30 qyrküiek – halyqaralyq podkast künı. Qazır elımızde aqparatpen bölısu, pıkır alysudyŋ būl täsılı keŋınen qoldanylady. Desek te, otandyq mediaqauym podkast tehnologiiasyn dūrys qoldanyp jür me? Būl sūraqtarǧa 5 jyldan astam zerttep, zerdelep jürgen maman Eldar Qūdaibergenov jauap berdı, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı QazAqparatqa sılteme jasap.
«30 qyrküiek – jai ǧana data, bırneşe podkaster özara oilasyp osy kündı taŋdaǧan. Menıŋ oiym, podkast nemese podkasting künı 11 qaŋtar boluy kerek. Sebebı, 2001 jyly 11 qaŋtarda Deiv Uainer alǧaş ret «enclosure» degen tegı bar RSS arnany internetke jariialaǧan, ol RSS arna arqyly «Grateful Dead» degen toptyŋ änı taralǧan. Būl muzykalyq top öz änderın avtorlyq qūqyqsyz, tegın tyŋdap taratu üşın internetke jariialaǧan. Qazır podkast – jaŋaşyldyq emes, ol 2001 jyly paida bolǧan kontenttı taratuǧa arnalǧan tehnologiia, al Qazaqstanda tarap jatqany mülde bölek närse», - dedı Eldar Qūdaibergenov.
Ol soŋǧy 5 jyl boiy podkastpen ainalysqan, būl taqyrypqa arnalǧan jeke tegın kursy da bar, al qazır kıtap jazyp jatyr. Aituynşa, kıtaby da tegın taralady.
«Qazaqstanda podkastke eşqandai kriteriisız, oŋai qaraityn siiaqty. Öitkenı, bızdıŋ medianaryqtaǧy podkast turaly tüsınık älemdegı közqarastan mülde bölek, bızde podkasty janr, format dep tüsınedı, iaǧni jurnalistikanyŋ bır salasy dep oilaidy. Menıŋşe, būl - tübegeilı qate tüsınık. Podkast nemese podkastingtıŋ eşqandai janrǧa qatysy joq, ol - audio nemese video jinaǧyn internette taratu qūraly. Podkast Bluetooth siiaqty, onyŋ kömegımen kez kelgen faildy jıbere alasyz. Faildardy taratu joly desek te bolady», - deidı ol.
Mamannyŋ aituynşa, elımızde podkast nemese podkasting ūǧymy zaŋmen bekıtılıp, rettelmegen.
«Kez kelgen adam YouTube-tegı video sūhbatty, pıkırtalasty nemese WhatsApp-taǧy audiojazbany podkast deuı mümkın, būl - öz erkı. Al menıŋ būl dünielerdıŋ podkast emes ekenıne naqty dälelım bar. Audio, video jinaqty RSS arqyly taratu - podkast ekenın däleldei alamyn. Ony däleldeitın faktıler, jazbalar menıŋ saittarymda, blogymda jäne podkastarymda bar. Qazaqstanda podkastyŋ alǧaşqy tolqyny 2008-2010 jyldary paida boldy. 2017-2018 jyldary odan ärı dami bastady, al soŋǧy jyldary podkast ūǧymy qalyptasty. Ökınışke qarai, elımızdegı media mamandar men tyŋdarmandardyŋ köpşılıgı podkast ūǧymyn dūrys tüsınıp jürgen joq. Ärine, podkasty tek osylai tüsınu kerek degen qatyp qalǧan qaǧida joq. Kım qalai qoldanǧysy keledı, solai qoldanady. Bıraq bır närsenı aitqanda arǧy jaǧynda tittei bolsyn dälel bolsa bolar edı», - deidı maman.
Sondai-aq spiker 1 sekundtyq podkasttyŋ da baryn aitty, iaǧni kez kelgen audiojazbany, tıptı liftınıŋ qozǧalys dausy da podkast sanalady.
«Podkast janrǧa, formatqa bölınıp şektelmeidı. Men podkasterlerge sızdıkı dūrys nemese būrys dep baǧa bere almaimyn, bıraq menıŋşe podkast degen soŋ onyŋ RSS arnasy boluy kerek. Älem boiynşa alyp qarasaq, podkasting keremet damyp jatyr jäne bolaşaǧy zor. Qazaqstanda podkasting baǧytyn damytu üşın aldymen onyŋ ne ekenın tüsınıp alǧan jön, sondai-aq tyŋdarmandardy tarta bılu de qajet. Men podkast jasau jolynyŋ daiyn ülgılerın bıraz BAQ-qa ūsyndym, bıraq qoldau tappady», - deidı E. Qūdaibergenov.
Sondai-aq aqparat taratudyŋ, pıkır almasudyŋ jäne jalpyǧa ortaq mäselelerdı talqylaudyŋ qūralyna ainalǧan podkast tehnologiiasyna qatysty Mädeniet jäne aqparat ministrlıgınıŋ ūstanymyn sūraǧan edık.
«Qazır internet, tehnologiia damyǧan zamanda onlain platformalar men äleumettık media dästürlı būqaralyq aqparat qūraldarymen belsendı bäsekelesedı. Qazaqstan Respublikasynyŋ dästürlı BAQ qyzmetı qoldanystaǧy «Mass-media turaly» zaŋmen retteledı. Öz kezegınde, podkast, taǧy sol siiaqty onlain platformalardyŋ qyzmetı «Onlain platformalar jäne onlain jarnama turaly» zaŋmen rettelgen. Bügınde bäsekege qabılettı BAQ aqparatty taratudyŋ kross-platformalyq baǧytyn belsendı ılgerıletıp jatyr. Osylaişa, ırı būqaralyq aqparat qūraldarynyŋ öz podkasty bar», - dep tüsındırdı vedomstvodan.
