دۇنيەدەگى ەڭ مادەنيەتتى، ەڭ باقىتتى ەل - نورۆەگيا!

5083
Adyrna.kz Telegram

دۇنيەدەگى ەڭ باقىتتى مۋلتيكۋلتۋراليستىك ەل

نورۆەگيا – دۇنيەدەگى ەڭ باقىتتى، مادەنيەت مەن دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردىڭ، عىلىمي تەحنيكالىق پروگرەستىڭ وركەندەپ دامىعان وشاعىنا اينالعان ەل. بۇل باقىتتى ەلدە ەڭ باستى قولعا الىنعان شارۋا – مادەنيەت پەن ونەر بولسا، ودان كەيىن عىلىمي تەحنيكالىق پروگرەسس العا شىعادى.

نورۆەگيانىڭ ءاربىر قالاسىنا كەلگەن تۋريستتەر ەڭ الدىمەن قالالاردىڭ، دەمالىس ورىندارى مەن تابيعاتىنىڭ مۇنتازداي تازالىعىنا تاڭىرقاۋمەن بولادى. دەمالىسقا كەلگەن تۋريستتەر وسى ۋاقىتقا دەيىن بۇل ەلگە تەرىس كوزقاراس قالىپتاستارماپتى.
ەلدە وكىمەتتىڭ تاراپىنان مادەني ساياسات باعدارلامالارى ەرەكشە قولعا الىنعان. نورۆەگيا بيلىگى مادەني ساياساتىنىڭ وزىمەن-اق دۇنيەنى تاڭ قالدىرىپ وتىر. بۇل ەلدە تازالىق ساقتاۋ ەلگە دەگەن كىرشىكسىز ادالدىقتىڭ بەلگىسى بولىپ سانالادى. ەلدە جاستاردىڭ شىعارماشىلىق الەۋەتىنە وتە جوعارى كوڭىل بولىنگەن. سول سەبەپتى ادەبيەتتى وقىتۋعا مەملەكەت تاراپىنان بارىنشا جاعدايلار جاسالىپ، قاي كىتاپحانانىڭ ەسىگىن اشساڭىز دا تەگىن قىزمەت ەتەتىن جاعدايلار جاساپ تاستاعان. كىتاپحانالاردىڭ ءبارى دە الەمدىك ستاندارتتارمەن، وزىق تەحنولوگيالارمەن جۇمىس جاسايدى. مادەنيەتتى دامىتۋ ماقساتىندا ەلدە مەملەكەتتىڭ تاراپىنان مەملەكەتتىك گاسترولدىك تەاترلار مەن كوركەمسۋرەت گالەرەيالارى، ۇلتتىق تەلەارنالار مەن ۇلتتىق راديولار جۇمىسىن توقتاتپاي جۇرگىزىپ تۇرادى. نورۆەگيالىقتار شەت ەلدەردەن كەلگەن تۋريستتەر ءۇشىن وزدەرىنىڭ تاريحي-مادەني ەكسپوناتتارى مەن مۇراجايلارىن اشىپ تاستايدى ەكەن. ەلدىڭ تاريحىن تانىتۋدا ەڭ باستى ءرولدى ۇلتتىق مۇراجايلار اتقارادى. ەلدە تۋريزم وتە جاقسى جامىعان. كوررۋپتسيا دەگەن اتىمەن جوق.

عىلىمي تەحنولوگيالىق الەۋەتى.
ەلدە 300 دەن اسا عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن 300 دەن اسا وندىرىستىك لابوراتوريالار، 40 تان استام عىلىمي قوعامدىق بىرلەستىكتەر، جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى بويىنشا 150 دەن استام ارنايى عىلىمي مامانداندىرىلعان عىلىمي ورتالىقتار جۇمىس جاسايدى. عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەملەكەتتىك، جوعارى وقۋ ورىندارى مەن جەكە تاۋەلسىز ورتالىقتارعا ءبولىنىپ، مەملەكەتتەن قارجىلاندىرىلادى. ەلدە عىلىمي الەۋەتى ەڭ جوعارى 4 ۋنيۆەرسيتەت جۇمىس جاسايدى. ولار مىنالار: وسلو، ترومسە، بەرگەنە، ترونحەيمە. مەملەكەتتىڭ بيلىگى زاماناۋي پرينتسيپتەرگە نەگىزدەپ، «مەملەكەتتىك عىلىم جانە تەحنيكا» كوميتەتىن قۇرعان. ولاردىڭ ءوزى بىرنەشە سالالارعا ءبولىنىپ جۇمىس جاسادى. ارقايسىسىندا عىلىمي كونسۋلتاتيۆتى كەڭەستەر جۇمىس جاسايدى.

عىلىمي جانە مادەني الەۋەتىنىڭ مىقتى قولعا الىنۋىنىڭ ارقاسىندا بۇل ەل ادامدارىنىڭ ءومىر ساپاسى جاعىنان الەمنىڭ كوشباسشى ەلدەرىنىڭ قاتارىنا كىرگەن. داۆوستاعى الەمدىك ەكونوميكالىق فورۋمدا نورۆەگيانى تۇرعىندارىنىڭ ءومىر ساپاسى مەن دەنساۋلىعى جاعىنان ەڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتكەن باقىتتى ەل دەپ تانىعان. قوعامنىڭ الەۋمەتتىك تاپتارىنىڭ بارلىعى دا مەملەكەتتىڭ كومەگىنەن تىس قالماعان. بارىنە دە مەملەكەت تاراپىنان تولىق جاعداي جاسالعان. قازىرگى ۋاقىتتا ەلدىڭ ءجىو ادام باسىنا شاققاندا 75 504 اقش دوللارىنان كەلەدى. مەملەكەت ينۆەستيتسيالىق قورى جاعىنان دا جوعارى پوتەنتسيالعا قول جەتكىزىپ وتىر. بارى جوعى 5 ميلليوننان استام حالقى بار ەلدىڭ ۇلتتىق بيۋدجەتى تريلليوننان اسا دوللاردى قۇراپ وتىر.

عىلىم مەن تەحنولوگياعا، دەموكراتيا مەن مادەنيەتكە اسا كوڭىل بولگەن ەلدىڭ حالقى 21 عاسىردا وزىنە لايىق دەڭگەيدە، وزىنە لايىق الەۋەتتى جاعدايداعى مولشىلىقتا عۇمىر كەشىپ جاتىر.

 

بەكبولات قارجان،

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

 

پىكىرلەر