جوعارعى پالاتا دەپۋتاتى قازاقستاندىقتاردىڭ مادەنيەتسىزدىگىن سىنعا الدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
پرەمەر-مينيستر ءاليحان سمايىلوۆقا جولداعان دەپۋتاتتىق ساۋالىندا ول استاناداعى جارمەڭكەدە جەمىس-جيدەك جىمقىرعان سەنساتسيالىق جاعدايلاردى جانە الماتىداعى «شوكولاد اعاشىنىڭ» توڭىرەگىندەگى جانجالدى ەسكە الدى.
"قازاقتا "قازاننان قاقپاق كەتسە، يتتەن ۇيات كەتەدى" دەگەن ءسوز بار. بىلتىر تاجىكستاننىڭ جەمىس-جيدەگىنە تالاسقان جۇرتتى كورىپ، جاعامىزدى ۇستاعان ەدىك. ءدال جاڭا جىلدىڭ الدىندا شوكولاد شىرشاسىن ءبىر مينۋتتا تايپاپ كەتكەندەردى دە كوردىك. وسى ۆيدەولار حالىقارالىق پابليكتەردە مىڭداعان قارالىم جيناپ جاتىر. سوندا ءبىزدىڭ مادەني دەڭگەيىمىزدىڭ جەتكەن جەرى وسى ما؟ مۇنداي ماسقارا وقيعالاردىڭ سەبەبىنە ءۇڭىلىپ كوردىك پە؟ اش دەيىن دەسەڭىز، اش ەمەس، توق دەيىن دەسەڭىز، توبىرلىق دەڭگەي مىناۋ. بۇگىنگىدەي توقشىلىق زاماندا وسىنشاما توعىشارلىققا بوي الدىراتىنداي كۇيگە نەگە تۇستىك؟", - دەدى نۇرتورە ءجۇسىپ سەناتتىڭ جالپى وتىرىسىندا.
دەپۋتاتىڭ پىكىرىنشە، بۇعان مادەنيەتتىڭ تومەندەپ كەتۋى سەبەپ.
"ەڭ الدىمەن تاربيە. ەلىمىزدەگى تاربيە ماسەلەسى دۇرىس ەمەس. وتباسىنداعى تاربيە دالادا قالدى. "بىرەۋدىڭ زاتىن الما، تەگىن بولسا دا تيىسپە" دەگەن ەجەلگى تىيىم قايدا كەتتى؟ حالقىمىزدىڭ "ۇيات بولادى، جامان بولادى، وبال بولادى" دەگەن ءۇش-اق اۋىز سوزبەن تۇيىندەگەن دانالىعى جەلگە ۇشقانى ما؟ قازاقتا كورگەنسىز دەگەن ۇعىم بار. كەز كەلگەن ادام ءۇشىن وتە اۋىر ءسوز. اق كويلەكتىڭ جاعاسى كىرلەسە، جۋىپ كەتىرۋگە بولادى، ال ۇلتتىڭ اتىنا كىر كەلسە، ونى قالاي كەتىرەمىز؟
تاربيەمەن قاتار مادەنيەت دۇرىس بولۋعا ءتيىس. ابايشا ايتساق، مادەنيەتسىز دۇنيە بوس. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا مەملەكەت مادەني دەڭگەيىمىزدى كوتەرۋگە، تانىم تۇسىنىگىمىزدى كەڭەيتۋگە باعىتتالعان بىرقاتار جۇمىستى جۇرگىزدى. "مادەني مۇرا" باعدارلاماسىمەن باستالىپ، "رۋحاني جاڭعىرۋ" باعدارلاماسىنا دەيىن جالعاسقان جۇمىستاردىڭ بارلىعىنىڭ دا تۇپكى ماقساتى ەلدىك سانامىزدى وياتىپ، تاريحي جادىمىزدى قايتا قالپىنا كەلتىرۋدى كوزدەدى. مۇنىڭ ءبارى دۇرىس، ەلدىڭ دامۋى ءۇشىن قاجەت شارالار. بىراق سونىمەن ءىس ءبىتتى دەپ وتىرامىز با؟", - دەدى سەناتور.
نۇرتورە ءجۇسىپ قازاقستان حالقىنا ورتاق قۇندىلىقتار كەرەك دەگەن پىكىردە.
"ادىلەتتى قازاقستاننىڭ قۇندىلىقتارى قانداي؟ قوعام ءۇشىن قانداي قۇندىلىقتار كەرەك؟ ايتالىق، تاۋەلسىزدىك قۇندىلىق. وتباسى قۇندىلىق. جەر، ءتىل، سالت-ءداستۇر، مادەنيەت قۇندىلىق. پرەزيدەنت "تولىق ادام، ادال ازامات" دەگەن يدەيالاردى ۇسىندى. بۇل دا قۇندىلىق. وسىنىڭ ءبارىن كىم جۇيەلەيدى؟
ايتىلعان ءسوز ايتىلعان جەردە قالماۋى كەرەك قوي. 20 ملن قازاق ەلىنە ورتاق وسىنداي قۇندىلىقتار جۇيەسى قاشان جاسالادى؟ جاس ۇرپاق تاربيەسىمەن مادەني دەڭگەيىمىزدى كوتەرۋ ماسەلەسىنە مۇقيات كوڭىل بولمەسەك بولمايدى. جابايىلىق انايىلىققا جول اشادى. سوندىقتان جالپى حالىقتىڭ، اسىرەسە جاستاردىڭ قۇندىلىق باعدارلارىن تەرەڭدەتىپ، جۇرتتى ەڭبەكقورلىققا، ىزدەنىسكە، ءىلىم-بىلىمگە بەت بۇرۋعا، اسىرەسە، وتباسى تاربيەسى مەن مادەنيە تاربيەگە بارىنشا كۇش سالۋ كەرەك دەپ پايىمدايمىن", - دەدى دەپۋتات.
ءجۇسىپ ۇكىمەت باسشىسىنا تاپسىرما بەرىپ، ۇلت مادەنيەتى ماسەلەسىنە قاتىستى ۇكىمەتتىڭ تۇجىرىمدامالىق كوزقاراستارىن جان-جاقتى زەردەلەپ، جەدەل شارالار ازىرلەۋدى سۇرادى.
