باسپا سالاسىندا جۇرگەن سوڭ، شەتەل باسپاسى مەن ادەبيەتىن زەرتتەپ ءجۇرمىن. ماسەلەن، قازىر ءوتىپ جاتقان فرانكفۋرت كىتاپ جارمەڭكەسىن ايتامىن. الەمنىڭ مەن دەگەن جازۋشىلارى وسىندا كەزدەسۋ وتكىزىپ ءجۇر، سەبەبى باسپا سالاسى ادەبيەتتىڭ لوكوموتيۆى.
كوپ ەلدەر ءبىر-ءبىر ستەند قۇرىپتى. تۇركيانى كوردىم. ءتايۆاننىڭ باسپاگەرلەرىنىڭ بۇرىشى ۇنادى.
ەگەر قازاقستان بولىپ كەلسەك، نە كورسەتەمىز دەپ ويلانىپ قالدىم. جوق بولعان سوڭ دا كەلمەيتىن شىعارمىز.
قازاق ادەبيەتى ولمەسە دە سوعان جاقىن. زاماناۋي نەمىز بار؟ بالالار ادەبيەتى دەسەك، “مەنىڭ اتىم قوجا” مەن “كوكسەرەكتى” ەسكە الامىز. ەي، ول قازىرگى قازاقتاردىڭ ەمەس، بۇرىنعىلاردىڭ ەڭبەگى، قازىرگى جۇيەنىڭ ەمەس، سول كەزدە ادەبيەتكە قانات بىتىرگەن بۇرىنعى جۇيەنىڭ جەمىسى. كىتاپ يلليۋستراتورلارىنان كىمدەر بار؟ قانداي شىعارما ء“حارري پوتتەر” سەكىلى شەت تىلدەرىنە اۋدارىلىپ جاتىر؟ دىم جوق قوي. باس باسپالار مەمتاپسىرىسپەن مەملەكەتتىك وقۋ باعدارلاماسىنا كىتاپ شىعارۋمەن الەك. ولار شىعاراتىن كىتاپتاردى ايتپاي-اق قويايىن.
ەندى، جاقىندا “قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى” دەگەن اتاق زاڭناما نەگىزىندە قارالماقشى. ونى سەنات قاراماقشى. ماۋلەن اشيمباەۆ قاراي بەرسىن، جاقسى! بىراق بۇل اتاق تا ۇلكەن پروبلەما بولادى كۇنى ەرتەڭ. پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ سول قۇلاعىنا تىنىشتىق بولمايدى. جازۋشىلار ەكى جىلدا ءبىر بەرەتىن مەمسىيلىققا قالاي تالاسادى. تالاسقان تاراپتار ەكى جىل بويى ءبىر-بىرىمەن كورىسپەي جۇرەدى. الماعاندار بيلىكتىڭ تاعى دا سول قۇلاعىن شۋىلداتادى. ادەتتە الماي قالعاندار كوپ بولادى.
اڭگىمە وندا دا ەمەس. اڭگىمە ءدال وسى اتاق قازاق ادەبيەتىن دامىتىپ جىبەرە مە؟ بۇل كەڭەس كەزىندە قالىپتاسقان اتاق. بىراق ول كەزدەگى ادەبيەتتى بۇل اتاق ەمەس، سول جۇيەنىڭ جازۋشىلاردى قولداۋ تەتىكتەرى كۇشەيتتى.
وسىلاي ارزان ابىروي جيناۋدى قويۋ كەرەك قوي. بيلىككە دە وپا بەرمەيتىن، جازۋشىلارعا دا ەگوسىن قاناعاتتاندىرعاننان باسقا پايداسى جوق تريۋكتەردىڭ نە كەرەگى بار. قاجەت بولسا، تۇبەگەيلى وزگەرىس اكەلەتىن پاراديگمالىق، جۇيلىك شەشىم شىعار، بولماسا، كوسمەتيكانىڭ قاجەتى قانشا؟!
مەن ءۇشىن ءبىزدىڭ جازۋشىلار تالاساتىن اتاقتار “حالىق جازۋشىسى” نەمەسە مەمسىيلىق يەگەرى ەمەس، Booker Prize بەن Pulitzer Prize. Nobel سىيلىعىن ايتپاي-اق قويايىن. قاشان دا ساياسيلانعان سىيلىق. دەگەنمەن ونى دا كىل مىقتىلار الادى. Booker بريتانيانىڭ سىيلىعى، Pulitzer امەريكانىڭ سىيلىعى. مىنا سۋرەت - Pulitzer بەرىلەتىن كولۋمبيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ الدى.
بىزگە "حالىق جازۋشىسى" دەگەندەي اتاقتار ەمەس، ادەبيەت سالاسىندا گلوبال بىرنارسە ويلاپ تابۋ كەرەك. ەڭ بولماعاندا تۇرىك نە يسلام الەمى، ارى كەتسەك ازيانى تۇگەل قامتيتىن، جىلدا قازاقستاندا بەرىلەتىن ءبىر سىيلىق كەرەك. ونى جانە پارلامەنت تالقىلاپ، ءپا ماقۇلداپ، ۇكىمەت بەكىتەتىن ەمەس، قوعامدىق نەگىزدە، جازۋشىلار وداعى باس بولاتىنداي، بيلىك قارجىلاي قولدايتىن جوبا كەرەك.
سولاي ما، امانگەلدى كەڭشىلىكۇلى?
