«كالمار ويىنى» اتاقتى Netflix كومپانياسى ۇسىنعان وڭتۇستىك كورەيالىق 9 سەريالى دوراما. اپتا بويى اۋىزدان تۇسپەگەن بۇل دوراما بىردەن توپ-10 قاتارىنا ەندى. بۇل تۋرالى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنىڭ ءتىلشىسى حابارلايدى.
دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن جاڭا كارىس سەريالىن ءتۇسىرۋ وسىدان 13 جىل بۇرىن جوسپارلانعان. بۇل تۋرالى رەجيسسەر حۆان دون حەك 2019 جىلى ءباسپاسوز جيىنىندا مالىمدەگەن ەدى.
سەريال سيۋجەتى قانداي؟
قورقىنىش، جاۋىزدىق، قانتوگىس. سەريال ساحناسى ءدال وسى ءۇش نارسەنى نەگىزگە العان. الايدا، جاسىرىنعان ءمان مەن شىمىر شىندىقتى بايقاماي قالۋ مۇمكىن ەمەس.
ويىن ويناۋ ارقىلى 38,5 ملن اقش دوللارىن ۇتىپ الاسىڭ. ءيا، سەريالدىڭ باستى فيشكاسى وسى. قارىزعا بەلشەسىنەن باتىپ، قانشا تىرىسسا دا قۇتىلا الماي جۇرگەن 456 ادام اقىرى اقشا ارباسىنا وڭاي الدانىپ قالادى.
باستى رولدە - قارتايعان شال، ساۋاتتى ازامات، باقىتسىز اكە، قاراۋسىز قىز، ءسابيى بار انا، قاتىگەز ەركەك. ءار ءتۇرلى جاس شاماسىنداعى ادامداردى الۋدىڭ دا ءوز سەبەبى بار. ماڭدايعا جازىلاتىن قيىندىق جاس تالعامايدى. تەك ادالدىقپەن، ءتۇزۋ جولمەن توتەپ بەرە ءبىلۋ كەرەك.
ويىنشىلار كەلىسىم شارتقا قول قويىپ، العاشقى «جاسىل ءتۇس-قىزىل ءتۇس ويىنىنان» باستايدى. «قىزىل ءتۇس-جاسىل ءتۇس» ويىنى الەمنىڭ كوپتەگەن مەملەكەتىندە، اسىرەسە بالالار اراسىندا تانىمال. رەجيسسەر حۆان دون حەك ءوزى دە سەريال جەلىسى بالا كۇنىمىزدە ويناعان ويىندار بويىنشا تۇسىرىلەتىنىن ايتقان بولاتىن.
جاسىل ءتۇس دەگەندە العا قاراي جىلجىپ، قىزىل ءتۇس دەگەندە قاتىپ قالۋ كەرەك. كىم قيمىلدايدى، ومىرمەن قوش ايتىسادى. ويىننىڭ ومىرگە الماساتىنىن بىلمەگەن قاتىسۋشىلار شۋ كوتەرىپ، ويىن الاڭىنان قاشۋدى كوزدەيدى. دەگەنمەن، قاشۋعا تىرىسقان بارلىق ادام ولەدى. كەلەسى كەزەڭگە وتكەندەر ويىننان باس تارتىپ، قايتا قالىپتى ومىرلەرىنە ورالادى. بىراق سانالارىندا 38,5 ملن اقش دوللارى تۇر. شىنايى ومىرلەرى ويىڭ الاڭىنان ەش ايىرماسى جوق ەكەنىن تۇسكەن قاتىسۋشىلار قايتادان ورالادى.
ەكىنشى ويىندا قاتىسۋشىلارعا 4 ەسىكتىڭ ءبىرىن تاڭداتىپ، قايناتىلعان قانتتان جاسالعان بالىشتەردى بەرەدى. ءبالىش ورتاسىندا وزدەرى تاڭداعان ەسىكتىڭ بەلگىسى بار. سول بەلگىنى ينە سابىمەن سىندىرماي الۋ قاجەت.
ءۇشىنشى ويىن ءبىزدىڭ قوعامعا تاڭسىق ەمەس. 10 ادامنان كوماندا قۇرىلادى. كەيىن ارقان تارتىسادى. جەڭىلگەن كوماندا تۇگەلىمەن قازا تابادى.
ءتورتىنشى ويىندا ەكى ادامنان جۇپتاسادى. ءار ويىنشىعا 10 كىشكەنە شار بەرىلەدى. جەڭگەن ادام كەلەسى كەزەڭگە تولىق 20 شارمەن ءوتۋى كەرەك. بۇل ويىنداعى كورەرمەندەردىڭ ەسىندە ساقتالىپ قالعان سيۋجەت – ساتقىندىق ەدى. باستاپقى ويىن بويى بىرگە كەلە جاتقان ادامدار ءوز ءومىرى ءۇشىن ءتۇرلى جولمەن جۇبىن جەڭۋگە تىرىسادى.
بەسىنشى ويىندا قاتىسۋشىلارعا مانەكەندە تۇرعان سانداردىڭ ءبىرىن تاڭداۋعا بۇيىرادى. باستى ءرولدى سومداۋشى كي حۋن كوپ ويلانا كەلە 1 سانىن تاڭداعىسى كەلەدى. الايدا ارتتاعى ءبىر ويىنشى ومىرىندە ەشقاشان ءوز تاڭداۋىن جاساماعانىن، تىم قۇرعاندا بۇگىن ەشكىمنىڭ ارتىنا تىعىلماي، قورىقپاي، ءوز تاڭداۋىن جاساعانىن جانە ول 1 سانى ەكەنىن ايتىپ، ورىن الماسادى. بۇل ويىندا ولار تاڭداعان رەت بويىنشا كوپىردەن وتەدى. كوپىر اينەكتەن جاسالعان. ءبىرى قالىڭ بولسا، ءبىرى وتە جۇقا. سەكىرىپ ءوتۋ ارقىلى ولار قالىڭ اينەكتى تابۋى كەرەك. تاپپاسا قۇلايسىڭ. قۇلاساڭ، ولەسىڭ.
فينالعا 3 قاتىسۋشى وتەدى. كي حۋن،سان ۋ،ساە-پەك. بويجەتكەن جارالى ەدى. ونى بىلگەن كي حۋن وعان كومەك قولىن سوزۋدىڭ بار امالىن جاسايدى. الايدا قاسىنداعى سان ۋ ونى پىشاقتاپ ءولتىرىپ تاستايدى. وتكەن التى ويىن بارىسىندا قاتىسۋشىلار ولگەن سايىن، قۇتىداعى اقشا سانى كوبەيىپ وتىردى. مۇنى بىلگەن قاتىسۋشىلار جاۋىزدىقپەن ءبىر-ءبىرىن ولتىرۋگە دەيىن باردى. ەڭ سوڭعى ويىن «كالمار ويىنى».
كي حۋن جەڭىسكە جەتىپ، قالىپتى ومىرگە ورالادى. ۇيىنە بارسا، اناسىنىڭ قايتىس بولعانىن كورەدى. ءومىرىن ويىنعا تىگىپ، جەڭگەن اقشاسىنا مۇلدە تيىسپەيدى. ار ازابىن تارتىپ جۇرگەنى ايقىن ەدى. باقانداي 455 ادام اجال قۇشتى. ءبارىنىڭ ارمانى اقشا ەدى. الايدا جەڭىل جولمەن جولىققان اقشانىڭ قۇنى بولمايتىنى بەلگىلى...
بۇل ويىن الاڭىن كىم قۇردى؟ ادامداردىڭ بارلىعىن كىم جينادى، ۇيىمداستىرۋشى كىم؟ دەگەن سۇراقتار لەگى سەريال سوڭىنا دەيىن بارلىق كورەرمەندى مازالادى.
جوعارىدا ايتىپ وتكەندەي، باستى رولدە قارتايعان شال بولاتىن. ول 4-ءشى ويىندا جۇبىنان جەڭىلىپ، كەلەسى كەزەڭگە وتپەدى. ويىمىزدا جۇرگەن شيەلەنىسكەن ساۋالداردىڭ جاۋابى وسى قاريادا.
«قۇرمەتتى قوناقتارىمىزدىڭ ءىشى پىسپاس ءۇشىن ءتۇرلى ويىندار ويلاپ تاپتىق. بىراق ولارعا وتە كەلە قىزىقسىز بوپ بارا جاتتى. كەيىن ءبىز ادامداردان قۇرالعان، جانە ءومىرىن ويىنعا سالاتىن شوۋدى ۇيىمداستىردىق. مەن ويىندى سىرتىنان باقىلاۋدان شارشادىم، ماعان ىشىندە ويناعان قىزىعىراق بولدى».
ادام ءومىرى بىرەۋگە تاماشالار ويىن...
