حالىق جانە سالىق. ۇكىمەت نەنى وزگەرتتى، كىم نە ۇتتى؟

قازاقستاندا 2025 جىلدىڭ شىلدەسىندە قابىلدانىپ، 2026 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ كۇشىنە ەنەتىن جاڭا سالىق كودەكسى قوعام مەن بيزنەس ورتاسىندا كەڭ تالقىلاۋعا ءتۇستى. بيلىك قۇجاتتى «سالىق جۇيەسىن ءادىل ءارى تۇسىنىكتى ەتۋدىڭ جولى» دەپ تانىستىرسا، كاسىپكەرلەر قاۋىمى ونى «جاڭا مۇمكىندىكتەرمەن قاتار جاڭا مىندەتتەر اكەلەتىن قۇجات» رەتىندە باعالاپ وتىر. 

قوعامدا، اسىرەسە شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرى مەن ساراپشىلار اراسىندا جاڭا كودەكستىڭ حالىققا تيگىزۋى مۇمكىن كەرى اسەرلەرى تۋرالى پىكىر كوپ.

جاڭا كودەكسكە سايكەس، قوسىلعان قۇن سالىعى (ققس) مولشەرلەمەسى قازىرگى 12 پايىزدان 16 پايىزعا دەيىن كوتەرىلەدى. بۇل تىكەلەي تۇردە كاسىپورىنداردىڭ وزىنە ەمەس، تۇتىنۋشىنىڭ قالتاسىنا اسەر ەتەدى – سەبەبى كەز كەلگەن تاۋار مەن قىزمەتتىڭ تۇپكى باعاسى ققس-پەن بىرگە قالىپتاسادى.

ساراپشىلاردىڭ ەسەبى بويىنشا، ققس-تىڭ 4 پايىزدىق ءوسۋى ينفلياتسيانى كەم دەگەندە 1,5–2 پايىزعا ارتتىرۋى مۇمكىن. بۇل ازىق-تۇلىك، ءدارى-دارمەك، تۇرمىستىق قىزمەتتەر باعاسىنىڭ كوتەرىلۋىنە ىقپال ەتەدى.

جاڭا كودەكس نە ءۇشىن قاجەت بولدى؟

بەلگىلى ەكونوميست، ساراپشى ساپارباي جوباەۆتىڭ ايتۋىنشا، بيۋدجەتتەگى تاپشىلىق جاڭا سالىق كودەكسىن قابىلداۋعا نەگىز بولدى.

«قازاقستان ەكونوميكاسىندا پاندەميادان كەيىن  جاعداي كۇردەلەنە ءتۇستى. 2022–2023 جىلدارى پرەزيدەنت باي كومپانيالاردىڭ كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىن قازىرگى 20 پايىزدان 25–30 پايىزعا دەيىن كوتەرۋدى ۇسىندى. بۇل ۇسىنىس بيۋدجەت تاپشىلىعىن ۇلتتىق قور ەسەبىنەن جابۋدى توقتاتۋ ماقساتىندا جاسالعان بولاتىن. الايدا بۇل باستامانى ىسكە اسىرۋ ۇكىمەت پەن پارلامەنت تاراپىنان ۇزاققا سوزىلدى. "سالىق كودەكسىن وزگەرتۋ كەرەك" دەگەن سىلتاۋمەن ناقتى شارالار قابىلدانباي كەلدى. شىن مانىندە، بۇل – جاي عانا سىلتاۋ. ويتكەنى ءبىز كونستيتۋتسيانى دا بىرنەشە رەت تەز ارادا وزگەرتكەنبىز. ال سالىق كودەكسىن وزگەرتۋ ودان الدەقايدا وڭاي بولاتىن»، - دەيدى ساراپشى. 

ونىڭ ايتۋىنشا، 2024 جىلعى بيۋدجەت ۇلكەن تاپشىلىقپەن ورىندالدى. جالپى شىعىستار 21 ترلن تەڭگەنى قۇرادى، ال سالىقتىق تۇسىمدەر بار بولعانى 13,5 ترلن تەڭگە بولدى. 

