بۇگىن، 19 قازان – قازاق تاعامتانۋ اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، كورنەكتى عالىم تورەگەلدى شارمانوۆتىڭ تۋعانىنا 95 جىل تولدى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
تورەگەلدى شارمانوۆ – قازاقستاننىڭ جانە الەمنىڭ مەديتسينا عىلىمى سالاسىندا بيىك بەدەلگە يە تۇلعا ەدى. ول تاعامتانۋ عىلىمىنىڭ وتاندىق مەكتەبىن قالىپتاستىرىپ، ۇلتتىق مەديتسينانىڭ دامۋىنا زور ۇلەس قوسقان قايراتكەر بولدى.
اكادەميك شارمانوۆ 1930 جىلى قاراعاندى وبلىسىنىڭ ۇلىتاۋ اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. قاراعاندى مەملەكەتتىك مەديتسينا ينستيتۋتىن جانە ونىڭ اسپيرانتۋراسىن تامامداعان. ءوزىنىڭ ەڭبەك جولىن 1958 جىلى ۇلىتاۋ اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحاناسىنىڭ باس دارىگەرى رەتىندە باستاپ، كەيىن ءتۇرلى عىلىمي جانە باسقارۋشىلىق لاۋازىمداردى اتقاردى.
- 1962–1968 جىلدارى – ولكەلىك پاتولوگيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىندا ءبولىم مەڭگەرۋشىسى;
- 1968–1971 جىلدارى – اقتوبە مەديتسينا ينستيتۋتىنىڭ رەكتورى;
- 1971–1982 جىلدارى – قازاق كسر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى;
- 1973 جىلدان باستاپ – تاعامتانۋ عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىنا جەتەكشىلىك ەتتى;
- 1985–1988 جىلدارى – ماسكەۋدە تاعامتانۋ كافەدراسىن باسقاردى;
- 1995 جىلدان – پروفيلاكتيكالىق مەديتسينا اكادەمياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە پرەزيدەنتى;
- 1997 جىلدان باستاپ – «زدوروۆە ي بولەزن» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى بولدى.
پروفەسسور شارمانوۆتىڭ نەگىزگى عىلىمي ەڭبەكتەرى تاماقتانۋ فيزيولوگياسىنا ارنالعان. ول ادام اعزاسىنداعى اقۋىز جانە دارۋمەن جەتىسپەۋشىلىگى، مەشەل اۋرۋىنىڭ دامۋ مەحانيزمدەرى، دۇرىس تاماقتانۋ ءتارتىبى مەن ۇلتتىق تاعامداردىڭ دەنساۋلىققا اسەرى سەكىلدى ماڭىزدى باعىتتاردى تەرەڭ زەرتتەگەن.
ونىڭ باستاماسىمەن ەمىزۋلى بالالارعا ارنالعان ارنايى تاعامدار – «بوبەك»، «ارۋانا»، «انتيحولەستەرين» ونىمدەرى شىعارىلعان. سونىمەن قاتار، 1978 جىلى الماتىدا وتكەن ددۇ مەن يۋنيسەف-ءتىڭ حالىقارالىق كونفەرەنتسياسىندا العاشقى مەديتسينالىق كومەكتى ۇيىمداستىرۋدىڭ ۇلتتىق ۇلگىسىن ايقىنداعان “الماتى دەكلاراتسياسى” قابىلدانعان بولاتىن.
عالىمنىڭ جەتەكشىلىگىمەن 60-قا جۋىق دوكتورلىق، 170-تەن استام كانديداتتىق ديسسەرتاتسيا قورعالعان ەدى.
قازاق تاعامتانۋىنىڭ اتاسى تورەگەلدى شارمانوۆ بىلتىر ، 2024 جىلدىڭ 25 مامىرىندا ومىردەن ءوتتى.
