شەت ەلدىك عىلىمي باسىلىمدارعا زەرتتەۋ ماقالاڭىزدى جاريالاۋ ءۇشىن باسىلىم تالاپتارىنا قاراي عىلىمي ستيلدەردىڭ ءبىرىن تاڭداۋ قاجەت بولادى. وتكەندە ءبىز ارا، AMA تۋرالى شولۋ جاسادىق. بۇگىن Chicago Style تۋرالى پىكىرىمىزدى ورتاعا سالامىز.
Chicago Style-ءنىڭ تاريحىن كەڭىنەن تاراتىپ جازعاننان گورى باسقا ستيلدەردەن ەرەكشەلىگى مەن وسى ستيلدە جازۋ بارىسىندا نەنى ەسكەرۋ كەرەكتىگى ءسىزدى كوبىرەك قىزىقتىرادى دەپ ويلايمىن. 1906 جىلدان Chicago University Press باسپاسىنان ۇسىنىلىپ، قولدانىسقا ەنگەن اكادەميالىق ستيل ءتۇرى نەگىزىنەن اعىلشىن ءتىلىنىڭ گرامماتيكاسى مەن پۋنكتۋاتسيا ەرەجەلەرىن نەگىزگە الادى.
اتالعان ستيل نەگىزىنەن ەكى تۇردە قولدانىلادى:
1. ۇسىنىلعان دەرەكتى جازبالار مەن بيبليوگرافيالىق كورسەتكىشتەرى;
2. Author-date, ياعني اۆتوردىڭ ۇسىنۋى.
بۇل ەكەۋىنىڭ قايسىسىن تاڭداسا دا، اۆتورلار ماقالا تاقىرىبى مەن كەلتىرىلگەن دەرەككوزدەرىنىڭ سيپاتىنا ءمان بەرۋى قاجەت. ءستيلدىڭ بۇل ەكى ءتۇرى دە اكادەميالىق ورتادا كەڭىنەن قولدانىلادى.
مىسالى، ءبىرىنشى ءتۇرىن، ياعني جازبالار مەن بيبليوگرافيالىق ءستيلىن گۋمانيتارلىق عىلىم سالاسىنداعى عالىمدارى، اسىرەسە، ادەبيەت، تاريح، ونەر سالالارى ماماندارى اراسىندا كەڭ قولدانىسقا يە. بۇل بيبليوگرافيالىق اقپاراتتاردى ۇسىنۋدا وتە ءتيىمدى. ءبىز وتكەن جولى شەت ەلدىك سالماقتى زەرتتەۋ بازاسىندا اباي تۋرالى تۇشىمدى، ەگجەي-تەگجەيلى عىلىمي-زەرتتەۋ ماقالاسى ءالى جاريالانباعانىن، جاريالانسا دا، ءبىزدىڭ كوزىمىزگە تۇسە قويماعانىن سالىپ ەدىك.
20-30 بەتتىك ماقالانى ءوز بەتىڭىزشە ىزدەنىپ، وزىندىك تۇجىرىمدارىڭىزدى تولىقتىرىپ جازۋ ءۇشىن ءار عالىم ءتۇرلى ۋاقىت جۇمساۋى مۇمكىن. جالپى، اباي تاقىرىبى قازاق ءۇشىن، قازاق گۋمانيتارلىق عىلىمىنىڭ بولاشاعى ءۇشىن وزەكتى تاقىرىپ. اباي تۋرالى عىلىمي ماقالانى Chicago Style-ندە قايتا جازىپ، اقپارات دەرەكتەرىن تولىق تالداپ ەنگىزىپ شىعۋ ءۇشىن (ەگەر ماتەريال اعىلشىن تىلىندە ازىرلەنىپ، دايىن تۇرسا) ءبىر-ءبىر جارىم ايداي ۋاقىت كەتەدى ەكەن. دەمەك، بۇرىنعىلار ايتاتىن، عىلىم جولى اۋىر جول ەكەندىگىنە تاعى دا كوزىمىز جەتەدى.
ال Author-date ءستيلىن جاراتىلىستانۋ، الەۋمەتتىك عىلىمدارمەن اينالىساتىن ماماندار قولدانادى. بۇل ستيلدە ماتىندەگى دەرەككوزدەر ادەتتە جاقشادا كورسەتىلىپ، اۆتوردىڭ تەگى مەن جاريالانعان كۇنىنە قىسقاشا دەرەك بەرىلەدى. قىسقاشا دەرەككوزدەر بيبليوگرافيالىق اقپارات بەرىلگەن ادەبيەتتەر تىزىمىمەن تولىقتىرىلۋى كەرەك.
جالپى حالىقارالىق ستيل تالاپتارى مەن ماقالا ساراپتاماسىنىڭ ەرەكشەلىگىنە قاراي وتىرىپ، وتاندىق عىلىمداعى تالاي تالداۋلاردىڭ ءوزىمىزدىڭ زەرتتەۋ ورتامىزدا قالىپ بارا جاتقاندىعىنا كوڭىل قىنجىلادى. ءبىز ءوزىمىزدىڭ اكادەميكتەرىمىزدىڭ، دوكتورلارىمىزدىڭ ىرگەلى زەرتتەۋ ماقالالارى اتالعان بازالاردا جارىق كورگەنىن قالايمىز. كەيبىر جاعدايدا اكادەميالىق ورتادا سالماقتى ورنى بار عالىمدارىمىزدىڭ ءوز دوكتورانتتارىمەن بىرلەسە جاريالاعان ماقالالارى بۇگىنگى ۋاقىتتا عىلىمي كورسەتكىش ەكەنى دە راس. ايتسە دە، بايقاعانىمىز: سول بەلگىلى عالىمدارىمىزدىڭ ەسىم-سويى حالىقارالىق بازالاردا ءوزىنىڭ زەرتتەۋ تاقىرىبىنان بولەك، ءار دەڭگەيدەگى عىلىمي-زەرتتەۋ ماقالالار ارقىلى قالىپتاسىپ كەلە جاتقانى ويلاندىرارلىق جاعداي. سەبەبى، حالىقارالىق بازالاردا جاريالانعان ماقالالار ارقىلى ەلىمىزدىڭ اكادەميالىق ورتاسىنا دەگەن شەت ەلدىك عالىمداردىڭ باعاسى بەرىلەتىنىن، كوزقاراسى قالىپتاساتىنىن ۇمىتپاۋىمىز قاجەت بولار...
Chicago Style-ءىن تالاپ ەتەتىن جۋرنالعا ماقالا ازىرلەسەڭىز، Chicago Manual of Style -ءدىڭ ونلاين ءتۇرىن پايدالانىپ، قوسىمشا دەرەك كوزى رەتىندە پايدالانۋىڭىزعا بولادى.