«كالمار ويىنىن» قاراعان كورەرمەندەر سانىندا شەك جوق. «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنىڭ ءتىلشىسى بىرنەشە اداممەن سۇحبات جۇرگىزىپ، سەريال تۋرالى پىكىرلەرىن ءبىلدى.
كاسىپكەر، جۋرناليست، برەند-مەنەدجەر جازيرا بايدالى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بوپ سەريال تۋرالى ءوز ويىن اشىق جەتكىزدى:
-جاڭا كارىس سەريالىن كورىپ شىقتىم. ماعان قاتتى ۇنادى. سەبەبى ءار سەرياسى سەنى تاڭقالدىرادى. جالپى سوڭعى ۋاقىتتا وسىنداي ويىنعا بايلانىستى، ادامدى سىناۋ، ەمتيحان سياقتى تەستىلەۋ فورماتىنداعى كينولار ترەندتە. العاشقىدا بارلىعى جارىسا ايتىپ جاتقاندىقتان، ترەند بولعاننان سوڭ قاراعىم كەلدى. ويتكەنى جۋرناليست بولعاندىقتان، مەدياتۇلعا بولعاندىقتان ترەندتەن حاباردار بولۋ كەرەك. مىسالى، ءبىرىنشى سەرياسى مەنىڭ ءىشىمدى پىستىرسا مەن ونى ارمەن قاراي كورمەي قويامىن. وسى جول ۇزبەي قاراپ شىقتىم.
مەن مىنا نارسەنى ۇقتىم:
- ءبىز بۇكىل باقىتتى، ەموتسيانى اقشاعا بايلاپ قويامىز. اقشام بولسا باقىتتى بولامىن، مەيىرىمدى بولامىن، جاقسىلىق جاسايمىن دەپ ويلايمىز. شىنىنا كەلگەندە مۇنىي بارلىعىن قازىر-اق جاساۋعا بولادى. بۇگىننەن باستاپ كىرىسۋگە بولادى. قۇداي ادامدى اقشاسىز قالدىرمايدى. ءار ادامنىڭ ءوز نەسىبەسى بار. ال سونى قاناعات تۇتىپ، ارمەن قاراي ارەكەت جاساۋ پەندەنىڭ ءوز قولىندا. قوعامنىڭ پروبلەماسى – بارلىعىن اقشاعا بايلانىستىرىپ قويۋ. سونى ۇقتىم.
اقشانى ۇتىپ العان باستى كەيىپكەر كەزىندە جۇمىس ىستەدى، ماسەلەلەر تۋىنداپ شىعىپ كەتتى. جۇمىسسىز قالۋى جۇبايىمەن اجىراسىپ كەتۋىنە اسەر ەتتى. جەكە ءومىرى بىتشىت بولعان سوڭ كوڭىل-كۇيى ءتۇستى. ەڭ سوڭىندا ويىننان ءبىر-اق شىقتى. بىردەن بەرىلە سالۋعا بولمايدى. بار اقشاسىمەن، بار مۇمكىندىگىمەن كۇرەسە ءبىلۋ كەرەك ەدى.
اقشا ۇعىمى قۇرال دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ومىردە قۇرال كوپ قوي، باستىسى اقشا. اقشا-ماحاببات، اقشا-ءومىر، اقشا-باقىت، اقشا-قولدىڭ كىرى دەپ ويلاۋدىڭ ەش قاجەتى جوق.
مەن مىسالى كەيىپكەرلەردىڭ اقشا تۋرالى ويلاۋىن جامان كورىپ تۇرعان جوقپىن. اقشانى ويلاۋ مەن ءۇشىن اقشاعا قۇنىعۋ ەمەس. ول ءتىرى ادامنىڭ تىرشىلىگى. بىراق اقشا تۋرالى ول كىسىلەردە ءبىلىم جوق ەكەنىن ءتۇسىندىم. اقشا تۋرالى ءبىلىم بولسا بىزدە كوپ ادامنىڭ ويى وزگەرىپ، دۇرىس باعىتقا تۇسۋىنە جول اشىلار ەدى. اقشا ايىرباستاۋ فورماسى. سۇرانىس بار جەرگە ۇسىنىس جاسايسىڭ. ناتيجەسىندە اقشا پايدا بولادى.
ىشتەي قۇندىلىعىمىزدىڭ كورىنىسى وسى اقشا. قۇندىلىق دامىسا، اقشا دا كوپ بولار ەدى.
