7 ناۋرىزدا رەسەيدە فقق (فەدەرالدىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتى) «لاڭكەستىككە وقتالدى» دەگەن سەزىكپەن قازاقستاندىق قوس ازاماتتىڭ كوزىن جويعانىن جاريالادى. ولار 38 جاستاعى جانىبەك تاسقۇلوۆ پەن 35 جاستاعى ءسابيت اشىراليەۆ ەكەنى انىقتالدى. جۋرناليستەر دانيار مولدابەكوۆ پەن ديلارا يسا ولار تۋرالى زەرتتەپ، كەيبىر اقپاراتتى جاريا ەتتى. تولىعىراق ماتەريالدا.
7 ناۋرىز كۇنى فقق "ماسكەۋدەگى سيناگوگاعا جاسالماق شابۋىلدىڭ الدىن الدىق" دەگەن جەلەۋمەن بولعان ىقتيمال اتىستا قازاقستاننىڭ ەكى ازاماتى قازا تاپقانىن جاريالاعان. رەسەيدىڭ ارنايى قىزمەتى لاڭكەستىك ارەكەتتىڭ الدىن الدىق دەگەن.
فقق مالىمەتىنشە، «ۆيلايات حوراسان» (حوراسان ءۋالاياتى) توبىنىڭ (يسلام مەملەكەتىنىڭ اۋعانستاندىق تارماعى. ولار قازىرگى بيلىك باسىنداعى تاليبانعا قارسى) مۇشەلەرى ماسكەۋدەگى سيناگوگاعا قارۋلى شابۋىل جاساماق بولعان كورىنەدى. مالىمەتكە قاراعاندا ولار كالۋگا وبلىسىنداعى جەكە ۇيلەردىڭ بىرىنەن تابىلعان. تۇتقىنداۋ كەزىندە كۇدىكتىلەر قارسىلىق كورسەتىپ، وقيعا سوڭى قانتوگىسپەن اياقتالعانى ايتىلدى.
سول كۇنى تاڭعى مەزگىلدە كالۋگاداعى كورياكوۆ اۋىلىندا فقق مەن كۇدىكتى يسلامشىلار اراسىندا اتىس بولدى دەگەن رەسەي جاعى. سالدارىنان "لاڭكەستىك ارەكەتكە دايىندالدى" دەگەن ەكى كۇدىكتى – قازاقستان ازاماتتارى، جانىبەك تاسقۇلوۆ پەن ءسابيت اشىراليەۆ قازا تاپقان. قاۋىپسىزدىك قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايتۋىنشا، ولار رەسەيگە اعىمداعى جىلدىڭ 28 اقپانىندا كەلگەن.
جەكە ۇيگە جاسالعان رەيدتەن كەيىن قاۋىپسىزدىك كۇشتەرى ماكاروۆ تاپانشاسىن، كالاشنيكوۆ اۆتوماتىن جانە جارىلعىش قۇرىلعىلاردى جاساۋعا ارنالعان دايىندامالاردى تاركىلەدى.
ارنايى قىزمەت تاراتقان ۆيدەودا اتىس كەزى تۇسىرىلمەگەن. تەك كالاشنيكوۆ اۆتوماتتارى مەن ونىڭ قاسىندا جاتقان مايىتتەردىڭ بەينەسى تارادى.
وقيعانىڭ شىن-وتىرىگى تاۋەلسىز اقپارات كوزدەرى ارقىلى راستالعان جوق. سوندىقتان ونىڭ رەسەي ارنايى قىزمەتى حابارلاعانداي سيپاتتا ورىستەگەنىنە ازىرگە دالەل جوق.
