قازىرگى تاڭدا بەلدەن شىققان پەرزەنتىنە كومەك بەرۋدەن قاشىپ، اليمەنت تولەمەي جۇرگەن بەزبۇيرەك اكەلەردىڭ قاراسى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى. تۋعان بالاسىن نەسىبەسىنەن ايىرعان ەرلەردىڭ بۇل ارەكەتى تالاي انانىڭ جۇيكەسىن جۇقارتىپ جاتقانى شىندىق. ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سۇيەنەتىن بولساق، ەلىمىزدە اليمەنت تولەمەگەن بورىشكەرلەردىڭ قارىزى 6 ميلليارد تەڭگەدەن اسقان.
سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ ايتۋىنشا، «كوكەك اكەلەردەن» اليمەنت ءوندىرىپ الۋ قيىنعا سوعادى. «كەيبىر ازاماتتار اليمەنت تولەمەۋ ءۇشىن جۇمىس ورنىن، تابىسىن جانە تۇرعىلىقتى مەكەن-جايلارىن جاسىرۋ ارقىلى جالتارىپ وتىر. زاڭداعى قاراما-قايشىلىقتارعا بايلانىستى ولار قىلمىستىق جاۋاپقا تارتىلماي كەلەدى»،- دەيدى زاڭ قىزمەتكەرلەرى.
كوپتەگەن ەلدەردە بورىشكەرلەرگە قاتاڭ جازا تۇرلەرى قولدانىلادى. مىسالى، قىتاي اليمەنت تولەمەيتىن ەر ادامداردى اتۋ جازاسىنا كەسسە، اقش ولاردى 2 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرادى. سونداي-اق، فرانتسيا، يتاليا، ءازىربايجان سىندى ەلدەردە دە زاڭعا باعىنباعان اكەلەردى تۇرمەگە توعىتۋ قاراستىرىلعان. كانادا مەملەكەتىندە بورىشكەرلەردىڭ سۋرەتى سايتتاردا جاريالانادى. وسى ورايدا ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ زاڭى بەزبۇيرەك اتا-اناعا الدەقايدا مەيىرىممەن قاراي ما دەگەن ويعا كەلەسىڭ.
زاڭگەر-مەدياتور ايجان كەسەباي «ادىرنا» تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا اليمەنت ءوندىرۋ ازاماتتىق ءىس رەتىندە قارالاتىنىن اتاپ ءوتتى.
«اليمەنت ءوندىرۋ ازاماتتىق ءىس رەتىندە قارالادى. وكىنىشكە قاراي، وعان ەشقانداي قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك قولدانىلمايدى. بەلگىلەنگەننەن سومما تولەنبەگەن جاعدايدا، زاڭ بورىشكەردىڭ مۇلكىن تاركىلەپ، شەتەلگە شىعۋىنا تىيىم سالا الادى»,-دەدى ول.
ەرلى-زايىپتىلار ءوزارا اليمەنت تولەۋ تۋرالى كەلىسىمگە وتىرا الادى
–قر «نەكە جانە وتباسى» كودەكسىنىڭ 138-بابىندا اتا-انالاردىڭ كامەلەتكە تولماعان بالالاردى كۇتىپ-باعۋ جونىندەگى مىندەتتەرى كورسەتىلگەن. ەرلى-زايىپتىلار ءوزارا اليمەنت تولەۋ تۋرالى كەلىسىمگە وتىرا الادى، ال ول بولماعان جاعدايدا سوت كامەلەتكە تولماعان بالالارعا ولاردىڭ اتا-انالارىنان اليمەنتتى اي سايىن ءبىر بالاعا - اتا-اناسى تابىسىنىڭ جانە وزگە دە كىرىسىنىڭ - تورتتەن ءبىر بولىگىن; ەكى بالاعا - ۇشتەن ءبىر بولىگىن; ءۇش جانە ودان دا كوپ بالاعا تەڭ جارتىسىن ءوندىرىپ الادى.
بورىشكەر جۇمىسسىز بولسا دا، اليمەنت تولەۋگە مىندەتتى
–ەلىمىزدە بۇرىنعى كۇيەۋىنەن قاجەتتى سوممانى وندىرە الماي جۇرگەن انالار وتە كوپ. بورىشكەر جۇمىسسىز بولسا دا، اليمەنت تولەۋگە مىندەتتى. بۇل جاعدايدا تولەم ەر ازامات تۇراتىن قالانىڭ ورتاشا ايلىق جالاقى كولەمىنە بايلانىستى ەسەپتەلەدى.
سوت ورىنداۋشى ماردىمدى جۇمىس اتقارماعان جاعدايدا، ونىڭ ۇستىنەن ارىز جازا الاسىز
–«اليمەنت ءوندىرىپ الۋ جونىندەگى ىسپەن سوت ورىنداۋشىلارى اينالىسادى. الايدا ولاردىڭ بۇل جۇمىستى اتقارعاننان الاتىن پايىزى وتە از. سول سەبەپتى قىزمەتكەرلەردىڭ ىستەگەن جۇمىسى كوپ جاعدايدا ناتيجەسىز بوپ جاتادى. قىز-كەلىنشەكتەردىڭ كوپشىلىگى «ونىڭ جاعدايى جوق، اليمەنت تولەي المايدى» دەپ ۇندەمەي جۇرە بەرەدى. دەسە دە، ءار ادام ءوز قۇقىعىن قورعاي ءبىلۋى كەرەك. بەس جىل بويى، ون جىل بويى اليمەنت وندىرە الماي جۇرگەن ايەل ادامدار ءوزىنىڭ سوت ورىنداۋشىسىنىڭ ۇستىنەن ەلەكتروندى تۇردە ارىز جازىپ، ليتسەنزياسىنان ايىرا الادى. ول ءۇشىن ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ رەسمي سايتىنا كىرۋى قاجەت»،- دەپ كەڭەس بەردى زاڭگەر.
بۇگىندە ءاربىر ونىنشى اكە ۇل-قىزىنا اليمەنت تولەۋدەن باس تارتادى. بۇل – اتا-انالاردىڭ بالا الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنبەۋىنىڭ سالدارىنان تۋىنداعان ستاتيستيكا. ءبىزدىڭ تاراپتان ايتارىمىز – ۇرپاق جالعاسى بالانىڭ ومىرىنە اكە مەن انا بىردەي كوڭىل بولسە دەگەن تىلەك قانا..
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
ديانا اسان،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
