بۇگىن استانادا بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى – بۇۇ وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ جوعارى وكىلى ميگەل انحەل موراتينوس پەن قازاقستان پارلامەنتى سەناتىنىڭ توراعاسى ماۋلەن اشىمباەۆ ءدىني نىسانداردى قورعاۋ جونىندەگى ارنايى سەسسيانى اشتى. ءىس-شارا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ سەزى اياسىندا العاش رەت ۇيىمداستىرىلىپ وتىر.
سەنات سپيكەرى، الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارى سەزى حاتشىلىعىنىڭ باسشىسى ماۋلەن اشىمباەۆ ارنايى سەسسياعا قاتىسۋشىلارعا ءىلتيپات ءبىلدىرىپ، اليانس بۇكىل ادامزات ءۇشىن حالىقتار، مادەنيەتتەر جانە دىندەر اراسىنداعى ديالوگتى جولعا قويۋدا ماڭىزدى ميسسيا اتقارىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق ۇيىم 20 جىل ىشىندە ەكسترەميزمنىڭ الدىن الۋعا، ءدىني كەمسىتۋشىلىككە قارسى كۇرەسكە جانە بەيبىتشىلىك مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا ايتارلىقتاي ۇلەس قوسقانىنا باسا ءمان بەرىلدى. حاتشىلىق باسشىسى ءدىني نىسانداردى قورعاۋ جونىندەگى ارنايى سەسسيا بىلتىرعى قاراشادا پورتۋگاليادا وتكەن بۇۇ وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ 10-شى جاھاندىق فورۋمىنىڭ لوگيكالىق جالعاسى ەكەنىن جانە بۇل باستاما ادامزاتتى الاڭداتقان وزەكتى ماسەلەلەر مەن ولاردى ەڭسەرۋ جولدارىن قامتىعانىن دا تىلگە تيەك ەتتى.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ اتاپ وتكەندەي، قازاقستان حالقى ءتۇرلى وركەنيەتتەر مەن دىندەردىڭ ءداستۇرىن، توزىمدىلىك پەن اشىقتىق قاسيەتتەرىن قابىلدادى. سوندىقتان «بىرلىگىمىز – ارالۋاندىقتا» قاعيداتى ەلىمىزدىڭ نەگىزگى ۇستانىمىنا اينالدى. ءبىزدىڭ جەرىمىزدە عاسىرلار بويى ءارتۇرلى ءدىني عيباداتحانالار مەن رۋحاني نىساندار بەيبىت جاعدايدا قىزمەت كورسەتىپ كەلگەنى تاريحتان بەلگىلى. بۇل قۇندىلىقتار الداعى ۋاقىتتا دا مادەني مۇرامىزدىڭ اجىراماس ءبىر بولشەگى بولىپ قالا بەرەدى. باتىس پەن شىعىستىڭ تۇيىسكەن تۇسىندا ورنالاسقان قازاقستان ەجەلدەن حالىقتاردى، مادەنيەتتەر مەن دىندەردى بايلانىستىراتىن گەوگرافيالىق جانە وركەنيەتتىك كوپىر ءرولىن اتقارىپ كەلەدى. كيەلى ورىنداردىڭ بارلىعى ءبىزدىڭ حالىقتارىمىزدىڭ تاريحىندا ماڭىزدى ورىن الادى. ونىڭ ءبارى ءبىزدىڭ باعا جەتپەس رۋحاني-مادەني مۇرامىز. سوندىقتان ولاردى ساقتاۋعا جانە قورعاۋعا ءاردايىم باسا ءمان بەرەمىز», – دەدى ماۋلەن اشىمباەۆ.
سەنات توراعاسى ءوز سوزىندە قازاقستان بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 2023 جىلعى كونفەسسياارالىق ديالوگ جانە وشپەندىلىك تىلىنە قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى قارارىن، سونداي-اق، بۇۇ-نىڭ ءدىني نىسانداردى قورعاۋ جونىندەگى ءىس-قيمىل جوسپارىن قولدايتىنىن اتاپ ءوتتى.
اشىق ديالوگ اياسىندا ءدىن كوشباسشىلارى مەن مەملەكەت قايراتكەرلەرى كيەلى نىسانداردىڭ جانە عيبادات ورىندارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەتىن كەلىسىلگەن تاسىلدەردى جاساقتاۋ جونىندە پىكىر الماستى. سەسسياعا قاتىسۋشىلار الەمنىڭ كوپتەگەن ايماقتارىندا عيبادات ورىندارى مەن قاسيەتتى جەرلەرگە قاتىستى قاۋىپتىڭ ارتا تۇسكەنىنە دە الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى. بۇگىندە ۆانداليزم، قاسيەتتى نىسانداردى قورلاۋ جانە ءدىني توزىمسىزدىك سالدارىنان تۋىنداعان زورلىق-زومبىلىق ارەكەتتەرىنىڭ كوبەيگەنى جاسىرىن ەمەس. مۇنداي احۋال حالىقارالىق قاۋىمداستىقتىڭ جەدەل جانە ۇيلەسىمدى جاۋابىن تالاپ ەتەدى. وسىعان بايلانىستى ءدىني ۇيىمدار، مەملەكەتتەر جانە حالىقارالىق قۇرىلىمدار اراسىنداعى جاھاندىق سەرىكتەستىكتى نىعايتۋعا، سونداي-اق، كيەلى ورىنداردى قورعاۋدىڭ تۇراقتى قۇقىقتىق جانە ينستيتۋتسيونالدىق تەتىكتەرىن ازىرلەۋگە قاتىستى بىرىڭعاي ۇندەۋ جاسالدى.
سەسسياعا قاتىسۋشىلار قاسيەتتى نىسانداردى قورعاۋ بۇكىل الەمدىك قاۋىمداستىقتىڭ ورتاق جاۋاپكەرشىلىگى ەكەنىن دە باسا ايتتى. ءىس-شارادا سەزد تولەرانتتىلىق پەن ءوزارا سىيلاستىق يدەيالارىن دارىپتەۋ ءۇشىن رۋحاني جانە ساياسي كوشباسشىلار كۇش بىرىكتىرەتىن بىرەگەي الاڭ ەكەنى دە ءسوز بولدى.
ءوز كەزەگىندە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى – بۇۇ وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ جوعارى وكىلى ميگەل انحەل موراتينوس قازاقستاننىڭ جاھاندىق دەڭگەيدە بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ جولىنداعى باتىل قادامدارىن جوعارى باعالادى. سونداي-اق ول بۇل باعىتتاعى بىرلەسكەن باستامالاردى ىسكە اسىرۋعا قولداۋ كورسەتۋگە دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.
ارنايى سەسسيادا ميگەل انحەل موراتينوستىڭ باسشىلىعىمەن ازىرلەنگەن بۇۇ-نىڭ ءدىني نىسانداردى قورعاۋ جونىندەگى ءىس-قيمىل جوسپارى تانىستىرىلدى. قۇجات عيبادات ورىندارىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە، ءدىن وكىلدەرىن قورعاۋعا، قۇقىقتىق تەتىكتەردى نىعايتۋعا جانە ءوزارا قۇرمەت پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ جاھاندىق قۇندىلىقتارىن دارىپتەۋگە قاتىستى ناقتى شارالاردى قامتيدى.
سونىمەن قاتار بۇگىن الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارى سەزى حاتشىلىعىنىڭ باسشىسى ماۋلەن اشىمباەۆ ەكىجاقتى كەزدەسۋ وتكىزدى. بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى – بۇۇ وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ جوعارى وكىلى ميگەل انحەل موراتينوسپەن كەزدەسۋدە نەگىزگى باعىتتار بويىنشا، اتاپ ايتقاندا، دىنارالىق كەلىسىم مەن وركەنيەتتەردىڭ جاھاندىق ديالوگىن نىعايتۋ جولىنداعى كۇش-جىگەردى ۇيلەستىرۋگە ارنالعان ءوزارا ءىس-قيمىل پەرسپەكتيۆالارى تالقىلاندى. ولار – ءبىلىم بەرۋ، جاستاردى دامىتۋ، كوشى-قون، ايەلدەردىڭ ءرولى جانە باق-قا قاتىستى پروبلەمالاردى ەڭسەرۋ بويىنشا بىرلەسكەن جۇمىستار.
