سافۋان شايمەردەنوۆ: جاقسىنىڭ اتى ولمەيدى

5691
Adyrna.kz Telegram

وسىدان 98 جىل بۇرىن، 1922 جىلى  جازۋشى، دراماتۋرگ، قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى سافۋان شايمەردەنوۆ دۇنيەگە كەلدى.

سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى، پرەسنوۆ اۋدانى (قازىرگى جامبىل اۋدانى), امانكەلدى اۋىلىندا تۋعان. ورتا مەكتەپتى بىتىرگەن سوڭ، ءبىرشاما ۋاقىت ءوز اۋىلىنىڭ ورتالاۋ مەكتەبىندە مۇعالىم، ارميا قاتارىندا بولدى.

1942-1943 جىلدارى پرەسنوۆ اۋداندىق كومسومول حاتشىسى، 1942-1945 جىلدارى «لەنين تۋى» گازەتىندە ءتىلشى، ادەبي قىزمەتكەر. 1950 جىلى قازمۋ-ءدىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن ۇزدىك ءبىتىردى. سودان كەيىن رەسپۋبليكالىق جاستار گازەتىنىڭ قاراعاندى وبلىسى بويىنشا ءتىلشىسى، 1952 جىلى «ادەبيەت جانە ونەر» جۋرنالىنىڭ ءبولىم باستىعى، قازاقستان جازۋشىلار وداعى پروزا سەكتسياسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، 1955 جىلى «قازاق ادەبيەتى» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى، 1958-1960 جىلدارى قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ حاتشىسى، 1970-1975 جىلدارى قازاق كسر مادەنيەت مينيسترلىگى رەپەرتۋارلىق القاسىنىڭ باسشىسى بولعان.

«بولاشاققا جول» اتتى العاشقى رومانى 1953 جىلى جارىق كوردى. بۇل تۋىندى كەيىن «ينەش» دەگەن اتپەن ورىس تىلىنە اۋدارىلدى. «ءومىر نۇرى» اتتى پوۆەستەر تسيكلىنە تاقىرىبى، يدەياسى جاعىنان وزەكتى ءبىر جەلى، ءبىر نىساناعا باعىندىرىلعان التى پوۆەست - «مەزگىل»، «قارعاش»، «ءومىر نۇرى»، «يت اشۋى»، «ءماجنۇن تال» - كىرگەن. ولار شەتەل تىلدەرىنە الدەنەشە رەت اۋدارىلعان. «قايداسىڭ، زارينا؟»، «قىر گۇلى»، «ءانىم سەن ەدىڭ»، «مارعاۋ»، «ءتورت بويداق، ءبىر قىز»، «وكىل اكە»، «تۇيە كوتەرگەن»، «ارۋانا دۇنيە» پەسالارى كوپتەگەن قازاق تەاترلارىنىڭ ساحناسىندا قويىلىپ كەلەدى.

ءۇندى جازۋشىسى ر.تاگوردىڭ «كۇيرەۋ»، «گاۋىرماقان» روماندارى مەن «التىن ساعىم» دەگەن اتپەن جارىق كورگەن اڭگىمەلەر جيناعىن، ل.تولستويدىڭ «البەرت» پوۆەسىن، بەلارۋس دراماتۋرگى ا.ماكاەنوكتىڭ «تريبۋنالىن»، فرانتسۋز كومپوزيتورى ەرۆە مەن دراماتۋرگ ا.ميلياجدىڭ «تۇلكى بيكەش» كومەدياسىن اۋدارعان. «جىل قۇسى» پوۆەسى 1974 جىلى ۆتسسپس پەن كسرو جازۋشىلار وداعىنىڭ جۇمىسشى تاقىرىبىنا ارنالعان كونكۋرسىندا جۇلدەلى ورىنعا يە بولدى.

ال ر.تاگوردىڭ «كۇيرەۋ» رومانىنىڭ اۋدارماسى ءۇشىن 1984 جىلى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ سىيلىعىن، «اعالاردىڭ الاقانى»، «ادەبي تولقىندار» اتتى كىتاپتارى ءۇشىن 1988 جىلى رەسپۋبليكانىڭ اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك سىيلىعىن الدى.

1992 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق جازۋشىسى قۇرمەتتى اتاعىنا يە بولدى. «وتان»، «قۇرمەت بەلگىسى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالدى. پەتروپاۆل قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى.

2007 جىلى پەتروپاۆلدا قايتىس بولدى.

 

پىكىرلەر