مەن ەكونوميست رەتىندە نەسيە الۋعا كەڭەس بەرمەيمىن، ءبىرىنشى كەزەكتە تۇتىنۋشىلىق نەسيەگە جولاماڭىزدار. ونىڭ ءبولىپ تولەۋ قۇرالدارىن عانا قولدانساڭىزدار بولادى.
دەي تۇرعانمەن، زاتتاردى پايىزسىز ءبولىپ تولەۋگە بەرەتىن جەرلەردە بانك كەلىسىمشارتى ەكى جىلعا ءبولىپ تولەۋدى كورسەتسە دە، كەستە ەكى جارىم جىلعا جاسالاتىن كەزدەر بار.
ول قانداي جاعدايدا دەسەڭىز، ەگەردە ءسىز ءبىر ايلاردا تولەمدى ەكى-ءۇش كۇنگە كەشىكتىرسەڭىز، بىردەن ەكى جارىم جىلعا سوزىپ جىبەرەدى. ال ول سىزگە قوسىمشا ۇستەمە، قوسىمشا پايىزداردى قوسادى. بۇل تۇرعىدا «ونىڭ بارلىعى نەدەن؟» دەگەن زاڭدى سۇراق تۋادى.
بىزدە وكىنىشكە قاراي ازاماتتار كەلىسىمشارتپەن تولىق تانىسپايدى.
حالىق اراسىندا «كورىنبەيتىن پايىزدار»، «بانكتەر قوسىپ جىبەرەدى» دەگەن سوزدەر كوپ. بىراق، ول – كورىنەتىن پايىزدار. كەلىسىمشارتتا بارلىعى جازىلادى.
ەگەر دە تولەمدى كەشىكتىرسەڭىز، قانشا قوساتىنى، قاي كەزدە قوسىلاتىنى تۋرالى بارلىعى كورسەتىلەدى. پايىزدارعا اسا ءمان بەرگەن دۇرىس. قارجى مەنەدجەرى نەسيەلەر 10%-بەن بەرىلەدى دەۋى مۇمكىن. ءتىپتى، ودان دا از پايىزدار ايتۋى ىقتيمال.
دەگەنمەن جىلدىق تيىمدىك پايىزدىق مولشەرلەمە دەگەندى دە ۇمىتپاڭىزدار! ول قازاقشا «جتمس-جىلدىق ءتيىمدى مولشەرلەمە سىياقىسى» دەپ قىسقارتىلىپ جازىلادى ءارى 27%، 33%-دان باستالادى دەپ كورسەتىلەدى. دەسەك تە، ول سول پايىزداردان باستالادى. ونىڭ شەگى قاي سانعا دەيىن باراتىنى بەلگىسىز. زاڭ بويىنشا، شەگى 56%-عا دەيىن دەپ ايتىلادى.
دەمەك، كەز كەلگەن بانك جىلدىق پايىزدىق مولشەرلەمەسىن 56%-عا دەيىن كوتەرۋگە قۇقىلى جانە وعان ەشكىم سوگىس جاريالامايدى. ماسەلەن، نەسيە الۋعا باردىڭىز، قارجى مەنەدجەرىمەن سويلەسۋ بارىسىندا سىزگە جىلىنا 40% نەمەسە 50%-بەن نەسيە راسىمدەپ قويۋى مۇمكىن. ال ونى بىلمەۋىڭىز دە ىقتيمال.
سوندىقتان دا قارجى مەنەدجەرىمەن سويلەسىپ جاتقان كەزدە «سىزدەردىڭ جىلدىق ءتيىمدى پايىزدىق مولشەرلەمەلەرىڭىز قانشا؟» دەپ سۇراساڭىز، ول ءسىزدىڭ بەلگىلى ءبىر دارەجەدە قارجىلىق ساۋاتتى ەكەندىگىڭىزدى بىلەدى. سوندا عانا پايىزدار قوسۋ ماسەلەسى ورىن المايدى.
ماقسات حالىق،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
