قۋاتتى ايماقتار – قۋاتتى قازاقستان

2362
Adyrna.kz Telegram

2014 جىلى وڭىرلەردى دامىتۋدىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى بىرىڭعاي باعدارلاماسى قابىلداندى. بۇل باعدارلاماعا «ايماقتاردى دامىتۋ»، «مونو-قالالاردى دامىتۋ»، «اقبۇلاق»، «تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىقتى جاڭعىرتۋ»، «قولجەتىمدى باسپانا–2020»، سونداي-اق شاعىن قالالاردى دامىتۋ باعدارلاماسىنىڭ جوباسى ەنگىزىلگەن ەدى.

جالپى، مۇنداي باعدارلامالار از ەمەس جانە حالىق ءۇشىن بارىنشا پايداسىن بەرەتىنى انىق. ماسەلەن، جوعارىدا ءسوز ەتىلگەن باعدارلاما ەلىمىزدىڭ ۇتىمدى اۋماقتىق ۇيىمىن قالىپتاستىرۋ جولىمەن وڭىرلەردىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق الەۋەتىن دامىتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ، حالىق كاپيتالىن ەكونوميكالىق ءوسىمى جوعارى ورتالىقتارعا شوعىرلاندىرۋدى كوزدەيدى. باعدارلاما اياسىندا حالىقتىڭ قاي ايماقتا تۇراتىنىنا قاراماستان، ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ ارقىلى تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا باسا ءمان بەرىلدى. وسى باعدارلامانىڭ ەڭ وزەكتى ءبىر تارماعى حالىقتى اۋىز سۋمەن جانە سۋ بۇرۋ قىزمەتتەرىمەن ءتيىمدى جانە ۇتىمدى قامتاماسىز ەتۋ.

«ءبىزدىڭ قاعيدامىز بارشاڭىزعا ءمالىم: قۋاتتى ايماقتار – قۋاتتى قازاقستان. ازاماتتارىمىزدى تول­عاندىرعان ناقتى ماسەلەلەر جەرگىلىكتى دەڭگەيدە شەشىلۋى ءتيىس. جەرگى­لىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ جۇيە­سىن نىعايتامىز. ايماقتاعى قور­دا­لانعان ماسەلەلەردى شەشۋگە حا­لىق بەلسەنە ارالاساتىن بولا­دى»، – دەدى ق.توقاەۆ جەتىنشى باعىت تۋرالى. مىنە، وسى سەبەپتەن دە ون ءتورت وبلىستى دامىتۋ ءۇشىن وڭىرلەردى دامىتۋ­دىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى باعدار­لا­ما­سى جاسالدى.

وبلىستار ءبىر-بىرىمەن كليماتى، ەكونوميكاسى، الەۋ­مەتتىك جاعدايى، ينفراقۇرى­لىمى، سالالىق دامۋى جاعىنان ەرەكشەلەنەدى. سول سەبەپتى، ءوڭىر­لەر­دى دامىتۋ باعدارلاماسى نەگى­زىندە ءار وبلىس ءوزىنىڭ اۋماق­تىق دامۋ باعدارلامالارىن (2016-2020 جىلدارعا ارنالعان) جاساعان. اۋماقتىق باعدارلامالاردا كوز­دەل­گەن ينديكاتورلاردىڭ ورىن­دا­ل­ۋى تۇپتەپ كەلگەندە، وڭىرلەردى دامىتۋدىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى باعدارلاماسىنىڭ ورىندالۋىنا ىقپال ەتەدى. ءبىر عانا اۋىل­­دى سۋمەن جابدىقتاۋ جۇيە­لە­رىن دامىتۋعا   بارلىق قارجى كوز­دە­­رى­نەن   100 ملرد تەڭگە ءبولىن­دى. قالا­­لار مەن اۋىلداردا سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جۇيەلەرىن سالۋ/رەكونسترۋكتسيا­لاۋ بويىنشا 331 جوبا، توپتىق سۋ قۇبىرلارىن سالۋ/رەكونسترۋك­تسيا­لاۋ بويىنشا 15 جوبا ىسكە اسىرىلدى. قالالار مەن اۋىلدار­دا سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جۇيەلەرى بويىنشا 133 نىسان پايدالانۋعا بەرىلدى. 380 اۋىل ءۇشىن تاۋلىگىنە 166,44 مىڭ تەكشە مەتر سوماداعى جەراس­تى سۋ قورى بەكىتىلدى.

مەملەكەتتىك باعدارلامانى ىسكە اسىرۋعا 2018 جىلى 244,4 ملرد تەڭگە بولىنگەن، ونىڭ ىشىندە: رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت ەسەبىنەن 130,0 ملرد تەڭگە، جەرگىلىكتى بيۋد­جەت­تەر ەسەبىنەن 81,7 ملرد تەڭگە، بيۋد­جەت­تەن تىس قاراجاتتار ەسەبى­نەن (كاسىپورىندار قاراجا­تى) 32,7 ملرد تەڭگە ءبولىندى. باعدار­لاما بيۋدجەتىنىڭ يگەرىلۋى 243,5 ملرد تەڭگەنى نەمەسە 99,6 پايىزدى قۇرادى.  دەسەك تە، باعدارلاما بيۋدجەتىنىڭ تولىق يگەرىلمەۋى دە جوق ەمەس. قالالىق جانە اۋىلدىق ەلدى­مە­كەندەردە سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ جونىندەگى جوبالاردى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە رەسپۋب­لي­كا­لىق بيۋدجەتتەن بولىنگەن قارا­جات­تىڭ ەڭ كوپ يگەرىلمەۋى قىزى­لور­دا (37,6 ملن تەڭگە), شىعىس قازاقستان (18,2 ملن تەڭگە), ءتۇر­­كىستان (6,9 ملن تەڭگە) جانە جام­بىل (5,3 ملن تەڭگە) وبلىس­تا­رىنا تيەسىلى.

«اۋىل – ەل بەسىگى» جوباسى اياسىندا 3 477 اۋىل جاڭار­تىلىپ، اۋىل حال­قىنىڭ 90 پايىزى نەمەسە 7 ملن ادام ساپالى اۋىزسۋمەن قام­تاماسىز ەتىلەدى. باع­دارلامانى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن 1,3 ترلن تەڭگە ءبولۋ جوسپار­لانعان. بۇگىنگە دەيىن وسى باعدارلامانىڭ باعىتى بويىنشا تۇتاس تارماقتارى جۇزەگە اسىرىلىپ، اۋىل حالقىنىڭ باسىم بولىگى اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتىلدى.

                                                                               «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر