تەاتر جانە كينورەجيسسەرى، كينودراماتۋرگ، ونەرتانۋ پروفەسسورى تالعات تەمەنوۆ قازىرگى شۇبار ءتىلدى، ساپاسىز، ءىلىپ الارلىعى جوق "ارزانقول" قازاق كينوسىن سىنعا الىپ، قالىڭ وقىرمانعا وي سالدى. ساۋاتتى سۇحبات "الماتى اقشامىندا" جاريالاندى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
“ماحاببات بەكەتى”، “كوشپەندىلەر” سىندى تانىمال فيلمدەرگە رەجيسەرلىك ەتكەن تالعات تەمەنوۆ ويماقتاي وي ايتىپ، كەلەر ۇرپاقتىڭ ساناسىن ۋلاماۋعا شاقىردى:
- يا.. قازاق كينوسى تالاي-تالاي قيىن كەزەڭدەردى باستان كەشىرگەن.. الايدا ءدال وسى كەزەڭ تىم ازاپتى، تىم اۋىر شاق... بۇگىندە ەكراندى تەك ارزانقول كومەديا جاۋلاپ العان. ىرجاڭ-تىرجاڭ اكتەرلار. تاياز كورىنىس، تاقىر سيۋجەت، قىتىقتاپ كۇلدىرۋ.. قازاق كينوسىنىڭ اتىن جامىلعان پىسىقاي شوۋمەندەر ەندى اقشا تابۋدى وسىلاي قولعا العان. ابايدى جاقسى وقىعان، توقىعان، ۇيرەنگەن.. "ەسەك ك... ءتىن جۋساڭ دا، مال تابۋدى" مەڭگەرگەن ماماندار... وزدەرى ءدان ريزا.. كورەرمەن دە ءماز-مەيرام. تەك بىزدەر عانا جابىرقاۋلى كۇيدەمىز.. ۇرپاعىمىزدىڭ وسىنداي " رۋحاني " دۇنيەنى ازىق ەتكەنىنە كابىرعام قايىسادى... بىراق ونى كىمگە ايتارسىڭ... وسى تۇرعىدا مادەنيەت مينيسترلىگى مەن "قازاقفيلمدەگى" ماماندار بىرىگىپ وتكەن كەتكەن زاڭداعى قاتەلىكتەردى جوندەگەنى نۇر ۇستىنە نۇر بولارى حاق. ەگەر دە ءبىز ەرتەڭگى ۇرپاعىمىز - بولاشاق قازاقستاندىق جاستارىمىزدى، وتانسۇيگىش پاتريوت، اقىلدى، سەزىمتال، ءبىلىمدى ەتىپ تاربيەلەيمىز دەسەك، ەڭ الدىمەن رۋحانياتقا كوڭىل ءبولىنۋ كەرەك. بۇل دەگەنىمىز - ەڭ الدىمەن ادەبيەت، مادەنيەت جانە عىلىم... - دەپ جازدى تۋما تالانت.
اۆتور ءوز سۇحباتىندا كينونىڭ قوعامدى تاربيەلەۋدەگى ءرولىن سيپاتتادى. ارزان، جىلتىراق، جەل ءسوز، قۇر كۇلكىگە تولى دۇنيەگە قىزىعاتىن ەمەس، ناقتى ەلگە، ۇلتقا قىزمەت ەتۋدىڭ قامىن جاسايتىن كەز جەتكەنىن حابارلادى.
- وتكەن 30 جىلدا "الدىمەن - ەكونوميكا، سوسىن - ساياسات" دەپ بىلجىراعانداردىڭ قاسىندا بولدىق. ولارعا رۋحانيات كەرەك ەمەس ەدى. مادەنيەتتەن، ونەردەن، ادەبيەتتەن جۇرداي توبىردىڭ ويىندا تەك بايۋ بولدى. كوررۋپتسيا دەگەنىڭىزدىڭ ءوزى - ارسىزدىق، اشكوزدىك، ۇياتسىزدىق، تويىمسىزدىق. ءبىز 30 جىلدا وسىعان كۋا بولدىق. ال، بالانى جاستان باۋلۋ كەرەك دەسەڭىز، ول تىكەلەي كينوعا، ياعني انيماتسيا مەن بالالارعا ارنالعان فيلمدەرگە بايلانىستى... وتكەن عاسىردىڭ 30-شى جىلدارى الەمدە ۇلكەن ەكونوميكالىق كۇيزەلىس، داعدارىس بولدى. اسىرەسە، امەريكادا. ءدال وسىنداي قيىن كەزدە امەريكانىڭ ەڭسەسىن كوتەرۋگە كينو كەلدى. ءيا، كينو قولىن سوزدى. قادىرلى يدەولوگتار! قازاق ەلىنىڭ ەرتەڭىن ويلايتىن وردا بۇزار باۋىرلار.. ءبىر ساتكە توقتاپ، ويلانىپ كورىڭىزدەرشى. بىزگە ەڭ الدىمەن وتانىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگى، حالقىمىزدىڭ اۋىزبىرشىلىگى، ەكونيميكامىزدىڭ ورلەۋى، جاستارىمىزدىڭ ءبىلىمدى، مادەنيەتتى، تاربيەلى بولعانى كەرەك دەسەڭىز، وسىعان نازار اۋدارىڭىزدار!.." كەشەگى مادەنيەت مينيسترلىگىندە وتكەن وتىرىسقا وداقتىڭ توراعاسى بولماسا كينونىڭ ىشكى پروبلەمالارىن بىلەتىن ادامنىڭ قاتىسپاۋى دا كوڭىلگە كۇدىك قالدىرعانى بار. بۇنى جانايقاي دەپ ۇقساڭىز دا بولادى. قازاق كينوسى - حالىقتىڭ مۇراسى.. ال، مۇراعا مۇقيات بولار كەز تۋدى دەپ ويلايمىن.. ەگەر مەملەكەت قازىر ۇلتتىق كينوعا قولىن سوزسا، كينو دا ەلگە، مەملەكەتكە، ۇلتقا قىزمەت ەتەدى دەپ ويلايمىن. بۇل حاق... -دەدى تالعات تەمەنوۆ.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
