qazaqtar men Uıǵyrlardyń adam sengisiz tásildermen, qatigezdikpen quqyqtary taptalyp jatqandyǵyn basa kórsetti.
Sophie RICHARDSON hanym asa kesh bolmaı turǵanda Eýroparlament jáne basqa Halyqaralyq uıymdarǵa bul zulymdyqty toqtatý úshin Qytaı úkimetine qarsy úlken sharalardy qoldanýdy talap etti.
Eýroparlamenttiń adam quqyqtaryn qorǵaý komıtetiniń Shyńjań máselesine arnalǵan bul retki jınalysy ondaǵy Qazaqtardyń da Uıǵyrlarmen qatar erekshe qysymdar men qýdalaýlarǵa ushyrap jatqany týraly kólemdi baıandamalarmen erekshelendi. Qazaqtardyń qysym kórgen máselelerine parlament músheleri arasynda úlken qyzyǵýshylyq týdyrdy.
Delius myrzanyń Qytaı qazaqtary týraly jasaǵan baıandamasyn, jınalysqa qatysýshylar erekshe yqylaspen tyńdady.
Odan keıin sóz alǵan ózge parlament músheleri, mamandar men keńesshiler de Qazaqtar týraly aıtýmen boldy. Tipti Eýroparlamentiniń eń bedeldi mamandarynyń biri bolyp sanalatyn Abigail ALICE hanym, tuńǵysh ret Qytaı úkimetinen Shyńjańdaǵy qazaqtarǵa jasap otyrǵan qysymdary men zorlyqtary týraly talqylanýy bul retki jınalystyń mańyzdylyǵynyń eselep arta túskenine basa nazar aýdardy.
Qytaı úkimeti Shyńjańdaǵy adam quqyqtarynyń jappaı taptalýyna arnalǵan osy kezdesýde parlament múshelerinen Lars ADATUSSON, komıtet tóraǵasynyń orynbasary Barbara LOCHBIHILER hanym, Wajid KHAN dar sóz alyp, Qytaılardyń bul jolǵy Qazaqtardyń quqyǵyn taptaǵan jáıtterdi buryn-sońdy esh jerde qoldanbaǵan, erekshe soraqylyqpen, adam sengisiz jaýyzdyqty iske asyryp kelejatqandyqtaryn aıtty.
Adam quqyqtaryn qorǵaý komıtetiniń tóraǵasynyń orynbasary Barbara Lochbihler hanym.
Olar birinshi bolyp Evroparlamenttiń jáne basqada halyqaralyq adam quqyqtaryn qorǵaý uıymdardyń Qazaqtar men Uıǵyrlarǵa qaratylǵan quqyqbuzýshylyqtardy tez arada toqtatyp, adamdardyń qorqynyshsyz, beıbit túrde ómir súrýin qamtamasyz etýge kóndirý úshin Qytaı úkimetine qarata tıisti sharalardyń múmkin bolǵansha tezirek qolǵa alynýyn talap etti.
Evroparlamenttiń múshesi Lars ADATUSSON myrza.
Eýroparlamenttiń múshesi Wajid Khan myrza.
Bul jınalysqa Qytaı qazaqtarynyń máselesin keń kólemde kóterip júrgen Qazaqstandaǵy «ATAJURT ERIKTI JASTARY» dep atalatyn belsendilerdiń basshysy Orazuly Qydyrálide keletin bolǵan, biraq Qazaqstanda da bir mańyzdy jınalysqa baılanysty kele almady.
Jınalys barysynda Ómirhan Altyn osy «ATJURT ERIKTI JASTARY» belsendilerinen málimetter alyp, ózi Aǵylshyn jáne Nemis tilderinde daıyndaǵan Qytaı qazaqtaryna jasalyp jatqan zulymdyqtar týraly aqparattar men aryz-shaǵymdardy komıtettiń tóraǵasy Pier Antonio PANZERI myrzadan bastap jıynǵa qatysqan parlament músheleri men halqaralyq adam quqyqtaryn qorǵaý uıymdaryna, parlament mamandaryna taratty. Bul hattardy Ómirhan Altyn osy jınalystan kóp buryn olarǵa jibergen edi.
ATAJURT ERIKTI JASTARY basshysy Orazuly Qydyráli
Eýroparlamenttiń Qytaı qazaqtarynyń máselesin búgin keń kólemde talqylanýyna sebepker bolǵan Ómirhan Altynnyń Qytaı qazaqtarynyń quqyqtaryn qorǵaý úshin halyqaralyq dárejedegi bul is-áreketterdi tek óz kúshimen kóterip júrgenin kórgen parlament músheleri men halqaralyq mamandar, Qazaqtardyń da adam quqyqtaryn qorǵaý salasynda ózderiniń múddelerin qorǵaý úshin Tıbettikter men Uıǵyrlar sııaqty tez arada óz ortalyqtaryn qurýǵa keńes berdi.
Sonymen 15 mamyr kúni tuńǵysh ret Qytaıdyń Shyńjań aımaǵyndaǵy Qazaqtardyń Qytaı úkimeti tarapynan quqyqtarynyń óreskel buzylýyna tap bolyp kele jatqan jaǵdaıyn talqylaǵan Eýroparlament aldaǵy ýaqytta Qytaı qazaqtarynyń máselesin nazardan tys qaltyrmaq emes. Sonymen qatar aldaǵy kúnde adam quqyqtary salasynda jáne basqa salalarda Qazaqtar óz múddesin qorǵaý úshin halyqaralyq uıymdarmen birlese otyryp barynsha ózderin jetildirip, zaman talabyna saı saýatty túrde etýleri kerek degen usynys aıtty.
Aıta keteıik, ótken jylǵy dúnıe júzi qazaqtarynyń 5 quryltaıynda Germanııadan kelgen Ómirhan Altyn aǵamyz túńǵysh ret Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevqa Qytaıdaǵy qazaqtardyń máselesin tike jetkizgen bolatyn, El basy bul máselege erekshe nazar aýdaryp, syrtqy ister mınıstrligine tapsyrma bergen bolatyn.
Dúnıe júzi qazaqtarynyń 5 quryltaıynda Ómirhan Altyn Qytaı qazaqtarynyń máselesin Elbasyna jetkizip tur.
Ómirhan Altyn aǵamyz sol ýaqyttan beri Qytaıdaǵy qazaqtardyń máselesin tynbaı kóterip keledi, mine endi Eýropa parlamentinde joǵary deńgeıde kóterip otyr. Osyndaı ult múddesin tý etken Ómirhan Altyn aǵamyzǵa barsha Qazaqstandyqtar atynan rahmet aıtamyz.
http://atajurtjastar.com
