2014 جىلى وڭىرلەردى دامىتۋدىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى بىرىڭعاي باعدارلاماسى قابىلداندى. بۇل باعدارلاماعا «ايماقتاردى دامىتۋ»، «مونو-قالالاردى دامىتۋ»، «اقبۇلاق»، «تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىقتى جاڭعىرتۋ»، «قولجەتىمدى باسپانا–2020»، سونداي-اق شاعىن قالالاردى دامىتۋ باعدارلاماسىنىڭ جوباسى ەنگىزىلگەن ەدى.
جالپى، مۇنداي باعدارلامالار از ەمەس جانە حالىق ءۇشىن بارىنشا پايداسىن بەرەتىنى انىق. ماسەلەن، جوعارىدا ءسوز ەتىلگەن باعدارلاما ەلىمىزدىڭ ۇتىمدى اۋماقتىق ۇيىمىن قالىپتاستىرۋ جولىمەن وڭىرلەردىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق الەۋەتىن دامىتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ، حالىق كاپيتالىن ەكونوميكالىق ءوسىمى جوعارى ورتالىقتارعا شوعىرلاندىرۋدى كوزدەيدى. باعدارلاما اياسىندا حالىقتىڭ قاي ايماقتا تۇراتىنىنا قاراماستان، ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ ارقىلى تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا باسا ءمان بەرىلدى. وسى باعدارلامانىڭ ەڭ وزەكتى ءبىر تارماعى حالىقتى اۋىز سۋمەن جانە سۋ بۇرۋ قىزمەتتەرىمەن ءتيىمدى جانە ۇتىمدى قامتاماسىز ەتۋ.
«ءبىزدىڭ قاعيدامىز بارشاڭىزعا ءمالىم: قۋاتتى ايماقتار – قۋاتتى قازاقستان. ازاماتتارىمىزدى تولعاندىرعان ناقتى ماسەلەلەر جەرگىلىكتى دەڭگەيدە شەشىلۋى ءتيىس. جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ جۇيەسىن نىعايتامىز. ايماقتاعى قوردالانعان ماسەلەلەردى شەشۋگە حالىق بەلسەنە ارالاساتىن بولادى»، – دەدى ق.توقاەۆ جەتىنشى باعىت تۋرالى. مىنە، وسى سەبەپتەن دە ون ءتورت وبلىستى دامىتۋ ءۇشىن وڭىرلەردى دامىتۋدىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسى جاسالدى.
وبلىستار ءبىر-بىرىمەن كليماتى، ەكونوميكاسى، الەۋمەتتىك جاعدايى، ينفراقۇرىلىمى، سالالىق دامۋى جاعىنان ەرەكشەلەنەدى. سول سەبەپتى، ءوڭىرلەردى دامىتۋ باعدارلاماسى نەگىزىندە ءار وبلىس ءوزىنىڭ اۋماقتىق دامۋ باعدارلامالارىن (2016-2020 جىلدارعا ارنالعان) جاساعان. اۋماقتىق باعدارلامالاردا كوزدەلگەن ينديكاتورلاردىڭ ورىندالۋى تۇپتەپ كەلگەندە، وڭىرلەردى دامىتۋدىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسىنىڭ ورىندالۋىنا ىقپال ەتەدى. ءبىر عانا اۋىلدى سۋمەن جابدىقتاۋ جۇيەلەرىن دامىتۋعا بارلىق قارجى كوزدەرىنەن 100 ملرد تەڭگە ءبولىندى. قالالار مەن اۋىلداردا سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جۇيەلەرىن سالۋ/رەكونسترۋكتسيالاۋ بويىنشا 331 جوبا، توپتىق سۋ قۇبىرلارىن سالۋ/رەكونسترۋكتسيالاۋ بويىنشا 15 جوبا ىسكە اسىرىلدى. قالالار مەن اۋىلداردا سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جۇيەلەرى بويىنشا 133 نىسان پايدالانۋعا بەرىلدى. 380 اۋىل ءۇشىن تاۋلىگىنە 166,44 مىڭ تەكشە مەتر سوماداعى جەراستى سۋ قورى بەكىتىلدى.
مەملەكەتتىك باعدارلامانى ىسكە اسىرۋعا 2018 جىلى 244,4 ملرد تەڭگە بولىنگەن، ونىڭ ىشىندە: رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت ەسەبىنەن 130,0 ملرد تەڭگە، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەر ەسەبىنەن 81,7 ملرد تەڭگە، بيۋدجەتتەن تىس قاراجاتتار ەسەبىنەن (كاسىپورىندار قاراجاتى) 32,7 ملرد تەڭگە ءبولىندى. باعدارلاما بيۋدجەتىنىڭ يگەرىلۋى 243,5 ملرد تەڭگەنى نەمەسە 99,6 پايىزدى قۇرادى. دەسەك تە، باعدارلاما بيۋدجەتىنىڭ تولىق يگەرىلمەۋى دە جوق ەمەس. قالالىق جانە اۋىلدىق ەلدىمەكەندەردە سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جونىندەگى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بولىنگەن قاراجاتتىڭ ەڭ كوپ يگەرىلمەۋى قىزىلوردا (37,6 ملن تەڭگە), شىعىس قازاقستان (18,2 ملن تەڭگە), ءتۇركىستان (6,9 ملن تەڭگە) جانە جامبىل (5,3 ملن تەڭگە) وبلىستارىنا تيەسىلى.
«اۋىل – ەل بەسىگى» جوباسى اياسىندا 3 477 اۋىل جاڭارتىلىپ، اۋىل حالقىنىڭ 90 پايىزى نەمەسە 7 ملن ادام ساپالى اۋىزسۋمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن 1,3 ترلن تەڭگە ءبولۋ جوسپارلانعان. بۇگىنگە دەيىن وسى باعدارلامانىڭ باعىتى بويىنشا تۇتاس تارماقتارى جۇزەگە اسىرىلىپ، اۋىل حالقىنىڭ باسىم بولىگى اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتىلدى.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