«بۇل دەگەنىمىز – جوسپارلانعان تۇسىمدەردەن شامامەن 3,5 ترلن تەڭگە كەم ءتۇستى. بۇل ايىرماشىلىق سالىقتان جالتارعان ءىرى كاسىپ يەلەرى ەسەبىنەن ورىن الدى. وسىنىڭ بارلىعى سالىق جۇيەسىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋ قاجەتتىگىن كورسەتىپ وتىر. الايدا ۇكىمەت سالىق جۇكتەمەسىن ءىرى بيزنەسكە ەمەس، قاراپايىم حالىققا – تۇتىنۋشىلارعا جۇكتەدى. مىسالى، قوسىلعان قۇن سالىعى – تىكەلەي تۇتىنۋشى تولەيتىن سالىق. ياعني، مەملەكەت بيۋدجەت تاپشىلىعىن حالىقتىڭ قالتاسىنان تولتىرۋ جولىنا بەت بۇردى”، - دەيدى ەكونوميست ساپارباي جوباەۆ.

«الەۋمەتتىك اپاتتىڭ العىشارتى»

جاڭا كودەكستە ارناۋلى سالىق رەجيمدەرىنىڭ سانى 7-دەن 3-كە دەيىن قىسقارتىلدى. ماقسات – جۇيەنى قاراپايىم ەتۋ. بىراق ءىس جۇزىندە بۇل وزگەرىس كوپتەگەن كاسىپكەر ءۇشىن قولايلى رەجيمنەن ايىرىلۋ دەگەندى بىلدىرەدى. مىسالى، ارالاس قىزمەتپەن اينالىساتىن (ساۋدا مەن قىزمەت كورسەتۋ) شاعىن بيزنەس بۇرىن ناقتى رەجيمدى تاڭداي الاتىن ەدى، ەندى ول جاڭا ەرەجەگە بەيىمدەلۋگە ءماجبۇر. بۇل ەسەپ جۇرگىزۋ مەن جوسپارلاۋدا قوسىمشا شىعىنعا اكەلۋى مۇمكىن.

قوعام بەلسەندىسى، بەلگىلى كاسىپكەر نۇرجان جولدىبەكۇلى ەلدەگى جاڭا سالىق كودەكسى مەن جالپى ەكونوميكالىق ساياساتقا قاتىستى ءوز كوزقاراسىن ءبىلدىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى ەنگىزىلىپ جاتقان وزگەرىستەر حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا ەمەس، كەرىسىنشە، قيىنداتىپ جىبەرۋى مۇمكىن.

“جاڭا سالىق كودەكسى قاراپايىم كاسىپكەرلەر ءۇشىن جەڭىلدىك ەمەس، اۋىرتپالىق بولىپ وتىر. مىسالى، قوسىمشا قۇن سالىعىن تولەۋ شەگى 78 ميلليون تەڭگەدەن 40 ميلليونعا دەيىن ءتۇسىرىلدى. بۇل – شاعىن كاسىپكەرلەردى كولەڭكەلى ەكونوميكاعا يتەرمەلەۋدىڭ ءبىر جولى. ولار ەندى زاڭدى تۇردە جۇمىس ىستەمەي، قولما-قول اقشا ارقىلى ەسەپ ايىرىسۋعا كوشەدى، سالىقتان جالتارۋعا تىرىسادى»، - دەيدى كاسىپكەر.

ونىڭ ايتۋىنشا، جىلدىق تابىسى 50 ميلليوننان اسپايتىن كاسىپكەرلەردى سالىقتان بوساتىپ، 100 ميلليونعا دەيىنگى تابىس يەلەرىنە جەڭىلدەتىلگەن تارتىپپەن سالىق سالىنۋى كەرەك. 

«ال ميللياردتاپ تابىس تاباتىن ءىرى بيزنەس وكىلدەرى بۇرىن قالاي تولەسە، قازىر دە، بولاشاقتا دا تولىق تولەۋى ءتيىس", – دەيدى نۇرجان جولدىبەكۇلى.

كاسىپكەردىڭ ايتۋىنشا، تاۋاردىڭ باعاسىنا زاڭدى دا، زاڭسىز دا تولەنگەن شىعىندار (سالىق، پارا، لوگيستيكا) كىرەدى. ناتيجەسىندە بارلىق اۋىرتپالىق تاۋار باعاسىنا قوسىلىپ، ەڭ سوڭىندا قاراپايىم حالىقتىڭ قالتاسىنان الىنادى.

"بۇرىن 5 مىڭ تەڭگە تۇرعان كويلەكتىڭ قازىرگى باعاسى – 15 مىڭ تەڭگە. بۇرىنعى 15 مىڭ تەڭگە بولاشاقتا 150 مىڭ تەڭگەگە جەتۋى مۇمكىن. بىراق ونى كىم الادى؟ حالىق تولەيدى – ءىرى بيزنەس ۇتادى. حالىقتىڭ تابىسى ارتپاسا، باعانىڭ ءوسۋى – الەۋمەتتىك اپاتتىڭ العىشارتى", – دەيدى ول.

«ادىلدىك قاعيداتى قاجەت»

جاڭا كودەكس سالىق اكىمشىلەندىرۋىن جەڭىلدەتەدى دەپ ايتىلعانمەن، ونىڭ ىشىندە ەلەكتروندىق باقىلاۋ قۇرالدارىن كەڭەيتۋ بار. POS-تەرمينالدار، ونلاين-چەكتەر، بانكتىك وپەراتسيالار مەن كىرىس تۋرالى دەرەكتەر اۆتوماتتى تۇردە سالىق بازاسىنا تۇسەتىن بولادى. ماقسات – كولەڭكەلى اينالىممەن كۇرەسۋ. دەگەنمەن، كاسىپكەر، بەلسەندى احمەتبەك نۇرسيلانىڭ ايتۋىنشا، بۇل شارالار ۇساق كاسىپكەرلەر مەن ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعان ادامدارعا ارتىق تەكسەرىس پەن بيۋروكراتيالىق قىسىم تۋدىرۋى مۇمكىن.

“جاڭا كودەكس تالاپتارى بارلىق قىزمەتتى ناقتى كودقا بايلاپ، تىركەلگەن، سەرتيفيكاتتالعان، ليتسەنزيالانعان تۇردە كورسەتۋدى تالاپ ەتەدى. بۇل جەكە كاسىپكەرلەرگە ۇلكەن سالىقتىق جانە بيۋروكراتيالىق قىسىم الىپ كەلىپ جاتىر. قىسىم تەك سالىق مولشەرى ەمەس، ەسەپ-قيساپ، تىركەۋ، ەسەپ بەرۋ، قىزمەت ءتۇرىن ءدال سيپاتتاۋ جانە دالەلدەۋ، كاسسالىق اپپارات پەن فيسكاليزاتسيا سەكىلدى نارسەلەر. بۇل – حالىققا جۇمىس ىستەيتىن شاعىن كاسىپكەرلەرگە اۋىرلىق اكەلەدى،» - دەيدى كاسىپكەر. 

احمەتبەك نۇرسيلانىڭ توپشىلاۋىنشا، سالىق ورگاندارى تاراپىنان باقىلاۋ مەن ايىپپۇل سالۋ دا جيىلەپ كەتتى. ءتىپتى نيەتى دۇرىس، ەسەپ جۇرگىزىپ وتىرعان كاسىپكەرلەر دە ۇساق-تۇيەك تەحنيكالىق قاتەلىك ءۇشىن ەسكەرتۋ نەمەسە ايىپپۇل الىپ جاتادى. بۇل ادىلەتسىزدىك سەزىمىن تۋدىرادى.

كاسىپكەر قازاقستانداعى سالىق جۇيەسى قولدانۋشىعا تۇسىنىكتى ءارى ادىلەتتى بولۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيدى. 

«قازىرگى تاڭدا سالىق كودەكسىندەگى وزگەرىستەر شاعىن بيزنەسكە قولايلى ەمەس، كەرىسىنشە اۋىر. كاسىپكەردى قولداۋ ءۇشىن تەك سالىق مولشەرىن ازايتۋ ەمەس، قاراپايىمدىلىق، تۇسىنىكتىلىك، ادىلدىك قاعيداتتارى قاجەت”، - دەيدى احمەتبەك نۇرسيلا.

بيلىك بارماي وتىر ما، الدە باتپاي وتىر ما؟

ەكونوميستەر مەن كاسىپكەرلەر جاڭا كودەكستى «قاجەتتى، بىراق اسىعىس دايىندالعان قۇجات» دەپ باعالاپ وتىر.