قانتوگىس،جاۋىزدىق،قاتىگەزدىك ساحناسىنىڭ استىندا جاسىرىنعان ەشتەڭە جوق. قاتىگەزدىك تە، قانتوگىس تە، جاۋىزدىق تا ومىردە بار. كۇندە جاڭالىقتاردان ەستىپ ءبىلىپ ءجۇرمىز. ءومىر ويىن. ومىرگە مۇمكىندىك بولسا جەڭىل قاراعان دۇرىس. ءومىردى تىم قاتتى قيىنداتۋدىڭ قاجەتى جوق. بۇگىنگى كۇنمەن ءومىر سۇرەيىك. ءبارىن بۇگىن ىستە.
بۇل كارىس سەريالىندا كورسەتىلگەن بارلىق دۇنيە ءبىزدىڭ قوعامنان دا كورىنىس تابادى...
كەلەسى پىكىر يەسى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ 4 كۋرس ستۋدەنتى ءۋان نازارحان:
-"كالمار ويىنى" سەريالى قاي قوعامدا، قاي ۇلتتا بولماسىن، ورىن الىپ جاتقان نەگىزگى ماسەلەلەردى كورسەتە العان. مىسالى، سەريال بارىسىندا كورىنىس تاپقان نەسيە العاندار ستاتيستيكاسى ءوز ەلىمىزدى ەسكە تۇسىرگەندەي بولدى. نەسيەدەن نەسيە الىپ، تالاي بانكتىڭ تابالدىرىعىن توزدىرعان جانداردى كۇندەلىكتى ومىردە دە كورىپ كەلە جاتىرمىز.
جانە بۇل بارلىق ەلدە بار پروبلەما بولىپ وتىر. سونىمەن قاتار كەيىپكەرلەردىڭ ويىن بارىسىنداعى ارەكەتى، قابىلداعان شەشىمدەرى دە ادامداردىڭ ناعىز بەت-بەينەسىن كورسەتكەندەي بولدى.
سوڭعىسى، باس كەيىپكەر سون گي حۋندى كوپشىلىك تىم مەيىرىمدى ەتىپ كورسەتكەن دەيدى. ءيا، مۇنىمەن كەلىسەمىن. ءدال وسى كەيىپكەر ارقىلى ءفيلمدى تۇسىرۋشىلەر ادامدار اراسىندا مەيىرىمنىڭ جويىلىپ بارا جاتقانىن ايتقىسى كەلدى دەگەن وي ءتۇيدىم.
قانداي ورتا، قانداي ۇلت، قانداي ەل بولماسىن، مەيىرىم مەن ادامگەرشىلىك جوعارى باعالاناتىنىن ۇمىتپاعان ءجون.
گۋمانيتارلىق كوللەدجدىڭ 3 كۋرس ستۋدەنتى ن. مارال:
-"يگرا ۆ كالمارا" دوراماسى ۇكىمەت پەن حالىقتىڭ اراسىنداعى شيەلەنىسكەن جاعدايدى اشىق كورسەتكەن دوراما بولدى. ادامداردىڭ كوبى بۇل جەردە ويىنعا قاتىسقان ادامداردىڭ قايتىس بولىپ جاتقانىنا، پەرسوناجداردىڭ وبرازدارى كەرەمەت اشىلعانىنا نازار اۋدارعان بولۋ كەرەك.
نەگىزىندە كورەيلىك سەريالدىڭ تۇبىندە ايتار ويى - مىناۋ. ۇكىمەت حالىققا تاڭداۋ جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، دۇرىس تاڭداۋ جاساعان ادام - ءتىرى قالسا، قاتەلەسكەنى - ولەدى. بۇدان بولەك ادام قيىن سيتۋاتسياعا تۇسكەندە جاقىن ادامىن ساتىپ كەتۋگە دەيىن باراتىنىن كورە الامىز.
پسيحولوگياعا نەگىزدەلگەن ءونىم ءبارىمىزدى ۋايىمعا سالدى، كۇتپەگەن وقيعالار تاڭ قالدىرماي قويمادى. كەلەسى ماۋسىمىن كۇتەمىز!
ءومىر ءسۇرۋ قولىمىزدان كەلسە ولىمنەن ەش قورىقپايمىز. ءولىم كىمنىڭ بولماسىن باسىنا كەلەرى حاق. تەك ادامي قۇندىلىقتاردى جوعالتىپ الماۋ قاجەت. ءومىردىڭ ءمانى، ماڭىزدىلىعى – ادامگەرشىلىكتە.
ءىنجۋ ومىرزاق،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
