وتكەن اپتادا جازۋشىلار وداعىندا 2023 جىلدىڭ حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىن تابىستاۋ ءراسىمى ءوتتى. جيىن سوڭىندا «الاش» سىيلىعىنىڭ بيىلعى يەگەرلەرىنىڭ ءبىرى، اقىن راحات قوسبارماق ءسوز الىپ، استاناعا جۇمىسسىزدىق ماسەلەسىن شەشۋدى تالاپ ەتىپ بارعان جاڭاوزەندىكتەرگە كۇش كورسەتكەن بيلىكتى سىنادى.
«بۇگىن ايتپاي كەتۋگە، اتتاپ وتۋگە بولمايتىن ءبىر جاعدايدى ايتقىم كەلىپ تۇر. ەلدە بولىپ جاتقان جاعدايدى 2-3 كۇننەن بەرى ەستىپ وتىرسىزدار. ماڭعىستاۋدا، جاڭاوزەندە، اقتاۋدا بولىپ جاتقان جۇمىسشىلاردىڭ ەرەۋىلىنەن ءبارىڭىز حاباردارسىزدار دەپ ويلايمىن. قاراپايىم حالىق استاناعا بارىپ حاقىن سۇرادى. نان سۇراعان جوق، ادىلدىك سۇراپ باردى. بيلىك تاپا-تال تۇستە تاسىرلاتىپ ۇرىپ، تاياققا جىعىپ، قول-اياعىن قايىرىپ، قوراعا قامادى. بيلىكتىڭ بۇل ۇردا-جىق ارەكەتىن مەن نويىس-دوكەرلىك دەپ قاتاڭ ايىپتايمىن جانە وسى ايىپتاۋعا قازاق قالامگەرلەرىنىڭ قوسىلۋىن قالايمىن»، - دەدى اقىن.
سونداي-اق ول «قاندى قاڭتار» وقيعاسىن ەسكە الىپ، جازۋشىلاردىڭ سەن تيمەسەڭ مەن تيمە ارەكەتىن قاتاڭ ايىپتادى.
«ءبىزدىڭ اتىمىزعا وسى كەزگە دەيىن اۋىر سىندار ايتىلىپ جاتادى. كەشەگى «قاندى قاڭتار» كەزىندە دە اۋزىن بۋعان وگىزدەي بولىپ، «سەن تيمەسەڭ مەن تيمە» دەپ، جاپالاقشا جاربيىپ، باسىن تاعى بۇقپانتايلاپ بۇعىپ قالدى دەگەن سىندى ءجيى ەستيمىز. ول سىندار ورىنسىز ەمەس دەپ ەسەپتەيمىن. حالىقتىڭ پىكىرى قاشاندا قانداي قالامگەردەن دە بيىك. قاي-قايسىسىڭىز دا حالىقتىڭ ءبىر بولشەگىسىزدەر. سوندىقتان سىزدەردى قازاق قالامگەرلەرىن اتىمىزعا، ارىمىزعا سىن كەلتىرمەي، قاشاندا حالىق جاعىندا بولۋعا، ادىلدىكتى جاقتاۋعا، حالىققا اراشا تۇسۋگە شاقىرامىن. قارا حالىقتىڭ قاراپايىم ماسەلەسىن شەشە المايتىن بولسا، قاپتاعان مينيسترلەر مەن دەپۋتاتتاردىڭ قازاققا تۇككە دە قاجەتى جوق»، - دەپ سويلەدى راحات قوسبارماق.
جينالعاندار اراسىندا راحات قوسبارماقتى قولدامايتىندار دا تابىلدى. اقىن سويلەپ تۇرعاندا زالدان «قوسىلمايمىز»، «مىناۋىڭ بارىپ تۇرعان ارانداتۋ عوي»، - دەپ ايقايلاعاندار بولدى.
جەلىدەگى جۇرت نە دەيدى؟
مۇسىركەپ ءالىمجانوۆ دەگەن جەلى قولدانۋشىسى «وتە دۇرىس، اقىن-جازۋشى بۇقارانىڭ جاعىندا بولۋى كەرەك. قاراشانىڭ ءسوزىن سويلەپ، جىرتىسىن جىرتۋى كەرەك» دەپ پىكىر ءبىلدىرىپتى.
ال اقىن ىرىسبەك دابەي ءوزىنىڭ جەلىدەگى پاراقشاسىندا جازۋشى راحات قوسبارماقتى قولداپ پىكىر قالدىرعان.
«قالامگەرلەر ەلدىك ماسەلەلەردە ەشقاشان ءۇنسىز قالماعان. كەشەگى جاڭاوزەندەگى ماسەلەدە دە بەي-جاي قالمايمىز»، - دەپ جازدى ول.
جۋرناليست ءامىربولات قۇسايىنۇلى «جازۋشىلار وداعى ءبىراز جاندى مۇشەلىككە قابىلداپ، اتاق-داڭقپەن كومكەرىپ تاستاپتى» دەپ مىسقىلدادى.
