قازاعىم دەپ جانىن سالعان اعامىز دا باقيلىق بولدى - ساياساتتانۋشى

2191
Adyrna.kz Telegram

بالتاش، بالتا، ايبالتا... اعاتاي...
مانساپ پەن دۇنيەگە ماساتتانۋدى، اتاق پەن داڭقتى، كەۋدەگە تاعاتىن قاڭىلتىردى ارى يتەرىپ قويىپ، قازاعىم دەپ جانىن سالعان اعامىز دا باقيلىق بولدى.

قازاق عىلىم اكادەمياسىنىڭ تاريح جانە ەتنوگرافيا ينستيتىندا اسپيرانت كەزىم. 86 –ڭ جەلتوقسان لەبى قازاق جاستارىن رۋحاني بىرىكتىرىپ، قازاق ءتىلىن ساقتاۋ، باسپاناسىز وتباسىلاردى جەرمەن قامتاماسىز ەتۋ، قازاق مەكتەپتەرى مەن سىنىپتارىن اشۋ، ءبىلىمدى جاستاردى دايارلاپ، ەلگە قىزمەت ەتۋ ءتارىزدى اسقاق ارماندار جالىندى جۇرەكتەرمەن ۇشتاسىپ جاتتى.

جەلتوقساننان كەيىن، اعا بۋىن، ورتا مەن كىشى بۋىن ءبىر-ءبىرىمىزدى ىشتەي قولداپ، قامقورلىق تانىتىپ، «ءيسى قازاق» دەگەن تەرمين وسى كەزدە اسا ءبىر سالماقتى ءسوز بولدى. «ۇلكەن اعانىڭ» باستان سيپاپ بوداندا ۇستاپ وتىرعانىن، تاريحشى بولساق تا كوپ بىلە بەرمەپپىز. پارادقا شىعامىز، «حالىقتار دوستىعى» دەپ ۋرالايمىز. بايقوڭىردان ۇشقان كوسموناۆتار مەن كوممۋنيستىك پارتي ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋرو مۇشەلەرىنىڭ پورترەتتەرىن ءار جەرگە ءىلىپ، جاتتايمىز، پارادتا كوتەرىپ جۇرەمىز. جۇرە بەرىپپىز..

1990 جىلدىڭ جازىندا، الماتى ماڭىنداعى جەرلەردى، قازاق جاستارى بولىپ باسىپالا باستادىق. بالتاش اعانى سوندا العاش كورۋىم. ول كەزدە بيلىك قازەكەڭدە ەمەس ەدى. كەيىننەن بىلدىك قوي، اعالاردىڭ قازاق ءۇشىن «ءوز مايداندارى» بار ەكەنىن. ءتىل، جەر، مامندار دايارلاۋدا اعالار ىممەن قيمىلداپ، تىزە قوسىپ امالداعانىن.
«وربيتانىڭ» جوعارى جاعىندا جاتقان بىزدەرگە ۇلكەن ادامدار كەلە باستادى. جەر باسىپ الۋ زاڭسىز ارەكەت،- دەپ قويادى. قازاقتىڭ ءسوزى ينتوناتسيا مەن تونعا بايلانىستى، قاتتى سوزدەر جيناعى بولسا دا قوڭىر داۋسپەن سوزىپ ايتقاندا، بەسىك جىرىنداي بولادى ەمەس پە. بالتاش اعامىزدىڭ ءتۇرى سۇستى بوكسەرداي بولعانىمەن، جۇرەك جىلۋىن ءيسى قازاق سەزىپ قويدىق.
«كەتپەيمىز، وسى جەردى ءسىز بەن ءبىزدىڭ بابالارىمىز قاسىق قانىن توگىپ ءجۇرىپ مۇرا ەتكەن!»دەپ شۋىلدايمىز. اعالاردىڭ اۋزىنان باسقا ءسوز شىقسا دا، مەيىرىم مەن قازاعىم-اۋ،- دەگەن لەبىز كەلىپ تۇردى. بۇل جونىندە 2020 جىلى «الماتىنى كىم قازاقتاندىردى؟» دەگەن ماتەريالىم جارىق كورگەن ەدى، سول جەردەن تولىق وقىرسىزدار. سىلتەمەسىن سوڭىنا قويارمىن.

عۇمىرلارىن ەل ەرتەڭىنە ارناعان اسىل اعالاردىڭ ەڭبەكتەرى مەن قىزمەتتەرى تۋرالى ءالى تالاي جازىلار، زەرتتەلەر.

حالىق ءوزىنىڭ جاناشىرلارىن ۇمىتا قويمايدى. كەلەر ۇرپاق التىن ارىپپەن ەسىمدەرىن تىزە جاتار. قازاقتىڭ قالقانى بولا بىلگەن اعالارىمىز بىرتىندەپ جاراتۋشىنىڭ قۇزىرىنا كەتىپ جاتىر. ءسان-سالتاناتسىز، وركەستر مەن ءساليۋتسىز. شىنىمەن دە، بۇل دۇنيەدەگى قۇر داڭعىردىڭ قاجەتى قانشا؟

ول جاقتا سۇرالاتىنىڭ جاساعان امالدارىڭ. ەلىڭ مەن جەرىڭدى، ارتىڭداعى ۇرپاعىڭدى ويلاپ، جۇگىرگەن قىزمەتىڭ. بالتاش اعامىز قولىنان كەلگەنىن جاسادى. اللا كۇنالارىن كەشىپ، جانى جانناتتا بولۋىن ءناسىپ ەتسىن.

ءيا، قازاق ەلى تاعى ءبىر وتكىر ايبالتاسىنان ايىرىلدى..اعالاردىڭ ورنىن باساتىن قالقاندار مەن ايبالتالار جاس ۇرپاقتا تاربيەلەنىپ، رۋحتارى شىڭدالىپ جاتىر ما ەكەن...

https://kaz.zakon.kz/5021679-almatyny-k-m-aza-tandyrdy.html

مادياروۆ ميرحات – تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، قوعامتانۋشى، ساياساتتانۋشى، ءدىنتانۋشى

17.08.2022جىل.

پىكىرلەر