Qazybek Isa: Konstıtýııadan orys tilin alyp tastaıtyn kez jetti

6954
Adyrna.kz Telegram

"Ulttyq ıdeologııamyz – memlekettik tilimiz bolýy kerek! Memlekettik tildiń táýelsizdigi Ata zańda aıqyn kórinýi tıis! El birtutas birigý úshin barlyq ult memlekettik tilde sóıleýi kerek!". Bul pikirdi Májilis depýtaty Qazybek Isa aıtyp, Konstıtýııadan orys tilin alyp tastaıtyn ýaqyt jetkenin málimdedi, dep jazady "Adyrna" ulttyq portaly. 

- Konstıtýııalyq keńestiń 2007 jylǵy 23 aqpandaǵy №3 qosymsha qaýlysy boıynsha Konstıtýııadaǵy Memlekettik uıymdarda jáne jergilikti ózin-ózi basqarý organdarynda orys tili resmı túrde qazaq tilimen teń qoldanylady degen norma resmı til statýsy emes jáne orys tiline ekinshi memlekettik til mártebesi beriletinin bildirmeıdi. Sondyqtan, Atazańdaǵy 7-baptyń 2-tarmaǵy jurtty áli shatastyryp, orys tili zańsyz memlekettik til rólin atqaryp kele jatqandyqtan, búginde ultaralyq janjaldardyń týyndaýyna sebep bolyp otyr. Sondyqtan Konstıtýııanyń 7-babynyń 2- tarmaǵyn alyp tastaıtyn kez jetti.

Óıtkeni, kez kelgen dúkenge, mekemege kirgen Reseı tilin bilmeıtin jáne shet tilin bilmeýge tolyq haqysy bar azamat el zańnamasyna saı Memlekettik tilde qyzmet etýdi talap etkende, odan 30 jyl boıy memleket te, basshysy da talap etpegen memlekettik tildi bilmeıtin satýshy ne qyzmetker «Bizde memlekettik til – ekeý, Konstıtýııanyń 7-baby, 2-tarmaǵy solaı» dep, zańsyz qarsylasady da, daý-janjaldyń barlyǵy osydan shyǵady. Osy memlekettik tildiń mártebesi týraly Konstıtýııalyq keńestiń qaýlysy aıqyndap bergen anyqtama-tujyrymdy osy ýaqytqa deıin biz áli parlamenttegi kóptegen depýtattarǵa, tipti, mamandyǵy zańger depýtattarǵa túsindire almaı kelemiz… 

“Bizdiń elde Memlekettik til ekeý”, “Orys tili - resmı til, memlekettik tildiń ornyna júre beredi” degen zańǵa qaıshy sózdi saýda oryndaryndaǵy saýatsyz satýshy aıtsa, meıli, saqaly aǵarǵan saıasatker, bıliktegi joǵary laýazymdy sheneýnikter, mınıstr, ákim, depýtattar aıtyp jatqanda, olardyń saýatsyzdyǵyna tańǵalasyń!  Bizdiń Qazaqstanda memlekettik tilge qarsy osyndaı zańsyz saıasat otyz jyldan astam ýaqyttan beri ústemdik etip keledi.  QR “Til týraly” Zańynyń 4-babynda “Memlekettik til – memlekettiń búkil aýmaǵynda, qoǵamdyq qatynastardyń barlyq salasynda qoldanylatyn memlekettik basqarý, zań shyǵarý, sot isin jáne is qaǵazdaryn júrgizý tili”, – dep aıqyn jazylǵan. 

Al QPK-niń 30-baby, ÁQBtK-niń 738- baby boıynsha da Qazaqstanda qylmystyq, ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly ister boıynsha is júrgizý tili qazaq tilinde júrgiziledi, sot isin júrgizý de memlekettik tilde júrgizilýi kerek. Bıliktiń memlekettik tildi biletin memlekettik qyzmetkerler joq dep, memlekettik tildi mindettemeı otyrýy – Táýelsizdiktiń 30 jylynda memlekettiń memlekettik tildi damytýda túk istemgenin moıyndaýy bolyp sanalady. 

Ulttyq ıdeologııamyz – memlekettik tilimiz bolýy kerek! Memlekettik tildiń táýelsizdigi Ata zańda aıqyn kórinýi tıis! Ulttyq múddeni qorǵaý - memlekettik tilden bastalady! Al bizde 30 jyldan beri memlekettik til týraly zań joq! Konstıtýııanyń til týraly babynyń birinshi tarmaǵyn oryndamaı, oǵan qarsy ekinshi tarmaǵyn oryndaıtyn el álemde taǵy da jalǵyz Qazaqstan! Tildik dıskrınımaııaǵa ushyrap jatqan QAZAQ TILI, orys tili emes!

Óıtkeni,memlekettiń memlekettik tili dıskrımınaııaǵa ushyraý - tarıhta álemde tek Qazaqstanda ǵana!  Al kez kelgen ózin syılaıtyn el úshin aldymen álemdik alty til emes, eń birinshi Memlekettik tili mańyzdy! Memlekettik tildi qorlatpaý - memleket basshylarynan bastap, bárimizdiń basty mindetimiz bolýy tıis! Ulttyq namysy joqtardyń: “Bárine túsinikti tilmen sóıleıin”-degeni - memlekettik tildi qorlaýy jáne bizde 30 jylda da memlekettik tildiń bolmaǵanyn moıyndaýy! El birtutas birigý úshin barlyq ult memlekettik tilde sóıleýi kerek!", - dedi Qazybek Isa.

"Adyrna" ulttyq portaly

Pikirler