كسرو ىدىراعاننان كەيىن كوپتەگەن ورىس حالقى بۇرىنعى وداقتاس رەسپۋبليكالاردا، كەيبىرى ەگەمەن مەملەكەتتەردە قالدى. رەسپۋبليكالاردىڭ كوپشىلىگىندە ۇلتشىلدىق سەزىمنىڭ كۇشەيۋى بايقالدى. ورتالىق ازيانىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە ورىس جانە ورىس ءتىلدى تۇرعىنداردى قۋدالاۋ باستالدى.
ورىستار ەۋروپاداعى جانە بۇرىنعى كسرو كەڭىستىگىندەگى ەڭ بولىنگەن حالىقتاردىڭ ءبىرى بولىپ شىقتى.
ولاردىڭ تاعدىرى قالاي دامىدى، ۇلتتىق رەسپۋبليكالاردا قالعاندار قالاي ءومىر ءسۇردى؟
پراۆدا.رۋ-داعى «كوزقاراس» باعدارلاماسىنىڭ ستۋدياسىندا ليۋبوۆ ستەپۋشوۆا قازاقستاندىق ەكونوميست جانە ساياساتكەر پەتر سۆويكپەن قازاقستانداعى ورىس حالقىنىڭ ءومىرى تۋرالى اڭگىمەلەستى.
- پەتر ۆلاديميروۆيچ، بىزدە رەسەيدە ورىستاردىڭ قازاقستاندا قالاي ءومىر سۇرەتىنى تۋرالى كوپتەگەن سۇراقتار بار. ءسىز ءوزىڭىزدى ورىسپىن دەپ سانايسىز با؟
- ارينە، ورىسپىن، الەمنىڭ كەز كەلگەن جەرىندە. بىراق سونىمەن بىرگە قازاقپىن. قازاقستانداعى ورىستار ورىس ورىستارى ەمەس، ولار ونسىز دا قازاق ورىستارى. ونىڭ ۇستىنە، مەن قازىردىڭ وزىندە وتە ۇلكەن وتباسىن قۇردىم، ونىڭ جارتىسى قازاق. قالاي بولعاندا دا، مەن ءومىرىمنىڭ كوپ بولىگىن قازاقتار اراسىندا وتكىزدىم، سوندىقتان مەن ورىسپىن دا، قازاقپىن دا.
مەن ورىس ءتىلدى ادامدار تۋرالى بىردەن-ءبىر ماڭىزدى نارسەنى اتاپ وتكىم كەلەدى.
كىمدە-كىم ءوزىن ورىسپىن دەپ ساناسا، وندا ول بولەك اڭگىمە بولادى، دەگەنمەن وندايلار، ءوزىن ورىم دەپ سانايتىندار قازاقستاندا دا كوپ. ونىڭ ىشىندە ارالاس وتباسىلاردا. مىسالى، مەنىڭ بالالارىم ءالى ورىس، ال نەمەرەلەرىمنىڭ كىم ەكەنى بەلگىسىز.
بىراق ورىس تىلدىلەرگە كەلەتىن بولساق، مۇندا ءبارى ورىستىلدىلەر. سونىڭ ىشىندە قازاقتار. بىراق، جەتكىلىكسىز ءبىلىمى بارلاردى قوسپاعاندا - اۋىل، شالعاي جەر، ناشار مەكتەپ جانە سونىڭ سالدارىنان تولىق وقىماعاندار، ولار - ورىس ءتىلدى ەمەستەر.
قازاقستان حالقىنىڭ كوپ بولىگى ءۇشىن نەگىزگى ءتىل - ورىس ءتىلى. مۇندا انا ءتىلىن ءبىلۋ مىندەتتى، ول وتە ماڭىزدى نارسە، بىراق بۇل ءالى دە قوسىمشا نارسە.
- قانە بىلاي كەلىسەيىك، ءبىز ورىستار تۋرالى، ءوزىن ورىس حالقى سانايتىندار تۋرالى، ورىس قازاقتارى تۋرالى ايتايىق.
- مەن كەلىسە المايمىن. بىزدە ءبىر مەملەكەت بار، قازاقستان دەپ اتالادى، بىراق ەكى ۇلت بار.
كەز-كەلگەن ۇلتتىڭ ەتنيكالىق، لينگۆيستيكالىق جانە كەز-كەلگەن باسقا ۇقساستىقتارى بولۋى ءتيىس، بىراق ۇلت - بۇل تاريحي تاجىريبە، سونىمەن قاتار بولاشاققا دەگەن كوزقاراس.
بۇل ءوزىن-ءوزى سايكەستەندىرۋ جانە بولاشاقتىڭ كورىنىسى.
قازاقستان ەكى الەمدە ءومىر سۇرەدى
- ءبىز كەڭەستىك تۋىندىدا قالدىق، ول ەشقايدا كەتكەن جوق. مۇمكىن، ول بىلىنبەۋى مۇمكىن، سىرتقا شىقپاۋى دا مۇمكىن، بىراق ءبىز كەڭەستىك جۇيەنىڭ ءبىر بولىگى بولىپ قالا بەرەمىز.
- سونىمەن بىرگە ءبىز باتىس ەكونوميكاسىنىڭ ءبىر بولىگى بولىپ تابىلامىز. بۇل وزگە بولىك بولعاندىقتان دا وتكەنگە ورالعىسى كەلمەيدى، وعان ورالۋدان قورقادى، ويتكەنى ول تەك سيمۆوليكالىق تۇردە «قايتا قۇرۋ» ءۇشىن مىندەتتى تۇردە قازاقتى لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋ كەرەك.
بۇل راس دۇنيە. سونىمەن قاتار، كەيبىر قازاقتار اراسىندا رەسەيگە باعىتتالۋشىلىق، سايىپ كەلگەندە، رەسەيگە باعىنباۋشىلىق بار. ءتىپتى كەيبىرى رەسەيگە ۇرەيمەن قارايدى.
ولاردىڭ باتىرى پۋتين ەمەس، ناۆالنىي.
سونىمەن قاتار ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتا بولۋدى قۇپتايتىن جانە وسى ينتەگراتسيا تەرەڭدەي تۇسكەن جاعدايدا ودان دا كوپ قۋاناتىن قالىپتى قازاق ۇلتى بار.
بۇل ەكى ۇلت كوپ جاعدايدا بىرىككەن جانە ارالارىندا ەشقانداي قاقتىعىس جوق. ءبىز ۋكراينا ەمەسپىز. قۇدايعا شۇكىر، ءبىزدى سۇيرەيتىن جەر جوق، باسقا ەل جوق.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
