ۇلى باتىس ويشىلدارىنىڭ ەڭبەگىنە العاش رەت ءوز كوزقاراسىن ءبىلدىرىپ، تۇسىندىرمە ەڭبەكتەر جازىپ، عىلىم كوزىن تۇركى الەمىنە اكەلگەن بىردەن ءبىر ءىرى تۇلعا ءابۋ ناسىر ءال-فارابي ەدى. بىزگە جەتكەن قىرىق شاقتى ەڭبەگىن وقي وتىرىپ «ەكىنشى ۇستازدىڭ» تەك قانا فيلوسوف بولىپ قانا قويماي، فيلولوگ، تاريحشى، ساياساتكەر، گەوگراف، مۋزىكانت بولعانىن دا كورە الامىز. ءالى دە قۇنىن جويماعان بۇل ەڭبەكتەر زەرتتەلۋ بارىسىندا جاڭا قىرىنا تانىلىپ، جان-جاقتى قاراستىرىلىپ ءجۇر. وسى ورايدا ماقالانىڭ ماقساتى – ۇلى ويشىلدىڭ ەڭبەكتەرىنىڭ قۇندىلىعى مەن ءتىل ءبىلىمى، ونىڭ ىشىندە گرامماتيكاعا قوسقان ۇلەسىن اتاپ كورسەتۋ. مىندەت – عالىمنان قالعان زەرتتەۋ جۇمىستارىنا شولۋ جاساپ، قازىرگى ءتىل ءبىلىمى ءۇشىن ماڭىزدىلارىن انىقتاۋ، سارالۋ.
ءال-فارابي جاستايىنان ءتۇرلى عىلىمدى وقىپ ۇيرەندى.اراب، پارسى، تۇرىك تىلدەرىن جەتىك مەڭگەردى. باعداد قالاسىندا ءبىلىمىن جەتىلدىرگەن. سول زامانداعى عىلىمىنىڭ ورداسى بولعان بۇل قالا كوپتەگەن ويشىلداردىڭ ورتاسى، كىتاپ قورىنا باي قالا ەدى.باتىس عالىمدارىنىڭ لوگيكا تۋرالى ەڭبەگىمەن تانىسادى. عالىم جاراتىلىستانۋ، فيلوسوفيا، استرونوميا، ماتەماتيكا، مەديتسينا، لوگيكا، ەتيكا، مەتافيزيكا، جاعرافيا، ادەبيەتتانۋ، ءتىل ءبىلىمى، مۋزىكا سياقتى عىلىم سالالارىنان 164 تراكتات جازعان. كەلتىرىلگەن ەڭبەكتەر سانىنىڭ ءوزى فارابيدەن بىزگە كوپ مۇرا قالعانىن بايقاتادى.
قورىتىنلاي كەلە ايتارىمىز، «ەكىنشى ۇستاز»، عىلىمنىڭ شامشىراعى بولعان ءابۋ ناسىر ءال-فارابي كوپتەگەن عىلىمدى دامىتا وتىرىپ، ءوز تاراپىنان ماڭىزدى عىلىمي ەڭبەكتەر جازدى. ءال-فارابي فيلوسوفيا عىلىمىن جاڭا قىرىنان تانىتىپ، باتىس مادەنيەتىنەن الىناتىن مالىمەتتەردى سۇرىپتاپ، سارالاعان. عۇلامانىڭ مەتافيزيكا، لينگۆيستيكا، لوگيكا، پسيحولوگيا، گەوگرافيا، ەتيكا، مۋزىكا، ت.ب. عىلىمدار جايلى جازعان ەڭبەكتەرى بارشىلىق.X عاسىردا جازىلعان عۇلامانىڭ ەڭبەكتەرى ءححى عاسىر عالىمدارىنىڭ زەرتتەۋ وبەكتىسىنە اينالىپ وتىر. ويشىلدىڭ كەڭەس ۇكىمەتى كەزەڭىندە بۇرمالانىپ جەكتەن ەڭبەكتەرىن تۇزەتىپ، قايتا قاراستىرىپ كەيىنگى جاس بۋىنعا ماڭىزىن تانىتۋ ء–بىزدىڭ باستى مىندەتىمىز.
اقنۇر ءسالىم،
8 (747) 264-02-26