فسب ەسەبىندە ايتىلعان قوس قازاقتاندىقتىڭ قاتىسى بار دەگەن لاڭكەستىك «ۆيلايات حوراسان توبى» – اۋعانستاندا قاندى قىلمىستار جاساعان تەروريستىك قاۋىپتى ۇيىم. بۇل ۇيىم 2021 جىلدىڭ تامىز ايىنىڭ سوڭىندا كابۋل اۋەجايىنىڭ جانىندا، ەلدە شەتەلدىك اسكەرلەردى شىعارۋ ءجۇرىپ جاتقان كەزدە 170 ادامنىڭ ءومىرىن قيىپ، جۇزدەگەن ادامعا زيانىن تيگىزگەن ءىرى جارىلىستى ۇيىمداستىردى. ال 2020 جىلى وسى توپتىڭ سودىرلارى كابۋلداعى پەرزەنتحاناعا شابۋىل جاساپ، 25 ادامدى سونىڭ ىشىندە جاڭا تۋعان نارەستەلەردى دە ولتىرگەن بولاتىن. لاڭكەستىك توپ اۋعانستانداعى شيت حازارلارىنا قارسى دا بىرنەشە رەت شابۋىلدار جاساعان. 2016 جىلدىڭ قاڭتارىندا اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى «حوراسان ءۋالاياتىن» «تەرروريستىك ۇيىم» دەپ جاريالادى.
رەسەي فەدەرالدىق قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ ءباسپاسوز حابارلاماسىندا يسلامشىل راديكالدار دەپ كەلتىرىلگەن ەكى قازاقستاندىق ازاماتتىڭ ۇستالعان كەزدە قارسىلىق كورسەتكەنى ايتىلعان. الايدا تۋىستارى تاسقۇلوۆ پەن اشىراليەۆتىڭ ەكسترەميستىك توپقا قاتىسى بار دەگەن دەرەكتى جوققا شىعاردى.
تاسقۇلوۆتىڭ تۇلعاسى
38 جاستاعى جانىبەك تاسقۇلوۆ – تۇركىستان وبلىسى سارىاعاش اۋدانى، قىزىلجار اۋىلىنىڭ تۇرعىنى. وتباسىنداعى ءۇش بالانىڭ تۇڭعىشى. ونىڭ ارتىندا كامەلەتكە تولماعان ءتورت بالاسى قالدى. ەكەۋى باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارى، ەڭ كىشىسى ءبىر جاستا.
زەرتتەۋدەگى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، جانىبەك تاسقۇلوۆ سۇيىق تراۆەرتين (قۇرىلىس ماتەريالى) ساۋداسىمەن اينالىساتىن REAL TRAVERTINE كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە ديرەكتورى بولعان. ونى كومپانياسى شىمكەنت قالاسىندا تىركەلگەن.
ال Statsnet دەرەكقورى تاۋىپ بەرگەن «ابدۋلازيز تاسقۇلوۆتىڭ» Facebook پروفيلىندەگى پوستتاردىڭ باسىم كوپشىلىگى قۇرىلىس ونىمدەرىنىڭ جارناماسى. سونداي-اق، پاراقشاسىنان - ءولىم مەن قيامەت كۇنى تۋرالى ناشيدتەر ۆيدەولارى بايقالدى. (ناشيد - مۇسىلماندىق ءان، نەگىزىنەن مۋزىكالىق اسپاپتارسىز ورىندالادى) ول جەردە قانداي دا ءبىر زورلىق-زومبىلىققا شاقىرۋلار جوق.
REAL TRAVERTINE-ءنىڭ كوزگە تۇسكەن جارنامالارىنىڭ ىشىندە ەلدەگى ەڭ تانىمال ايتىسكەرلەردىڭ ءبىرى بالعىنبەك يماشتىڭ ۆيدەوسى بار.
بالعىنبەك يماش ەل جادىندا تەك ايتىس ونەرىمەن عانا ەمەس، كوۆيد ۆاكتسيناسىنىڭ سىنشىسى رەتىندە تانىمال. 2021 جىلى قازىر قاڭتار وقيعاسىنا بايلانىستى ازاپتاۋ جانە جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر ۇيىمداستىردى دەگەن ايىپپەن جابىق سوت پروتسەسىندە ءىستى بولىپ جاتقان ارمان جۇماگەلديەۆكە كەزىندە جىر ارناعان. ال كەيىننەن بالعىنبەك ارماندى تانىمايتىنىن ايتىپ ءجۇر. بالعىنبەك يماش وتكەن جىلدىڭ كۇزىندە دەپۋتات، سونىمەن قاتار ايتىسكەر رينات زايىتوۆتىڭ الاياقتىقتىڭ 80 پايىزىن «نامازحاندار» جاسايدى دەگەن سوزىنەن كەيىن مۇسىلمانداردى جاقتاعان بولاتىن.
تەررورلىق ارەكەتكە قاتىسى بار دەگەن فسب قۇربانى جانىبەك تاسقۇلوۆتىڭ كومپانياسى، ايتىسكەر بالعىنبەك يماشتىڭ جارناماسىندا ساتىپ الۋشىلارعا «ونىڭ اتىنان كەلسە» جەڭىلدىك بەرۋگە ۋادە بەرەدى:
«اسسالاۋماعالەيكۋم قۇرمەتتى دوستار، قۇرمەتتى وقىرماندار! مەن قازىر تۇركىستان وبلىسىندا، سارىاعاش اۋدانىندا، قابلانبەك اۋىلىندا، جانىبەك اعامىزدىڭ دۇكەنىندەمىن. بۇل ناعىز ساپالى تراۆەرتين ماتەريالدارى، ولارمەن بىرنەشە جىل جۇمىس ىستەپ كەلەمىن. كەز كەلگەن عيماراتتى بەزەندىرگىڭىز كەلسە، سۇيىق تراۆەرتيننىڭ ءارتۇرلى تۇرلەرى بار. ساپاسىنا كەپىلدىك بار. ءبىز ءسىزدىڭ ءۇيىڭىزدى سالىستىرمالى تۇردە ارزان باعامەن ادەمى ەتىپ جاسايمىز. ساپا كەپىلدىگى ءۇشىن Real Travertine قۇرىلىس ماتەريالدارىن تومەن باعامەن ساتىپ الۋعا بولادى. سوندىقتان مەن ءسىزدى ونىمدەرمەن تانىسۋعا شاقىرامىن. مەنىڭ اتىمنان كەلسەڭىز 5% جەڭىلدىك الاسىز. نەگە تەك بەس؟ ويتكەنى بۇل اعايىنداردىڭ وزدەرى حالىقتىڭ جاعدايىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن ماتەريالداردى ارزان باعامەن شىعارادى. وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەرگە قولداۋ كورسەتەيىك. بارشاڭىزعا اللانىڭ نۇرى جاۋسىن! ءومىرىڭىز مانگە تولى بولسىن! ناعىز تراۆەرتيننىڭ كومەگىمەن كەز كەلگەن عيماراتتارىڭىز ادەمى بولسىن!» دەدى بالعىنبەك تاسقۇلوۆتىڭ كومپانياسىن جارنامالاعان ۆيدەودا.
سونىمەن قاتار، Getcontact قوسىمشاسىندا جانىبەك تاسقۇلوۆتىڭ ءنومىرى (ول كومپانيانىڭ مالىمەتتەر بازاسىندا دا، الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى پروفيلىندەگى جارنامادا دا كورسەتىلگەن) تۇرلىشە ساقتالعان. كەيبىرەۋلەر ءۇشىن «دجانيبەك»، باسقالارى ءۇشىن «ابدۋلازيز»، ال بىرەۋ ءۇشىن «جانيبەك» تراۆەرتين» نەمەسە «ابدۋلازيز تراۆەرتين».
ءبىر جازىلۋشى ونى «ابدۋلازيز شەيح» دەپ ساقتاعان ەكەن.
اشىراليەۆتىڭ تۇلعاسى
35 جاستاعى ءسابيت اشىراليەۆ تا سارىاعاشتىق. جاڭاتۇرمىس اۋىلىندا تۇرعان.
تاسقۇلوۆپەن بىرگە قايتىس بولعان ءسابيت اشىراليەۆتىڭ اناسى ازاتتىق تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا ۇلىنىڭ دا قۇرىلىس سالاسىندا جۇمىس ىستەگەنىن، بىراق ەكى جىگىتتىڭ تانىستىعى تۋرالى ەشتەڭە بىلمەيتىنىن ايتتى.
اشىراليەۆتىڭ ەكى ايەلى بولعان. (قازاقستان زاڭناماسى قوس ايەل الۋعا تىيىم سالادى. ەر ادام مۇسىلماندىق ادەت-عۇرىپ بويىنشا نەكەگە تۇرعان بولۋى مۇمكىن; ەلىمىزدە مۇنداي وداقتاردىڭ زاڭدى كۇشى جوق. – رەد.). ولاردان ءتورت بالاسى بار، ەكەۋى قازىر جۇكتى. جىبەك جولى اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ اكىمدىگىندە ارىپتەستەرىنە اشىراليەۆتىڭ ەلىمىزدە تىيىم سالىنعان ءدىني اعىمدارعا قاتىسۋشىلار تىزىمىندە جوق ەكەنى حابارلاندى.
«ۇلىمنىڭ بويىنان جامان قاسيەتتەردى بايقامادىم. ول بەس ۋاقىت ناماز وقيتىن. ول دا ءبىز سياقتى ناماز وقىدى. ول تەرروريست ەمەس»، - دەيدى اناسى ءاليما اشىراليەۆا.
تاسقۇلوۆتىڭ اپكەسى ايگەرىم دە اعاسى «تەرروريست بولۋى مۇمكىن ەمەس» دەپ سانايدى. «ازاتتىق» تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا ول، اعاسىنىڭ اقپان ايىنىڭ سوڭىندا رەسەيگە «گازەل» الۋ ءۇشىن ۇشىپ كەتكەنىن ايتىپ، ول جاقتان جۇك كولىگىن الۋ ارزانعا تۇسەتىنىن تۇسىندىرگەنىن ايتتى.
«سوڭعى رەت ول ايەلى مەن بالالارىنا 5 ناۋرىزدا قوڭىراۋ شالعان. ساتىپ الاتىن كولىك تاپپاي جۇرگەنىن ايتىپ، بۇيرەگىنە سۋىق تيگەنىنە شاعىمدانعان. بالالارىنا تاتتىلەر اكەلۋگە ۋادە بەرگەن ەدى. تەراكت جاساماق بولعان ادام بالالارىنا بۇلاي ءۇمىت بەرمەس ەدى»، – دەيدى رەسەيلىك فسب ولتىرگەن قازاقستاندىقتىڭ اپكەسى.
قازاقستان بيلىگىنىڭ رەاكتسياسى
قازاقستان بيلىگى بۇل وقيعاعا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ تۇسىنىكتەمەسى ارقىلى جاۋاپ بەردى. قاۋىپسىزدىك كۇشتەرى تەرگەۋدى «قولدانىستاعى ىنتىماقتاستىق ارنالارى اياسىندا رەسەي فسب-مەن تىعىز بايلانىستا» جۇرگىزىپ جاتقانىن مالىمدەدى.
«بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا رەسەيدە لاڭكەستىك ارەكەتتى ۇيىمداستىرۋ ارەكەتى كەزىندە رەسەيلىك كۇشتەردىڭ ەكى قازاقستان ازاماتىنىڭ كوزىن جويعانى تۋرالى اقپارات جاريالاندى. ولاردىڭ قازاقستان ازاماتتىعىنا يە ەكەنى جانە بۇل تۇلعالاردىڭ رەسەيگە كەتكەنى راستالدى. بۇل فاكتى بويىنشا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ جۇرگىزىپ جاتىر. تەكسەرۋ قولدانىستاعى ىنتىماقتاستىق ارنالارى اياسىندا رەسەيلىك فسب-مەن تىعىز ىنتىماقتاستىقتا جۇرگىزىلۋدە»، - دەپ اتاپ وتكەن ۇقك باسقا اقپارات جاريالاۋعا جاتپايتىنىن اتاپ ءوتتى.
قازىرگى تاڭدا مارقۇمداردىڭ تۋىستارى فسب ولتىرگەن قازاقستاندىق قوس ازاماتتىڭ دەنەسىن ەلگە قايتارۋعا كومەكتەسۋىن سۇراپ، ولارعا تاعىلعان ايىپقا دالەل كەلتىرۋلەرىن تالاپ ەتۋدە.
دينا ليتپين،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
