داۋلەت تۋرالى كۇندەلىك بەتتەرىنەن
1995 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنىڭ ورتا كەزى. تۇسىمە داۋلەت كىردى. …بيىك شىڭنىڭ باسىندا تۇر ەكەن. الدەنەگە قولىن سوزعانداي بولادى. ءبىر كەزدە كادىمگى ۇلكەن قالى كىلەم داۋلەتكە قاراي قالىقتاي جونەلدى. شىڭ باسىنداعى بالۋان العا ۇمسىنىپ، قوس قولىن سوزا بەرگەنى سول ەدى. كىلەم الدەبىر بەلگىسىز كۇش كەرى تارتقانداي، داۋلەتتىڭ قولىنا تۇسپەي، كەيىن قاراي ۇشتى… ويانىپ كەتتىم. داۋلەت الداعى قاراشا ايىندا چەحيادا بولاتىن الەم چەمپيوناتىنا ازىرلەنىپ ءجۇر ەدى. ءتۇسىمدى جاقسىلىققا جورىعان بولامىن. بىراق كوڭىل شىركىن الدەنەگە مازاسىزدانا بەرەدى.
الەم چەمپيوناتى قاراشادا چەحيانىڭ استاناسى پراگادا ءوتتى. تۇسكە دەيىن شۆەد بالۋانى، بۇقا مويىن ليدبەرگ پەن دەنەسى قۇرىشتان قۇيىلعانداي حورۆات يوۆانچەۆيچتى كەلىستىرىپ ۇتقان تۇرلىقانوۆ الاڭسىز قوناق ۇيگە تارتتى. ءبىزدىڭ باپكەرلەر جارىس كەستەسىن مۇقيات قاراعان ءتارىزدى. “پيراميدا” قوناق ۇيىندەگى بولمەسىنە كىرە بەرگەنى سول ەدى، تەلەفون شىر ەتە قالدى. تەلەفوندى داۋلەتتىڭ ءوزى كوتەرگەن.
– داۋلەت، سەنى كىلەمگە شاقىرىپ جاتىر، – دەدى ار جاقتان.
– نە دەيدى؟ نە قاراپ جۇرسىڭدەر؟
– كەشىر، ون مينۋتتان كەيىن بەلدەسۋ باستالادى...
– راس پا؟
– راس!
– مالىك تريكونى دايىندا! – دەدى داۋلەت قاتقىل ۇنمەن. – مىنالار ولتىرەتىن شىعار ادامدى.
ماسساجشى-دارىگەر مالىك شامۋزوۆ سومكەدەن سپورتتىق كيىمدى سۋىرىپ بەردى.
– ءليفتىنى شاقىر. تەز!
ليفت تومەنگە تۇسكەنشە شەشىنىپ، بالۋان كۇرەستىڭ جەڭىل كيىمىن كيىپ ۇلگەردى.
ليفتىدەن جاۋ قۋعانداي جۇگىرىپ شىققان ەكەۋى ەسىك الدىنداعى تاكسيگە قاراي قۇستاي ۇشتى. تاكسيشى لىپىپ تۇرعان جىگىت ەكەن. سوزگە كەلمەستەن كۇرەس سارايىنا قاراي زاۋلاي جونەلدى.
بۇل القىنىپ كىلەم شەتىنە جەتكەندە حابارلاۋشى تۇرلىقانوۆتى سوڭعى رەت كىلەمگە شاقىرىپ جاتتى. قارسىلاسى – وزىنە بەيمالىم بەلارۋس جىگىتى. وڭتايلى ءادىسى قايسى، قانداي قۋلىعى بار – داۋلەت ەشتەڭەدەن حابارسىز. بالۋانعا وڭى مەن سولى ءبىر دەگەندەي، ايقاسقا كىردى دە كەتتى. ەسىن جيىپ، وڭدى-سولىن اڭعارعان بويدا بەلارۋستىڭ مازاسىن قاشىردى. نەگىزگى ۋاقىت تەڭ اياقتالعانىمەن، قوسىمشا مينۋتتاردا بەلارۋس بالۋانى تۇرلىقانوۆتىڭ تەگەۋرىنىنە شىداي المادى.
باپكەرلەر بۇدان قاشقاقتاپ ءجۇر. ارىستاننىڭ اشۋى باسىلماي، ازۋىنا ءتۇسىپ قالمايىق دەپ قاۋىپتەنەتىن ءتارىزدى. ەت جاقىن جىگىتتەر “كەلەسى بەلدەسۋ كەشكى جەتىدە، اۋقاتتانىپ، تىنىعىپ قايتايىق”، دەپ ەدى. داۋلەت ەشكىمنىڭ سوزىنە قۇلاق اسپاي، كۇرەس زالىنىڭ ءبىر بۇرىشىنا جانتايا كەتتى. ارا-اراسىندا يۋري مەلنيچەنكو، باسقا دا شاكىرتتەرىن كىلەمگە باستاپ شىعادى.
