بيىلعى ادەبيەت سالاسى بويىنشا نوبەل سىيلىعىن شۆەد اكادەمياسى Jon Fosse-گە بەردى. نە ءۇشىن بەردى？ «جاڭاشىل پەسالارى مەن ەسسەلەرىنىڭ وزىندىك ءۇن قاتقانى» ءۇشىن بەردى.
64 جاستاعى فوسسە نورۆەگيانىڭ باتىس جاعالاۋىندا دۇنيەگە كەلگەن. ونىڭ شىعارماشىلىعى 40-قا جۋىق پەسا، بىرقاتار روماندار مەن ەسسەلەردەن جانە بالالارعا ارنالعان كىتاپتاردان，اۋدارمالاردان تۇرادى.
كوميتەت اۆتوردىڭ «فوسسە ءمينيماليزمى» دەپ اتالىپ كەتكەن ءستيلىن جوعارى باعالاپتى. بۇل دا دۇرىس شەشىم دەپ ويلايمىز.
«فوسسە ءبىزدىڭ ومىرىمىزدەگى قۇبىلمالى دا كۇندەلىكتى جاعدايلاردى شىعارماشىلىعىنا ارقاۋ ەتىپتى. ونىڭ ادەبي تىلدە وزىنشە شەبەر جازۋى مەن دراماتۋرگيالىق قۋاتى ارەكەتى ادامنىڭ ەڭ كۇشتى ۋايىمى مەن السىزدىك ەموتسيالارىن قاراپايىم سوزبەن جەتكىزگەن»، - دەدى كوميتەت ساراپشىسى.
ونىڭ نەگىزگى شىعارماسى – «سەپتولوگيا» دەپ اتالاتىن ءبىر تومعا توپتاستىرىلعان جەتى شىعارماسى – ءدىن، بولمىس، ونەر جانە وتباسىلىق ءومىر شىندىعىن نەگىزگە الىپ，جالعىز باستى قارتايعان سۋرەتشى مەن جەسىر ايەلدىڭ تاريحىن باياندايدى.
800 بەتتەن تۇراتىن «سەپتولوگيا» رەسمي ەكسپەريمەنتى ءۇشىن جوعارى باعالاندى. فوسسەنىڭ مەديتاتسيالىق پروزاسى وزىندىك ستيلگە يە ەكەنىن مويىنداتتى.
يون فوسسە نورۆەگيانىڭ حاۋزەسۋند قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. جەتى جاسىندا اۋىر اپات ونى ءولىم اۋزىنان الىپ قالعان. ول بەرگەن ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا ءتۇسىپ، سالىستىرمالى ادەبيەتتى زەرتتەدى، كەيىن ءبىر جولا شىعارماشىلىقپەن اينالىستى. ونىڭ دەبيۋتتىك رومانى "قىزىل، قارا" 1983 جىلى جارىق كوردى. ال دراماتۋرگياداعى العاشقى شىعارماسى ء"بىز ەشقاشان بولىنبەيمىز" دەپ اتالادى. اتالعان شىعارما 1994 جىلى قويىلدى. فوسسەنىڭ كىتاپتارى قىرىقتان استام تىلگە اۋدارىلعان.
دۇيسەنالى الىماقىن
