"ۇلتتىق يدەولوگيامىز – مەملەكەتتىك ءتىلىمىز بولۋى كەرەك! مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ تاۋەلسىزدىگى اتا زاڭدا ايقىن كورىنۋى ءتيىس! ەل ءبىرتۇتاس بىرىگۋ ءۇشىن بارلىق ۇلت مەملەكەتتىك تىلدە سويلەۋى كەرەك!". بۇل پىكىردى ءماجىلىس دەپۋتاتى قازىبەك يسا ايتىپ، كونستيتۋتسيادان ورىس ءتىلىن الىپ تاستايتىن ۋاقىت جەتكەنىن مالىمدەدى، دەپ جازادى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
- كونستيتۋتسيالىق كەڭەستىڭ 2007 جىلعى 23 اقپانداعى №3 قوسىمشا قاۋلىسى بويىنشا كونستيتۋتسياداعى مەملەكەتتiك ۇيىمداردا جانە جەرگiلiكتi ءوزiن-ءوزi باسقارۋ ورگاندارىندا ورىس تiلi رەسمي تۇردە قازاق تiلiمەن تەڭ قولدانىلادى دەگەن نورما رەسمي ءتىل ستاتۋسى ەمەس جانە ورىس تiلiنە ەكiنشi مەملەكەتتiك تiل مارتەبەسi بەرiلەتiنiن بiلدiرمەيدi. سوندىقتان، اتازاڭداعى 7-باپتىڭ 2-تارماعى جۇرتتى ءالى شاتاستىرىپ، ورىس ءتىلى زاڭسىز مەملەكەتتىك ءتىل ءرولىن اتقارىپ كەلە جاتقاندىقتان، بۇگىندە ۇلتارالىق جانجالداردىڭ تۋىنداۋىنا سەبەپ بولىپ وتىر. سوندىقتان كونستيتۋتسيانىڭ 7-بابىنىڭ 2- تارماعىن الىپ تاستايتىن كەز جەتتى.
ويتكەنى، كەز كەلگەن دۇكەنگە، مەكەمەگە كىرگەن رەسەي ءتىلىن بىلمەيتىن جانە شەت ءتىلىن بىلمەۋگە تولىق حاقىسى بار ازامات ەل زاڭناماسىنا ساي مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت ەتۋدى تالاپ ەتكەندە، ودان 30 جىل بويى مەملەكەت تە، باسشىسى دا تالاپ ەتپەگەن مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلمەيتىن ساتۋشى نە قىزمەتكەر «بىزدە مەملەكەتتىك ءتىل – ەكەۋ، كونستيتۋتسيانىڭ 7-بابى، 2-تارماعى سولاي» دەپ، زاڭسىز قارسىلاسادى دا، داۋ-جانجالدىڭ بارلىعى وسىدان شىعادى. وسى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسى تۋرالى كونستيتۋتسيالىق كەڭەستىڭ قاۋلىسى ايقىنداپ بەرگەن انىقتاما-تۇجىرىمدى وسى ۋاقىتقا دەيىن ءبىز ءالى پارلامەنتتەگى كوپتەگەن دەپۋتاتتارعا، ءتىپتى، ماماندىعى زاڭگەر دەپۋتاتتارعا تۇسىندىرە الماي كەلەمىز…
ء“بىزدىڭ ەلدە مەملەكەتتىك ءتىل ەكەۋ”، “ورىس ءتىلى - رەسمي ءتىل، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ورنىنا جۇرە بەرەدى” دەگەن زاڭعا قايشى ءسوزدى ساۋدا ورىندارىنداعى ساۋاتسىز ساتۋشى ايتسا، مەيلى، ساقالى اعارعان ساياساتكەر، بيلىكتەگى جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەر، مينيستر، اكىم، دەپۋتاتتار ايتىپ جاتقاندا، ولاردىڭ ساۋاتسىزدىعىنا تاڭعالاسىڭ! ءبىزدىڭ قازاقستاندا مەملەكەتتىك تىلگە قارسى وسىنداي زاڭسىز ساياسات وتىز جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ۇستەمدىك ەتىپ كەلەدى. قر ء“تىل تۋرالى” زاڭىنىڭ 4-بابىندا “مەملەكەتتىك ءتىل – مەملەكەتتىڭ بۇكىل اۋماعىندا، قوعامدىق قاتىناستاردىڭ بارلىق سالاسىندا قولدانىلاتىن مەملەكەتتىك باسقارۋ، زاڭ شىعارۋ، سوت ءىسىن جانە ءىس قاعازدارىن جۇرگىزۋ ءتىلى”، – دەپ ايقىن جازىلعان.
ال قپك-ءنىڭ 30-بابى، اقبتك-ءنىڭ 738- بابى بويىنشا دا قازاقستاندا قىلمىستىق، اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى ىستەر بويىنشا ءىس جۇرگىزۋ ءتىلى قازاق تىلىندە جۇرگىزىلەدى، سوت ءىسىن جۇرگىزۋ دە مەملەكەتتىك تىلدە جۇرگىزىلۋى كەرەك. بيلىكتىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر جوق دەپ، مەملەكەتتىك ءتىلدى مىندەتتەمەي وتىرۋى – تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلىندا مەملەكەتتىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋدا تۇك ىستەمگەنىن مويىنداۋى بولىپ سانالادى.
ۇلتتىق يدەولوگيامىز – مەملەكەتتىك ءتىلىمىز بولۋى كەرەك! مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ تاۋەلسىزدىگى اتا زاڭدا ايقىن كورىنۋى ءتيىس! ۇلتتىق مۇددەنى قورعاۋ - مەملەكەتتىك تىلدەن باستالادى! ال بىزدە 30 جىلدان بەرى مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭ جوق! كونستيتۋتسيانىڭ ءتىل تۋرالى بابىنىڭ ءبىرىنشى تارماعىن ورىنداماي، وعان قارسى ەكىنشى تارماعىن ورىندايتىن ەل الەمدە تاعى دا جالعىز قازاقستان! تىلدىك ديسكرينيماتسياعا ۇشىراپ جاتقان قازاق ءتىلى، ورىس ءتىلى ەمەس!
ويتكەنى،مەملەكەتتىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى ديسكريميناتسياعا ۇشىراۋ - تاريحتا الەمدە تەك قازاقستاندا عانا! ال كەز كەلگەن ءوزىن سىيلايتىن ەل ءۇشىن الدىمەن الەمدىك التى ءتىل ەمەس، ەڭ ءبىرىنشى مەملەكەتتىك ءتىلى ماڭىزدى! مەملەكەتتىك ءتىلدى قورلاتپاۋ - مەملەكەت باسشىلارىنان باستاپ، ءبارىمىزدىڭ باستى مىندەتىمىز بولۋى ءتيىس! ۇلتتىق نامىسى جوقتاردىڭ: “بارىنە تۇسىنىكتى تىلمەن سويلەيىن”-دەگەنى - مەملەكەتتىك ءتىلدى قورلاۋى جانە بىزدە 30 جىلدا دا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ بولماعانىن مويىنداۋى! ەل ءبىرتۇتاس بىرىگۋ ءۇشىن بارلىق ۇلت مەملەكەتتىك تىلدە سويلەۋى كەرەك!", - دەدى قازىبەك يسا.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