– داۋلەت، ءبىر مارتە ءوزىڭدى ويلاشى، بالۋانداردى كىلەمگە باستاپ شىعۋدى وزگەلەرگە تاپسىر. قانشا كۇش-قۋاتىڭدى سارپ ەتىپ، جۇيكەڭدى جۇقارتاسىڭ. كەشكە دەيىن دەمال، – دەپ ەدىم. ءۇن-ءتۇنسىز ءوز دەگەنىن ىستەي بەردى. جىگىتتەردى كىلەمگە باستاپ شىعىپ تىنىش وتىرسا، كانەكي. قىم-قيعاش تارتىس ۇستىندە شىداي الماي، جان داۋىسى شىعا ايقايلاپ، كىلەمگە شىعىپ كەتە جازدايدى. بۇل ازداي، دايىندىق زالىندا شاكىرتتەرىنىڭ قول-اياعىن سىلكىپ، ۋقالاپ، شىر-پىر بولىپ جۇرگەنى.
تۇسكى استى ىشكەن جوق. قانشاما كۇش-قۋاتىن شاكىرتتەرىنە جۇمسادى. كەشكى جەتىدەگى بەلدەسۋدىڭ اقىرعى ون بەس سەكۋندىنا دەيىن وزىنەن ون جاس كىشى گوچا ءچيچياشۆيليدى ۇتىپ (2:1) تۇردى. قانشا جانىڭ ءسىرى، ءتىنىڭ تەمىردەي بولسا دا، بويداعى قۋات ولشەۋلى ەكەن. اسىقپاي تۇستەنىپ، تىڭايىپ قايتقان 22 جاستاعى چيچياشۆيلي بەلدەسۋ اياقتالۋعا جەتى سەكۋند قالعاندا داۋلەتتەن پارتەردە جاتقان ەكى ۇپايدى جۇلدى دا كەتتى.
بۇل ساتسىزدىك بالۋانعا تىم اۋىر سوقتى. كوزىنىڭ الدى كۇلتەلەنىپ، دەنساۋلىعى سىر بەردى. وڭاشادا ءتىلىن كورسەتكەن. ءتىلىنىڭ ورتاسى ۇيىعان قان ءتارىزدى قىپ-قىزىل، جيەگى اقجەمدەنىپ، سارعىش تارتىپ تۇر ەكەن. “التىن” ءۇشىن كەلىپ ەدىم. ءارى قاراي كۇرەسپەيمىن”، دەدى تۇنەرىپ.
ارادا بەس مينۋت وتكەندە ۋكراينا، بەلارۋس ماماندارى جۇبىن جازباي كەلىپ، داۋلەتتى قورشاپ بولدى. سسرو-نىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسى يگور كوندراتسكي (ۋكراينا): “ۇلىم، وسى چەمپيوناتتاعى ەڭ ساپالى، ەڭ ادەمى كۇرەس سەنىكى بولدى. ءدال وزىڭدەي عاجاپ بالۋاندى ءومىر بويى اڭساعان باپكەردىڭ ءبىرى مەنمىن. ۇلىم، اتلانتا وليمپياداسىنىڭ التىن مەدالىن سەن جەڭىپ الماساڭ، بىلمەيمىن، وندا ءومىر بويى سەن ءۇشىن مەن وكىنەتىن شىعارمىن”، – دەپ، داۋلەتتى باۋىرىنا باستى.
مىقتىنىڭ مىقتىنى مويىنداۋى دەگەن وسى شىعار. كوندراتسكيدىڭ ۇلى – الەكساندر وداق بىرىنشىلىكتەرىندە داۋلەتتىڭ باستى قارسىلاسىنىڭ ءبىرى بولدى. بىراق، اكەلى-بالالى كوندراتسكيلەر بوز كىلەمدە تۇرلىقانوۆتى ءبىر رەت تە جەڭە العان جوق. ال، باپكەر كوندراتسكيدىڭ جوعارىداعى ءسوزى ناعىز ءمارت ازاماتتىڭ عانا اۋزىنان شىعاتىن ءسوز.
… كەي-كەيدە توقسان بەستىڭ كۇزىندەگى سول ءبىر ءتۇس ويعا ورالادى. تۇرلىقانوۆ ءچيچياشۆيليدى جەڭگەندە فينالعا شىعار ەدى. فينال دەگەنىڭىز – كەمى كۇمىس مەدال. سول كورگەن ءتۇس پەن الاقاننان سۋسىپ كەتكەن مەدالدىڭ اراسىندا ءبىر تىلسىم سىر جاتقان ءتارىزدى كورىنەدى.
1995 جىل، قىركۇيەك، قاراشا.
قىدىربەك رىسبەك
اۆتوردىڭ facebook پاراقشاسىنان
