ونىڭ جەتپىسىنشى جىلدارى جازىلعان «گاۋھارتاس»، «سۇيەكشى»، «دەرمەنە»، «تىرشىلىك» سياقتى پوۆەستەرى الەمدىك پروزانىڭ كلاسسيكاسىنا ەركىن قوسىلعان تىزگىنۇزدى تۋىندىلار ەدى.
د. يسابەكوۆتىڭ پوۆەستەرىندە وزىنە دەيىنگى قازاق جازۋشىلارى ءجيى قولدانعان ءنارراتيۆتى بايانداۋلار مۇلدە از. ول وقيعا قۋىپ، وتكەن تاريحتى قازىمىرلاماي، باستى نىسان رەتىندە جەكە ادامنىڭ ءوزىن، ونىڭ تاعدىرىن، ىشكى جان-دۇنيەسىن الىپ، كەيىپكەرىن دراماتۋرگيالىق تاسىلدەرمەن ءومىردىڭ سان الۋان كولليزيالاردان وتكىزەدى.
ول ۇنەمى تاڭداپ، تالعاپ جازدى. اڭگىمە جانرى ايتۋلى شەبەرىنىڭ قالامىنان شىققان «اقىراماشتان ناۋرىزعا دەيىن»، «اي-پەتري اقيقاتى»، «ەسكەرتكىش»، «بوناپارتتىڭ ۇيلەنۋى»، «سوتسياليزم ءزاۋلىمى» ت.ب. اڭگىمەلەرى وسى جانردىڭ ۇزدىك ۇلگىلەرى رەتىندە ۇلت ادەبيەتى تورىنەن ورىن الدى.
الەۋمەتتىك جۇگى باتپانداي اۋىر بولىپ كەلەتىن يسابەكوۆ اڭگىمەلەرى كۇلدىرىپ وتىرىپ ويلانتادى. جۇرت بىلەتىن وقيعالارعا قۇرىلعان اڭگىمەلەردەگى الليۋزيالىق ءتاسىل وقىرمانىن الۋان ءتۇرلى اسسوتسياتسيالارعا جەتەلەپ وتىرادى.
جازۋشى قالامىنان شىققان جالعىز رومان «قارعىن» قازاق پروزاسىنا وزگەشە رەڭك، جاڭا لەپ اكەلىپ، ۇلتتىق پروزاداعى پوستمودەرنيستىك باعىتتىڭ ءىزاشارى بولدى. «قارعىندا» وقيعا شارىقتاۋ شەگىنە جەتكەندە كىلت ءۇزىلىپ، جازۋشى كەيىپكەردىڭ كەيىنگى تاعدىرىن وقىرماننىڭ وزىنە قالدىرادى. باتىس ادەبيەتى مەتاپروزاسىندا ءجيى قولدانىلاتىن بۇل ءتاسىلدى قازاق ادەبيەتىنە تۇڭعىش ەنگىزگەن جاڭاشىل قالامگەر د. يسابەكوۆ ەدى.
قازاق جازۋشىلارىنىڭ باسىم كوپشىلىگى دراماتۋرگياعا پروزا ارقىلى كەلدى. بىراق ولاردىڭ ىشىندە د. يسابەكوۆتەي الەمدىك بيىككە كوتەرىلگەندەرى سيرەك. ونىڭ «اپكە»، «اكتريسا»، «تىنىشتىق كۇزەتشىسى»، «وكپەك جولاۋشى» اتتى پەسالارى قازاق، ورىس ت.ب. ەل تەاترلارىندا كەڭىنەن ساحنالاندى.
د. يسابەكوۆ «اپكە» ارقىلى قازاق دراماتۋرگياسىنا ءار ادام تاعدىرىنان تابىلاتىن وتباسىلىق دراما جانرىن الىپ كەلدى. سونىڭ ناتيجەسىندە كورەرمەن ساحناداعى وقيعالارعا ءدال ءوز باسىنان وتكەن جاعداياتتارداي قاراپ، كەيىپكەرمەن بىرگە كۇرسىنىپ، بىرگە تولعاناتىن بولدى.
«اكتريسا» پەساسىندا ەۋروپا تەاترلارىنداعى كەيىپكەردى - كورەرمەنگە، ال كورەرمەندى كەيىپكەرگە اينالدىراتىن «تەاترداعى تەاتر» ءتاسىلىن شەبەرلىكپەن پايدالانىپ، ونەر مەن ءومىردى جىمداستىرىپ جىبەردى. بۇل دا قازاق ساحناسىنا د. يسابەكوۆ اكەلگەن جاڭالىق ەدى.
«وكپەك جولاۋشىداعى» ءومىردىڭ وزەگىنەن الىنعان ۆەرباتيم ۇلگىسىندەگى مونولوگتار دا كۇردەلى الەۋمەتتىك تاقىرىپتاردىڭ ءتۇيىنىن وپ-وڭاي تارقاتىپ، كەيىپكەر مەن ساحنا اراسىنداعى شىمىلدىقتى ايقارا اشىپ تاستايدى.
تاريحي تاقىرىپقا كوپ قالام تارتا بەرمەگەن دراماتۋرگ ءومىرىنىڭ سوڭىنا قاراي جازىلعان «بورتە» ونىڭ دراما جانرىنداعى شوقتىعى بيىك تۋىندىسى رەتىندە تانىلىپ، قالامگەردىڭ كوزى تىرىسىندە-اق الەم ساحنالارىنداعى شەرۋىن باستاپ كەتتى.
جازۋشى العا قويعان ماقساتتارىن تۇگەل ورىنداپ، كەۋدەسىنە «التىن جۇلدىزىن» جارقىراتا تاعىپ، قالىڭ ەلىنىڭ قۇرمەتىنە بولەنگەن ابىز جاسىندا پانيدەن باقيعا اتتاندى.
دۋلات اعامىز شىعارماشىلىق تۇرعىدان عانا ەمەس، وتباسىلىق جاعىنان دا باقىتتى ءومىر ءسۇردى. نۇرعايشا جەڭگەمىزبەن جارتى عاسىردان استام بەرەكەلى شاڭىراق استىندا عۇمىر كەشىپ، سوڭىنا اتا-انا رۋحىنا ادال، ونەگەلى ۇرپاق قالدىردى.
سوڭىنان بىرىنەن ءبىرى اسىپ تۇسەتىن شەدەۆرلەر قالدىرعان جازۋشى تۋرالى ايتقاندا ويىڭا دانىشپان ابايدىڭ «ءولدى دەۋگە سىيا ما ايتىڭدارشى» دەگەن سوزدەرى ورالادى.
دۋلات اعاداي دارحان دارىن يەسى دۇنيەدەن وزعاندا ونىڭ ادەبيەت الەمىندەگى ەكىنشى عۇمىرى باستالادى. سول عۇمىرىڭىز ۇزاق بولعاي، شىعارمالارىمەن حالقىنا شۋاق سىيلاپ وتكەن مەيىربان جۇرەكتى ابزال اعا.