«بۇل كەزەكتى شۋلى قۇرلىتايدىڭ الدىنداعى «اۋىزباستىرىق»، داۋىس جيناۋعا جاسالعان قادام با، الدە شىن تالانتتاردى تانۋ، مۇشەلىككە تارتۋ ما؟.. ەل، جەر، ءتىل، وزگەدە ۇلتتىق مۇددەگە قاتىستى وزەكتى پروبلەمالار تۋىنداپ جاتقاندا وداقتىڭ اتىنان وتكىر-وتكىر پىكىر ايتىلسا دەيسىڭ. قايدام، «قاريادا» ءاۋ دەيتىن حال قالماعان سياقتى»، - دەپ جازدى ءامىربولات.
«ىمىرامەن شەشەتىن ماسەلەنى ىرىڭ-جىرىڭ قىلۋعا بولمايدى»
جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتشىلەر ءۇيىنىڭ ديرەكتورى، اقىن باقىت بەدەلحاننىڭ سوزىنشە، راحات قوسبارماقتىڭ ايتقانى وداقتىڭ اتىنان ايتىلعان ءسوز.
«مەن راحاتتىڭ قولىن الدىم. ساحنادا تۇرىپ ىقىلاسىمدى ءبىلدىردىم. «الاش» سىيلىعىن الىپ وتىرىپ، ناعىز الاش ازاماتىنا لايىق اڭگىمە ايتتى. بۇل بۇكىل اقىن-جازۋشىلاردىڭ، وداقتىڭ اتىنان ايتىلعان ورتاق ءسوز دەپ ەسەپتەيمىن. قاشانعى بۇعىپ جاتامىز؟! جاڭاوزەندىكتەردىڭ تالابى وتە ورىندى. ىمىرامەن شەشەتىن ماسەلەنى ىرىڭ-جىرىڭعا اينالدىرۋعا بولمايدى. كەزىندە 1905 جىلعى رەۆوليۋتسيانىڭ ءوزى زاۆودتان باستالعان. قاراپايىم جۇمىسشىلاردان. كەشەگى «قاڭتار» وقيعاسىندا دا حالىقتى وسى الەۋمەتتىك ماسەلە كوشەگە الىپ شىقتى. سوندىقتان قاراپايىم جۇمىسشىلارمەن، قارا جۇمىس ىستەپ، قايىستاي بولىپ جۇرگەن حالىقپەن ويناۋعا بولمايدى»، - دەيدى باقىت بەدەلحان.
ال جاقىندا عانا جازۋشىلار وداعىنداعى قىزمەتىنەن كەتكەن اقبەرەن ەلگەزەك قالاي بولعاندا دا حالىق جاعىندامىن دەيدى.
«بيلىك ەڭ الدىمەن حالىقتىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن تىڭداپ، تالداپ ماسەلەنى حالىقتىڭ پايداسىنا شەشىپ بەرۋى كەرەك. حالىقتى كۇشتەپ تۇرمەگە تىعاتىن، اۆتوزاكقا تيەپ، قوي سياقتى ءبىر جەرگە الىپ بارىپ توعىتۋ قازىرگى كەزەڭنىڭ دۇنيەسى ەمەس. بيلىك قالاي بولعاندا دا حالىقپەن ديالوگقا بارۋى ءتيىس. حالىقتىڭ مۇددەسىنە ساي ايتىلعان ءسوزدى دەنى دۇرىس ادام قولداۋى كەرەك»، - دەدى اقبەرەن ەلگەزەك.
ەسكە سالا كەتەيىك، 10 ساۋىردە ماڭعىستاۋ وبلىسىنان جۇزدەگەن ادام مۇناي كومپانياسىنان تۇراقتى جۇمىس تالاپ ەتىپ، استاناعا بارعان. ولار ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى كەڭسەسى الدىندا تۇنەپ، 11 ءساۋىر كۇنى دە نارازىلىقتارىن جالعاستىردى. الايدا جاڭاوزەندىكتەرگە مينيسترلىك تاراپىنان ەشكىم شىقپادى. سول كۇنى كەشكىسىن پوليتسيا مەن ارنايى جاساق ەرەۋىلشىلەردى كۇشتەپ ۇستاپ اكەتتى. بىرەر ساعاتتان سوڭ ەرەۋىل كوشباسشىلارى مينيسترلىك وكىلدەرىمەن كەزدەسىپ، تالاپتارىن ايتتى. ولار كوشەگە شىققان حالىقتى ۇيلەرىنە قايتۋعا شاقىردى. ماسەلە ماڭعىستاۋدا «قازمۇنايگاز» وكىلدەرىمەن شەشىلەتىنىن جەتكىزدى. ەرتەسىنە جاڭاوزەندىكتەر پويىزبەن ۇيلەرىنە قايتارىلدى.
ورالباي مەرگەنبايۇلى
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