“دامىعان وركەنيەتتى مەملەكەتتەردە قوسىمشا قۇن سالىعىنىڭ مولشەرى جوعارىراق. مىسالى، ۆەنگريا سياقتى شىعىس ەۋروپا ەلدەرىندە بۇل سالىق 27 پايىزدى قۇرايدى. مۇمكىن بىزدە دە وسىنى العا تارتىپ، 20 پايىزعا جەتكىزۋدى كوزدەپ وتىرعان بولار. دەگەنمەن، حالىقتىڭ تۇتىناتىن تاۋارلارىنا، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنە جانە ازىق-تۇلىككە قوسىمشا قۇن سالىعىن جەڭىلدەتىلگەن مولشەردە ساقتاۋ قاجەت دەپ ويلايمىن. ال ءىرى الپاۋىت كومپانيالارعا، شيكىزات وندىرۋشىلەرگە، بانكتەر سياقتى ءىرى بيزنەس وكىلدەرىنە بۇل سالىقتى 20 پايىزعا دەيىن كوتەرۋگە بولار ەدى. سوندا بيۋدجەتكە باي-ماناپتاردىڭ ۇلەسى كوبىرەك تۇسەدى»، - دەيدى ەكونوميست ساپارباي جوباەۆ.

ساراپشىنىڭ دەگەنىنە قاراعاندا، بيۋدجەت كىرىسىنىڭ نەگىزگى بولىگى كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعى (كتس), قوسىمشا قۇن سالىعى جانە جەكە تابىس سالىعىنان قۇرالادى. قازىر كتس-ءتى 25 پايىزعا دەيىن كوتەرۋ جوسپارلانۋدا، ال ققس 15 پايىز دەڭگەيىندە قالدى. پروگرەسسيۆتى جەكە تابىس سالىعى دا بار بولعانى – 15 پايىز. بۇل باي ازاماتتار مەن ءىرى بيزنەسكە جەڭىلدىك بولىپ تۇر، سوندىقتان بيۋدجەت تاپشىلىعىن جويۋعا جەتكىلىكسىز. ەگەر وسى سالىق جۇيەسى وزگەرىسسىز قالاتىن بولسا، سالىق كودەكسى بىلتىرعى 3,5 تريلليون تەڭگەلىك بيۋدجەت تاپشىلىعىن جابا المايدى»، - دەيدى ساپارباي جوباەۆ.

ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، بيۋدجەتتەگى تاپشىلىقتى جابۋ ءۇشىن باي ادامداردىڭ جەكە تابىس سالىعىن 20-25 پايىزعا دەيىن كوتەرۋ قاجەت.

“وتە ءىرى كومپانيالار ءۇشىن كورپوراتيۆتىك تابىس سالىعىن 25-30 پايىزعا دەيىن كوتەرۋ مۇمكىن ەدى. مىسالى، كازينو، كينويندۋستريا، ويىن-ساۋىق سياقتى اقشا اينالىمى كوپ سالالارعا بۇل سالىقتى 30 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋعا بولار ەدى. بىراق ءبىزدىڭ بيلىك بۇعان  بارماي وتىر.  پرەزيدەنت ءبىر قىزىق سالىق جايلى ايتقان ەدى. ول ء«سان-سالتانات سالىعى» دەپ اتالادى. كەڭەس داۋىرىندە، قىمبات اۆتوكولىكتەرگە، كىلەمدەرگە، فارفور مەن حرۋستال بۇيىمدارىنا اكتسيز سالىعى بولعان. سول اكتسيزدى قايتا ەنگىزۋ كەرەك دەگەن پىكىرى بار. دەگەنمەن، ء“سان-سالتانات سالىعى” تۇسىنىكسىزدەۋ بولىپ تۇر. ويتكەنى، ماسەلەن، ساۋدا جاساعاندا نەمەسە ءۇي العاندا سالىق سالۋ قيسىنسىز. ادامدار ءۇيدى ءار اي سايىن ساتىپ الا بەرمەيدى. مىسالى، 2022 جىلى حالىقتىڭ 3-4 پايىزى عانا زەينەتاقى قورىنان اقشا الدى، ال كەيبىرەۋلەر سول اقشاعا 20 جىل بويى جيناق جاساعان بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان ء“سان-سالتانات سالىعىنىڭ” ولشەمىن انىقتاۋ قيىن. ال اكتسيز سالىعى الدەقايدا تۇسىنىكتى: قىمبات بۇيىمدارعا، اراق-شاراپ، تەمەكى سياقتى زياندى تاۋارلارعا كوبىرەك سالىق سالۋ كەرەك. بۇل بيۋدجەتكە قوسىمشا تابىس اكەلىپ، تاپشىلىقتى ازايتار ەدى. ەگەر بيۋدجەت تاپشىلىعى جابىلسا، ەڭ الدىمەن الەۋمەتتىك تولەمدەر جاقسارادى. سونداي-اق، ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك تۋادى”، - دەيدى ەكونوميست.

16 قازاننان كەيىنگى جوسپاردان كىم نە ۇتتى؟

ايتا كەتسەك، قازاقستاننىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق ومىرىندە قازان ايىنىڭ باسى كۇتپەگەن سەرپىلىسپەن ەستە قالدى. ءبىر جىل بويى ازىرلەنىپ، بيزنەس قاۋىمداستىعى تاراپىنان قاراما-قايشى پىكىرلەر تۋدىرعان جاڭا سالىق كودەكسىنە قاتىستى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ تۇبەگەيلى شەشىم قابىلدادى.  ول «باعىتىمىزدى وزگەرتۋ كەرەك» دەدى.

وسى تاپسىرمادان كەيىن ۇكىمەت ءبىر كۇن ىشىندە بۇرىن «رەفورما» دەپ اتالعان باستامانى قايتا قاراۋعا كىرىستى. بۇعان دەيىن سالىق رەفورماسىن تاباندى تۇردە ءتۇسىندىرىپ كەلگەن مەملەكەتتىك ورگاندار بۇل جولى سول رەفورمانى جەدەل توقتاتۋ جانە تۇزەتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. قۇجات ءبىر جىل بويى دايىندالىپ، شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە (شوب) ارنالعان جەڭىلدەتىلگەن سالىق جۇيەسىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋگە باعىتتالدى.

بۇرىن جەڭىلدەتىلگەن سالىق جۇيەسى 1100-دەن استام قىزمەت ءتۇرىن قامتىعان بولسا، جاڭا رەداكتسيادا بۇل سان 316 قىزمەت تۇرىمەن شەكتەلدى. قالعان 795 قىزمەت ءتۇرى ققس (قوسىلعان قۇن سالىعى) مەن كۇردەلى ەسەپ جۇيەسىنە ەنگىزىلمەك بولدى.

بۇل وزگەرىستەردىڭ سالدارى ايقىن ەدى:

• شاعىن كاسىپكەرلەر ءۇشىن ەسەپ-قيساپتىڭ كۇردەلەنۋى;

• قوسىمشا شىعىنداردىڭ ارتۋى;

• شاعىن بيزنەس نىساندارىنىڭ جابىلۋ قاۋپى بار.

ءبىر جىل بويى كاسىپكەرلەر قاۋىمداستىعى مەن سالالىق ۇيىمدار ءتۇرلى دەڭگەيدەگى مەملەكەتتىك قۇرىلىمدارعا ۇندەۋ جاساپ، جاڭا نورمالاردىڭ تەرىس سالدارىن ءتۇسىندىردى. دەگەنمەن، سول ۋاقىتتا رەسمي ۇستانىم وزگەرىسسىز قالعان.

بۇل كەزەڭدە ۇكىمەت ەل ەكونوميكاسىنىڭ جالپى جاعدايىنا قاتىستى دا قوسىمشا قادامدار جاساۋعا ۇمتىلدى. پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆ ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردىڭ ساپاسىنا ەرەكشە نازار اۋدارىپ، وبلىس اكىمدەرىنەن ناقتى باقىلاۋ مەن تيىمدىلىكتى ارتتىرۋدى تالاپ ەتتى.

رەسمي مالىمەتتەرگە سايكەس، ءجىو ءوسىمى جىل باسىنان بەرى 6,3 پايىزدى قۇراعان. الايدا ۇكىمەت بۇل كورسەتكىشتەرگە تولىق قاناعاتتانباي، وڭىرلىك دەڭگەيدەگى ەكونوميكالىق بەلسەندىلىكتىڭ جەتكىلىكسىزدىگىن اتاپ ءوتتى.

