قازاقتى جويىلۋدان ساقتاپ قالعان قازاقتىڭ ايەلى

«اقتابان شۇبىرىندىدا» حالىقتىڭ ۇشتەن ءبىرى قىرىلدى. ايەلدەر ومىرگە ۇرپاق اكەلىپ، ساقتاپ قالدى. حح عاسىردا ءبىز قۇرىپ كەتۋدىڭ الدىندا بولدىق. وتكەن عاسىرعا الەمدەگى ەڭ كوپ حالىق بولىپ كىرىپ، ەڭ از حالىقتىڭ ءبىرى رەتىندە شىقتىق. بىراق جويىلمادىق. ايەلدەر ءبىزدىڭ ۇلتتى قۇتقارىپ قالدى. 1916-جىلعى ۇلت-ازاتتىق سوعىس، ارتىنشا كەلگەن توڭكەرىستىڭ قىرعىنى، 1919-1921-جىلعى 1.5 ملن قازاق قىرىلعان اشتىق، 1931-33-جىلعى 3 ملن قازاقتى قاساقانا قىرعىنعا ۇشىراتقان گەنوتسيد، 1937-38-دەگى اتۋ، اسۋ، 1941-45-تەگى قازاقتى قاتىسى جوق سوعىسقا ايداپ سالۋ ساياساتى ءبىزدى ۇلت رەتىندە مۇلدەم جويىپ جىبەرۋى ءتيىس ەدى. ميلليون، ميلليون ولىكتەر. وتارلاۋشى ميىعىنان كۇلىپ، «الداعى ۋاقىتتا قازاقتىڭ كۇنى قاراڭعى، ۇلت رەتىندە جويىلادى» دەپ ىشتەي ويلادى. 1959-جىلى قازاق ءوز جەرىندە 29% عانا بولىپ قالدى. "ساۋداسى ءبىتتى" دەدى كوممۋنيستىك ماسكەۋ. بىتپەدى. ساۋدامىزدى ايەلدەر بىتىرمەدى. تاعى قۇتقاردى. التىن قۇرساق انالار 8-10 بالادان ومىرگە اكەلدى. جارتى عاسىرلىق قىرعىنعا قازاق انالارىنىڭ جاۋابى وسى ەدى. كەرەمەت جاۋاپ. باس يەتىن جاۋاپ، ءبىز ۇمىتپايتىن جاۋاپ. قازاق قايتا ءتىرىلدى. وعان ۇلت رەتىندە جان بەرگەن قازاق ايەلى ەدى.

توقساننىڭ توقىراۋى كەلدى. جۇمىسسىزدىق، داعدارىس، ەلدە قارجى جوق. سول ساتتە دە انالار ەلدى العا سۇيرەدى. ساۋدا جاسادى، الا دوربا ارقالاپ، وتباسىن اسىرادى.

قازاق ايەلىنىڭ وبرازى كەڭ. ول - باتىر، ول - ارداقتى انا، ول - اياۋلى جار، ول - ۇلتتى ساقتاۋشى، ول - وتباسىنىڭ ۇيىتقىسى، ول – ءتالىم-تاربيە بەرۋشى. قازاق ايەلى كەڭ ۇعىم. ونى تەك شىنايى قازاق ەرى تۇسىنەدى.

قازاق حالقى دا ايەلدى سان عاسىر قۇرمەت تۇتىپ كەلەدى. ەۋروپا ايەلدى مىستانعا تەڭەپ، وتقا جاققاندا، ارابتار تىرىدەي جەرگە كومگەندە، ءبىز قادىر تۇتىپ، قاستەرلەگەنبىز. وعان تۇمار، بوپاي، نازىم، گاۋھار، زەرە، ايعانىمدار دالەل. سوندىقتان قازاق ايەلىنىڭ قانداي بولۋى كەرەكتىگىن بىزگە اراب پەن باتىس ۇيرەتكەنى قانشالىقتى دۇرىس؟!

بىزگە ايەلدىڭ قوعامداعى ءرولىن باسقالار ۇيرەتپەسىن. اراب سياقتى ايەلدى تۇمشالاپ، ۇيگە قاماپ، قاجەت ساتتە ۇرىپ، قاجەت ساتتە تالاق ەتەتىن تەكسىز ەمەسپىز. ايەلدىڭ شىنايى، نازىك تابيعاتىن ۇمىتتىرىپ، جالعان يدەولوگيانى ساناسىنا ءسىڭىرىپ، قارتايعان شاعىندا قۇشاعىندا نەمەرە ەمەس، مىسىق قۇشاقتاپ وتىراتىن جولدى دا قۇپ كورۋ قاتەلىك. ءبىزدىڭ ءوز جولىمىز بار، ءوز بولمىسىمىز بار.

ءيا، قوعامدا ايەل قۇقىعىن تاپتايتىندار بار. ۇرىپ-سوعاتىندار دا، ايەلدى تومەن ساناپ، قۇل سياقتى ۇستاۋ كەرەك دەيتىندەر، قىز تاپسا تاياققا جىعاتىن نەاندەرتال تۇسىنىكتەگىلەر دە جەتەرلىك. ولاردى زاڭمەن جازالاۋ كەرەكتىگىن البەتتە قولدايمىن. ايەل ول ادام، ال ادامنىڭ قۇقىعى زاڭعا ساي قورعالۋى مىندەتتى.

دەي-تۇرا بۇگىن كوتەرىلگەن ۇرانداردىڭ كەيبىرىنە قوسىلا المايمىن. ولار «انا بولۋ مىندەت ەمەس»، «ءوز جاتىرىم – ءوز ەرەجەم» دەگەن سىندى تۇسىنىكسىز ۇراندار. بۇل سوناۋ سانسىز توزاقتا قازاقتى امان الىپ قالعان باتىر انالاردىڭ ۇستانىمدارىنا قارسى لوزۋنگسىماقتار ەكەن. بۇل ءبىزدىڭ قوعام ناسيحاتتاۋعا ءتيىس دۇنيە ەمەس. از عانا قازاق، از عانا الاش بالاسى قازاق ايەلى انا بولۋدان باس تارتسا قالاي كوبەيمەك، قالاي مىنا جەردى ساقتاپ قالماق؟ قازاقتىڭ جولى بۇل ەمەس.

مەنىڭ ەكى قىزىم بار. ولاردى شەكسىز جاقسى كورەمىن. سونداي-اق ولاردى ومىرگە اكەلگەن جارىمدى دا ىستىق سەزىممەن سۇيەمىن. انامدى شەكسىز قۇرمەت تۇتامىن. مەن ءۇشىن قازاق ايەلى ول ارداقتى انا، اياۋلى جار جانە قىزعالداق قىز.