ءدىن – ۇستاي الساڭ قاسيەتىڭ، ۇستاي الماساڭ قاسىرەتىڭ دەگەن ءسوز قازىرگى قوعامداعى ءدىني احۋالدىڭ وزەكتىلىگىن ايقىنداپ تۇر. سوناۋ توقسانىنشى جىلداردىڭ سوڭىنا تامان ءار ەلدەن ەلىمىزگە اعىلعان ءدىني توپتاردىڭ وكىلدەرى ءدىني نانىم-سەنىمى بەرىك قالىپتاسپاعان مەمەلكەتتىڭ ازاماتتارىنىڭ ساناسىن ۋلاپ، ءتۇرلى ارباۋ جولدارىمەن قارامقاتارىنا ىلىكتىردى.
قاپتاعان ءدىني اعىمداردىڭ الەگىنەن شىعا الماي اداسقانداردىڭ اقىرى نە بولعانى بەلگىسىز. ءدىننىڭ اينالاسىنداعى مۇنداي وزەكتى ماسەلە ءالى دە ءوز شەشىمىن تابا الماي كەلەدى. اسىرەسە، ورتا ازيا ەلدەرىندە ءدىني راديكاليزمنىڭ ماسەلەسى ۋشىعا تۇسۋدە. وسى وزەكتى تاقىرىپ جونىندە ساياساتتانۋشى
امان مامبەتاليەۆتىڭ پىكىرىن بىلگەن بولاتىنبىز.
– قازىرگى جاعداي كورسەتىپ وتىرعانداي ورتالىق ازيا ەلدەرىندە راديكاليزم ماسەلەسى تولىق شەشىمىن تاپپاي وتىر. سەبەبى، كورشى ەلدەردە راديكاليزم فاكتورلارى كەزدەسىپ جاتقانىن بايقايمىز. اشىق جانە بىزگە ايان اۋعانستانعا تالىپتەردىڭ كەلىپ، سول ەلدىڭ زاڭدارىن وزگەرتىپ، شاريعاتقا بۇرىپ، ادام قۇقىعىن بۇزۋدا. ايەلدەر قاۋىمى مەن ءدىنى وزگە تۇرعىندارعا قىسىم كورسەتۋ كەڭ ەتەك العان. قازىر راديكالدىق يسلام ءدىنىنىڭ فورماسىنا كەلىپ وتىر. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ءدىني راديكالدىق پيعىلداعى وزگە دە دىندەر بار. يسلام دىنىنەن بولەك، ءار ءتۇرلى ۇيىمداردىڭدا جۇمىسى دا جۇرۋدە. بۇگىنگى تاڭدا مەمەلەكەتىمىزدە ولارمەن كۇرەسۋ جولىندا تەكسەرىس جۇرگىزىپ، جۇمىستار باستادى. بىراق، كەدەندىك وداققا مۇشە ىرگەدەگى بىرقاتار كورشىلەس مەملەكەتتەردەن كۇماندى بولۋى مۇمكىن ءبىراز ازاماتتار كەلدى. ولاردىڭ ءدىني راديكالدىق پيعىلىنىڭ بار-جوعىن تولىق تەكسەرۋ قاجەت دەپ ويلامىن. ويتكەنى قاڭتار وقيعاسى كەزىندە كوزىمىزبەن كورگەندەي راديكالىق فورمالار ءارتۇرلى ساياسي كۇشتەر قولدانۋ مۇمكىن ەدى. سەبەبى، ولاردىڭ ءبىلىم وتە تومەن، اقپارات كوزىن تەك ءبىر جەردەن عانا الادى جانە ولار تەك جاعىمسىز اقپاراتتارعا سۇيەنەدى. قوعامدا ءوز ورىندارىن تابا الماعان ازاماتتار وسىنداي ءدىني اعىمدارعا وڭاي كىرىپ، سولاردىڭ قۇندىلىقتارىن قابىلداپ، وزدەرىن قوعامنىڭ قالىپتاسقان تۇلعاسى رەتىندە سەزىنەدى. ولاردىڭ قاۋىپتىلىگى وتە جوعارى. ويتكەنى، مۇنداي ۇيىمعا كىرگەندەر ءارتۇرلى دەسترۋكتيۆتى ساياسي كۇشتەردىڭ ىقپالىندا كەتىپ، سولاردىڭ قۇرالىنا اينالادى. سوندىقتان ولار مەملەكەتتىڭ ساياساتىن ءوز زيانىن تيگىزۋى مۇمكىن. كوپ ۋاقىت وتە قويعان جوق. مىسالى، سيريالىقتاردى ەسكە الايىق، ءبىراز قازاقستاننىڭ ازاماتتاردى سول ەلگە كەتتى. ولاردى دا وسىنداي دەسترۋكتيۆتى، ءدىني فورماتتاعى اعىمدارعا كىرىپ، پسيحولوگيالىق وزگەرىستەرگە ۇشىرادى. ارالارىندا بۇل ارەكەتتىڭ دۇرىس ەمەستىگىن ءبىلىپ، پسيحولوگيالىق جاعىنان ساۋىققاندار دا بار. كەيبىر دەسترۋكتيۆتى سيپاتتاعى ءدىني ۇيىمدار مەملەكەتتىڭ ساياساتىن تەرىس بۇرىپ وتىر. مىسالى، مەملەكەتتىك مەكتەپتەرگە بارماۋ، مەكتەپتىڭ ءبىلىم باعدارلاماسىنا بويۇسىنباۋ، جوعارى ءبىلىم الماۋ، وزدەرىن بولەك، جابىق قوعام اشىپ، سونىڭ شەڭبەرىنەن شىقپاۋ دەگەن سياقتى ماسەلە الاڭداتۋدا. ولاردىڭ بارلىعى قوعامعا، مەملەكەتكە زيان. ونداي ازاماتتار قوعامنان وزدەرىنىڭ ورنىن تابا الماعان سوڭ سول وزدەرى قالىپتاستىرىپ العان قوعامنىڭ ىشىنەن ورىندارىن ىزدەيدى. ورتالىق ازيادا ەلدەرىندە جوعارى ءدىني ءبىلىم الىپ جاتقان ازاماتتار وتە از. قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان بولسىن ءبىلىم جاعىنان قاراما-قايشىلىقتار تۋىنداۋدا. ولار كوبىنە مەدرەسەگە كەيىن شەتەلگە ءبىلىم الۋعا كەتەدى دە سول جەردە الداۋدىڭ ارباۋىنا تۇسەدى. ءسويتىپ، دەسترۋكتيۆتى اعىمنىڭ جەتەگىندە كەتەدى. ەلگە ورالعان سوڭ بۇرىنعى ءداستۇرلى قاعيدالاردى بۇزىپ، تەك وزىنە عانا كەرەك حاديستەردى پايدالانادى. بۇل دا ۇلكەن قاۋىپ تۋدىراتىن تەندەنتسيا»، – دەدى ساياساتتانۋشى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
ۇقساس جاڭالىقتار