ەكونوميكا فورمالدى تۇردە ءوسىپ جاتقانىمەن، مەملەكەتتىك باسقارۋ قۇرىلىمدارىندا ناقتى ناتيجەلەر مەن ءتيىمدى ساياساتقا دەگەن الاڭداۋشىلىق ايقىن بايقالدى.

16 قازان كۇنى پرەزيدەنت ۇكىمەتكە «ازاماتتاردىڭ مۇددەسىنە باعىتتالعان رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋ» جوسپارىن ازىرلەۋ جونىندە ناقتى تاپسىرما بەردى. جوسپاردى ازىرلەۋگە ەكى كۇن عانا پۇرسات بەرىلدى.

جۇمىس اپتاسىنىڭ اياقتالۋىنا ءبىر كۇن قالعاندا، ۇكىمەت قىسقا مەرزىم ىشىندە بىرقاتار ماڭىزدى شەشىمدەردى جاريالادى. اتاپ ايتقاندا، كەلەسى شارالار قابىلداندى:

• اي-92 جانە ديزەل وتىنىنىڭ باعاسىن ينفلياتسيا تۇراقتانعانشا كوتەرمەۋ تۋرالى موراتوري ەنگىزۋ;

• كوممۋنالدىق تاريفتەردىڭ ءوسۋىن 2026 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىنا دەيىن توقتاتا تۇرۋ;

• ارزان يپوتەكا باعدارلاماسىنىڭ كولەمىن ەكى ەسەگە ارتتىرۋ;

• اسكەري قىزمەتكەرلەرگە ارنالعان تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسىن قايتا جانداندىرۋ.

الايدا ەڭ باستى جاڭالىق سالىق سالاسىنداعى رەفورمالارعا قاتىستى بولدى. سارالانعان سالىق جۇيەسى شەڭبەرىندە تىيىم سالىنعان قىزمەت تۇرلەرىنىڭ سانى 795-تەن 44-كە دەيىن قىسقارتىلدى، ال 1067 قىزمەت تۇرىنە كەڭشىلىك كورسەتىلدى. سونىمەن قاتار، 2026 جىلدان باستاپ ميكروبيزنەسكە ارنالعان سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋدى تۇبەگەيلى قايتا قۇرۋ، تەكسەرۋلەر مەن باقىلاۋ شارالارىن الىپ تاستاۋ ۇسىنىلدى.

ۇكىمەت ءوز شەشىمدەرىن جاريالاعاننان كەيىن، ەلدىڭ ساياسي الاڭىندا ءتۇرلى پىكىرلەر مەن مالىمدەمەلەر پايدا بولدى. بىرقاتار پارتيالار بۇل رەفورمالاردى وزدەرىنىڭ ساياسي باستامالارىنىڭ ناتيجەسى رەتىندە كورسەتۋگە تىرىستى. ماسەلەن، «اق جول» پارتياسى 2 قازان كۇنى ۇكىمەتكە جولداعان ۇسىنىستارىن ەسكە سالىپ، قابىلدانعان شارالاردى «شاعىن جانە ورتا بيزنەس ءۇشىن ناقتى جەڭىس» دەپ باعالادى. پارتيا وكىلدەرى ۇكىمەتتى بۇل باعىتتاعى تابىستى شەشىمدەرى ءۇشىن قۇتتىقتادى.

بىراق ءبىراز ۋاقىت وتپەي، «رەسپۋبليكا» پارتياسى دا بۇل جەتىستىككە ءوز ۇلەسى بار ەكەنىن مالىمدەپ، ۇكىمەتتىڭ شەشىمىن قولدايتىن ۇستانىم ءبىلدىردى.

الەۋمەتتىك جەلىلەردە بۇل ارەكەت قوعام نازارىن اۋداردى. كوپشىلىك اراسىندا: «بۇل پارتيالار سالىق رەفورماسى تالقىلانىپ جاتقان كەزدە قايدا بولدى؟» دەگەن سىن پىكىرلەر ايتىلدى. قوعامدىق پىكىردە جالپى اسەر ايقىن بولدى: ۇكىمەت پەن پارلامەنت كۇردەلى ماسەلەلەردى بىرلەسىپ شەشكەندەي كورىنگەنىمەن، رەفورمالاردىڭ باعىتتارى مەن ولاردىڭ باستامالارى جونىندە سۇراقتار ءالى اشىق كۇيىندە قالدى.

دانا نۇرمۇحانبەت

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى