- تۇراربەك، جاقىندا «مەن قالاي رۋحاني جاڭعىردىم» اتتى ومىرباياندىق كىتابىڭىز جارىققا شىقتى. وندا ءدىن، ساياسات جانە ءوزىڭىز جونىندە اششى شىندىقتى بۇكپەسىز جايىپ سالدىڭىز. وسى كىتاپتى جازۋعا نە سەبەپ بولدى؟
- مەن 2013 جىلى جىلى سەپاراتيزم ايىبى بويىنشا 4 جىلعا سوتتالىپ، جازانىڭ 3 جىلىن تۇرمەدە وتكىزدىم. قاماۋدا بولعاندا وتكەن سانالى ءومىرىمدى وي ەلەگىنەن وتكىزدىم، بارلىق ىسىمە وزىمشە اناليز جاسادىم، باعا بەردىم. مۇمكىن، كىتاپ جازۋ تۋرالى ويدىڭ العاشقى ۇشقىنى سول كەزدە پايدا بولعان شىعار. بىراق، قاماۋدان بوساعان سوڭ، «مەنىڭ ءومىرىم كىمگە قىزىق» دەگەن سەلقوس ويمەن ءبارىن شەتكە ىسىرىپ قويعام.
جازامدى وتەپ بولعان سوڭ، مەن قۇقىق قورعاۋشىلارمەن بىرلەسىپ قوعامدىق شارۋامەن شۇعىلدانا باستادىم. مەنىڭ وسى بەلسەندى ارەكەتىم كەيبىرەۋلەرگە ۇنامايتىن سياقتى. مەن تۋرالى بۇرىن دا ءارتۇرلى الىپ-قاشپا اڭگىمە ايتىلاتىن. سوڭعى كەزدە وسەك-اياڭ ءتىپتى كوبەيدى.
ەرتە كوكتەمدە حالقىمىزدىڭ كۇرەسكەر اقىنى مۇحتار شاحانوۆ پەن «الاش جولى» قوزعالىسىنىڭ الماتى فيليالىنىڭ جەتەكشىسى عابيدەن جاكەي اتىراۋ وڭىرىنە تانىمال تۇلعالاردىڭ قازاسىنا كوڭىل ايتىپ، باتا جاساپ كەلگەن. الىستان ات ارىلتىپ كەلگەن كىسىلەردى كۇتىپ الۋشىلاردىڭ ىشىندە مەن دە بولدىم. سول ساپار كەزىندە اقيىق اقىنىمىزدى قارالايتىن ماقالا مەن ىڭعايسىز جاعدايدا تۇسكەن سۋرەتتەر ينتەرنەتتە جاريالانىپ كەتتى. مۇددەلى توپتار وزدەرى استىرتىن ىستەگەن وسى وسپادار قىلىقتى ماعان جاۋىپ، مۇحتار شاحانوۆ ەكەۋىمىزدىڭ ارامىزعا وت تاستاپ، شاعىستىردى. مۇنىسىمەن قويماي، بيلىكتىڭ ءسوزىن سويلەيتىن «سەركە.ورگ» سايتىندا باستان اياق مەنى قارالايتىن «ۇلتشىلداردى ىشىنەن كەمىرگەن «قۇرت»
«شاحانوۆ تاپپاي جۇرگەن «سۆولوچ» كىم؟»
دەگەن تاقىرىپپەن كولدەي ەكى ماقالا باستى. وندا ۇلتشىل پاتريوتتاردى ءبىر-بىرىنە ايداپ سالىپ قىرقىستىرىپ جۇرگەن، «قۇرانشىلاردى» ساتىپ كەتكەن مەن ەكەنى ايتىلادى. بۇتكىل بالەنى مەنىڭ باسىما ءۇيىپ-توگىپتى. ولاردىڭ سونداعى ماقساتى - مەنى مۇحتار شاحانوۆقا جەككورىنىشتى ەتىپ قويۋ، اعا مەن ىنىشە قارىم-قاتىناسىمىزدى بۇزۋ. مۇنىڭ توركىنىندە ىشتارلىق قىزعانىش، كورە الماۋشىلىق جاتىر. مەنى قارالاعىسى كەلگەن تاپسىرىس ماقالانى ۇيىمداستىرعان ءوزىم ءبىر كەزدەرى بىرگە جۇرگەن ۇلتشىلدار ەكەنىنە كۇمانىم جوق. اسىرەسە، «الاش جولى» قوزعالىسىنىڭ بەلسەندىسى گەرويحان قىستاۋباەۆتان جانە سونىمەن ارىپتەس بولعان ءبىر كىسىدەن كۇدىكتەنەمىن. سەبەبى، وسى ەكەۋى ساياسي تاپسىرىسپەن ماقالا باساتىن «سەرگە.ورگ» سايتىمەن تىعىز بايلانىستا جۇمىس جاسايدى. ال اتىراۋ ساپارى كەزىندە مۇحتار شاحانوۆ اعامىزدى بىلەتىن، قاسىندا جۇرگەن ءبىر كىسى ول تۋرالى مالىمەتتى استىرتىن ينتەرنەتكە جىبەرىپ وتىرعان سياقتى. وقيعانىڭ ءدال وسىلايشا وربىگەنىنە، بىقسىق ينتريگانىڭ قۇربانى بولىپ، مەنىڭ جازىقسىز جاپا شەككەنىمە مۇحتار اعا شاحانوۆتىڭ دا كەيىن كوزى جەتتى.
وسى وقيعادان سوڭ، بۇرىننان ويىمدا جۇرگەن كىتاپتى جازۋعا بەل بۋدىم. ءوزىمنىڭ كىم ەكەنىمدى ءوزىم ايتايىن دەدىم. ارينە، شىندىقتى ايتۋ دا، ونى ەسىتۋ دە قيىن. مەن ءوزىمدى «سۇتتەن اق، سۋدان تازامىن» دەپ ايتپايمىن. اقىماق بولىپ اداسقانىمدى، اقىلىمدى ىسكە قوسپاي بىرەۋلەردىڭ ارباۋىنا ءتۇسىپ قولشوقپار بولعانىمدى، جول تاپپاي قينالعانىمدى كىتاپتا تۇگەل ايتۋعا تۋرا كەلدى.
- كىتاپتا «رۋشىلدىق، ايماقشىلدىق ۇلتشىل پاتريوتتاردان جۇقتى، سونىڭ كەسىرىنەن سەپاراتيزم بابى بويىنشا سوتتالدىم» دەپسىز. شىنىمەن دە رۋشىلدىقتىڭ كەسەلى ۇلتشىلداردىڭ ىشىندە بار ما؟
- رۋشىلدىق – ناسىلشىلدىك پەن ۇلتشىلدىقتىڭ اۋقىمى جاعىنان كىشى ءتۇرى. ەگەر ۇلت قانداي دا ءبىر يمپەرشىل ۇلتتىڭ (مەملەكەتتىڭ) ەزگىسىندە بولىپ، سودان قۇتىلۋ ءۇشىن ۇلت-ازاتتىق كۇرەس جۇرگىزسە، بۇل كەزدە ۇلتشىلدىقتى اقتاپ الۋعا بولادى.
ال ءبىرتۇتاس قازاق ۇلتىنىڭ ىشىنە سىنا قاعاتىن رۋشىلدىقتى، جۇزشىلدىكتى، ايماقشىلدىقتى كەسىرلى ءىس دەۋىمىز كەرەك. بۇل ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزگە ارقاشان قاتەر ءتوندىرىپ وتىراتىن قوعامدىق كەسەل. ءبىز سودان ارىلا الماي كەلە جاتىرمىز.
قۇدايدان جاسىرا المايتىنىمىزدى ادامنان قالاي جاسىرامىز، رۋشىلدىقتىڭ كەسەلى ۇلتشىل پاتريوتتىق ۇيىمداردىڭ ءىشىن دەندەپ العان. «ۇلى دالا» قوزعالىسىنىڭ رۋشىلدىق كەسىرىنەن قيراعانىن كىتاپتا ايتتىم. ودان كەيىن مۇحتار شاحانوۆتىڭ باسشىلىعىمەن قۇرىلعان «قازاق ۇلتتىق كەڭەسى» دە رۋشىلدىقتىڭ قۇربانى بولعانىن باسپاسوزدەن بىلەمىز. ساياساتكەر سەرىكجان مامبەتالين «ۇلتتىق كەڭەستىڭ» باسشىلارى تۇگەل ۇلى ءجۇزدىڭ تۋمالارى، ىشىندە ورتا جانە كىشى جۇزدەن ەشكىم جوق» دەپ شۋ شىعارعان. وسىدان كەيىن ول مۇحتار شاحانوۆتىڭ ورىنباسارلارىنىڭ ءبىرى بولعان ماقسات ىلياسۇلىمەن بەت كورىسپەستەي قاتتى رەنجىسىپ، مۇنىڭ سوڭى داۋعا ۇلاستى. قاراپ وتىرساق، ۇلتشىل پاتريوتتىق ۇيىمداردىڭ ىشىندەگى ساياسي ينتريگانىڭ بارىنە، الاۋىزدىققا رۋشىلدىقتىڭ اسەرى بار. ءتىپتى، جاڭگىر حان، شىڭعىس حان، ابىلقايىر حان سياقتى تاريحي تۇلعالار جانە بۇگىنگى مينيستر، اكىمدەر جونىندەگى پىكىرتالاستى دا ۇلتشىلدار رۋشىل سيپاتپەن وربىتەدى. رۋشىلدىق، رۋعا ءبولىنۋ – ءوزىنىڭ پوزيتسياسىن قورعاي المايتىن ءالسىز ادامداردىڭ قاراكەتى. بۇل ازاماتتىق قوعامنىڭ دامۋىنا كوپ كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر.
- ءسىزدىڭ كىتابىڭىزعا جۇرتتىڭ رەاكتسياسى قانداي بولدى؟ رەنجىپ قالعاندار، سىزگە قوقان-لوققى كورسەتكەندەر نەمەسە ريزاشىلىق ءبىلدىرىپ جاتقاندار بار ما؟
- كىتاپ جۇزگە جەتپەيتىن دانامەن شىقتى. كوبىنە ينتەرنەت ارقىلى تاراتىلۋدا. قازاق تىلىندەگى نۇسقاسىن جاريالاپ جاتقان «جاس الاش» گازەتىنىڭ رەداكتسياسىنا ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن.
كىتاپ جونىندەگى پىكىر كوبىنە الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى ايتىلىپ ءجۇر. ساياساتكەرلەر زاۋرەش باتتالوۆا، ۆلاديمير كوزلوۆ جاقسى پىكىر جاريالادى. قۇقىق قورعاۋشىلار دا كىتاپتىڭ تاربيەلىك ءمانى بار ەكەنىن ايتىپ حابارلاستى. كەيبىر ۇيىمدار ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسۋ ۇيىمداستىرۋ جونىندە ۇسىنىس ايتقان. بىراق، ونداي كەزدەسۋ جاساۋعا ازىرگە مۇمكىندىگىم جوق، كەزدەسۋگە كەلگەن ادامدارعا كىتابىمدى سىيلاۋىم كەرەك، ونسىز بولمايدى. از عانا دانامەن باستىرعان كىتابىم قازىر تاۋسىلىپ قالدى.
كىتابىما تەرىس پىكىر ايتىپ جاتقاندار دا بار. ورازا ايى قارساڭىندا «ءدىنىمىزدى جاعىمسىز ەتىپ كورسەتىپ، شۋ شىعارىپ جاتىرسىڭ» دەيدى. مەنى ىبىلىسكە تەڭەگەن پىكىردى دە كوزىم شالىپ قالدى. ولارعا ايتارىم، مەن ەشكىمنىڭ نانىم-سەنىمىنە سەلكەۋ تۇسىرگەن جوقپىن، جەكە باسىمنان وتكەن وقيعالاردى جازدىم. كىتاپتا جازىلعاننىڭ ءبارى مەنىڭ تاعدىرىما بايلانىستى ماسەلە. ول جونىندە مەن ايتپاعاندا، كىم ايتادى؟!
ارينە، كىتاپتا كەيبىر ءدىني توپتار مەن قوعامدىق ۇيىمدار جونىندە جاعىمسىز پىكىر قالىپتاسۋى مۇمكىن. بىراق، امال نەشىك، مەنىڭ تاعدىرىمنىڭ وسىلاي قالىپتاسۋىنا ولاردىڭ كوپ اسەرى بولدى. مەن ونىڭ جامان جاعىن جاسىرىپ، جاقسى جاعىن اسىرىپ كورسەتە المايمىن. ولاي جاساسام، شىندىق جارتىكەش بولىپ قالاتىن ەدى. شىندىقتى تۇگەل ايتايىن دەپ شەشتىم. سوندىقتان كىتاپتا ءوزىمدى دە جاقسى جاعىمنان كورسەتۋگە تىرىسپادىم. وتىرىك جازىپ، ءبىرىنشى كەزەكتە ءوزىمدى، ەكىنشىدەن وقىرماندى الداعىم كەلمەدى.
ۋاقىتتى كەرى ايلاندىراتىن مۇمكىندىك بولسا، ءومىر جولىمدى ءتىپتى باسقاشا باستار ما ەدىم. بىراق مەن ۋتوپيالىق قيالعا بەرىلىپ، وتكەن ومىرىمدەگى كەيبىر ىستەرىمە وكىنىش بىلدىرەتىن ادام ەمەسپىن. بۇرىن بولعان جاماندىق تا، جاقسىلىق تا مەنىڭ تاعدىرىم دەپ قابىلدايمىن. وتكەندى ساناڭنان ءوشىرۋ مۇمكىن ەمەس، ومىرىڭنەن سىزىپ تاستاي المايسىڭ. مەن ءومىربايان كىتابىمدا سونى جازدىم. سول ءۇشىن مەنى جازعىرۋدىڭ رەتى جوق.
- ءسىزدىڭ كىتابىڭىز تەرىس ءدىني اعىم جەتەگىندە جۇرگەندەردى بەتىنەن قايتارۋعا سەپ بولاتىن تۋىندى. ونى وقىعان سوڭ دەسترۋكتيۆتى اعىمداردان كەتىپ، ءداستۇرلى ءابۋ حانيفا ءمازھابىنا قايتىپ ورالعاندار بار ما؟
- مەنىڭ كىتابىمدى وقىپ الىپ، ءدىني كوزقاراسىن كۇرت وزگەرتتى دەگەن اڭگىمەنى ءالى ەستىمەدىم. كىتاپ تىم از تارالىممەن شىقتى. جۇرتتىڭ ءبارى كىتاپتى وقىپ الدى دەپ تە ايتا المايمىن. ونىڭ ۇستىنە كىتاپتا جۇرتتى الدەبىر ءمازھابتى ۇستانۋعا شاقىرعان جوقپىن. مەن ءۇشىن ءابسوليۋتتى اقيقات - قۇداي. ال ءدىن دەگەنىمىز - ادامنىڭ ءوز ءىسىن، ءومىر جولىن مىنا دۇنيەنى جاراتقان قۇدايدىڭ زاڭىنا سايكەستەندىرۋى. مۇنى باسقاشا ايتساق، ءدىن - ادام مەن ونىڭ جاراتۋشىسىنىڭ اراقاتىناسى عانا، بۇل ەكى اراعا دەلدال نەمەسە بايلانىسشى قاجەت ەمەس. عالامنىڭ يەسى (ونىڭ قۇزىرەتىنە ءبىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان مىنا دۇنيە دە كىرەدى) قاتەلەسۋدەن اۋلاق. ول بىزگە ارقاشان تۋرا جولدى سىلتەيدى. جاراتۋشى بىزگە جامان مەن جاقسىنى اجىراتسىن دەپ اقىل بەردى. مۇنداي سىي - اناليز جاساي الاتىن مي باسقا ەشقانداي ماقۇلىقتا جوق. قۇدايدىڭ سىيىن - اقىلدى پايدالانباي ەرىك-جىگەرىڭدى الدەبىر ساياسي مۇددەنى كوزدەگەن شەيحتىڭ نەمەسە ءپىردىڭ قولىنا بەرىپ قويۋ - قۇدايعا قارسى جاسالعان كۇپىرلىك بولار ەدى. اركىم ءبىلىمىن جەتىلدىرىپ، اقىلىن عىلىممەن ۇشتاستىرسا، اقيقاتتى اداسپاي تابادى.
ءدىن ۇيرەتەم دەپ شەيح نەمەسە ءپىر اتانىپ، ءماسھاب قۇرىپ جۇرگەندەردىڭ ماقساتى ادامداردى ءبىر يدەولوگياعا يلاندىرىپ، توپتاستىرۋ. كەيىن ولار ادامداردى ءوز مۇددەسىنە قىزمەت جاساتۋدى كوزدەيدى. سوندىقتان، مىناۋ تاريقات دۇرىس، مىناۋ ماسھابپەن جۇرسەك اداسپايمىز دەگەن بەكەر اڭگىمە. مىسالى، ورتالىق ازيادا تەررورلىق ارەكەتىمەن ەلدى شۋلاتقان جۇما نامانگاني مەن تاحير يۋلداشەۆ جانە ونىڭ سودىرلارى ءابۋ حانيفا ءمازھابىن ۇستانعان. 90-شى جىلداردىڭ باسىندا تاجىكستان بيلىگىنە تالاسىپ، ەلدى ازامات سوعىسىنا كيلىكتىرگەن يسلام پارتياسى دا حانافيتتەردەن جاساقتالعان ەدى. «يسلام مەملەكەتى»، «تاليبان» سياقتى الەم تانىعان تەررورلىق ۇيىمداردىڭ ىشىندە ءتورت ءماسھابتىڭ وكىلدەرى بار. ولاردىڭ ءبارى قۇراندى ءوز ماقساتىنا سايكەس تاپسىرلەپ العان يدەولوگتاردىڭ قولشوقپارىنا اينالىپ كەتتى.
ءدىن مەن ءدىننىڭ اتىن جامىلعان يدەولوگيانىڭ اراجىگىن اجىراتا الماي مەن دە تالاي اداستىم. قازىر ءدىن مەن ءۇشىن مەنىڭ ىشكى ماسەلەم. ونىڭ باسقا ادامدارعا ەشقانداي قاتىسى جوق. ال قوعامداعى پروبلەمالار دەموكراتيا پرينتسيپتەرىنە سۇيەنگەن ساياسي باسەكەلەسۋ پروتسەسى ارقىلى شەشىلگەن دۇرىس. ءدىننىڭ اتىن جامىلعان يدەولوگيالىق اعىمدارعا ارقا سۇيەۋ جاقسىلىققا اپارمايدى. سەبەبى، ونىڭ ءبارى و باستا پليۋراليزم مەن دەموكراتياعا جات، ازاماتتىق قوعام پرينتسيپىنە قارسى استامشىلدىق پەن توزىمسىزدىككە نەگىزدەلىپ قۇرىلعان.
- العا قانداي جوسپار قۇرىپ وتىرسىز؟ مۇمكىن، تاعى ءبىر كىتاپ جاسارسىز؟
- مەن جازۋشى ەمەسپىن. سايكەسىنشە، كىتاپ جازىپ، سونى ساتىپ ناپاقا تابۋدى ماقسات ەتپەيمىن. ارينە، ءبىر كەزدەرى قوعامدا بولىپ جاتقان كەيبىر وقيعالارعا، وزەكتى ساياسي پروتسەستەرگە قاتىستى پىكىرىمدى ايتارمىن. ونى ۋاقىت كورسەتەدى.
الداعى جوسپارىم مەنىڭ پروبلەماممەن بايلانىستى بولادى. قازىر اتىراۋدا تىركەلگەن «دەموس» اتتى قۇقىق قورعاۋ ۇيىمىنىڭ توراعاسىمىن. بۇل قوعامدىق جۇمىس. باسقا جۇمىسقا، مەملەكەتتىك قىزمەتكە مەنى المايدى. سەبەبى مەن قىلمىستىق كودەكستىڭ 170 جانە 174-باپتارىنىڭ ءبىر تارماعى بويىنشا سوتتالعانمىن. جازامدى تولىعىمەن وتەگەنىمە ءبىر جىل بولدى. بىراق ۇكىمەت مەنى «ەكسترەميستەردىڭ تىزىمىنە» كىرگىزىپ تاستاعان. ەكسترەميزم مەن تەرروريزمدى قارجىلاندىرۋدىڭ جولىن كەسۋ دەگەن جەلەۋمەن «ەكسترەميستەر تىزىمىندەگىلەرگە» ەسەپ شوت اشۋعا تىيىم سالىنعان، بانك ارقىلى ەشقانداي تولەم جاساۋ، مۇلىك ساتۋ، مۇلىك ساتىپ الۋ، ونى تىركەتۋ مۇمكىن ەمەس، ءتىپتى مەن نوتاريۋس ارقىلى بىرەۋگە سەنىمحات جازىپ بەرە المايمىن. وسىنداي شەكتەۋلەردىڭ كەسىرىنەن جۇمىس بەرۋشىمەن كەلىسىمشارت جاساي الماي وتىرمىن. مۇنداي تيىمنان قۇتىلۋدىڭ ءبىر-اق جولى بار – باسقا ەلدىڭ ازاماتتىعىن الىپ، بۇل جەردەن كوشىپ كەتۋ. بىراق مەنىڭ قازاقستاننان كەتكىم جوق.
«قازاقستاندىق ادام قۇقىقتارى جونىندەگى بيۋرونىڭ» مالىمەتى بويىنشا مەنىمەن تاعدىرلاس 500-گە جۋىق ادام بار. ولاردىڭ دا سوت شەشىمىندە كورسەتىلگەن جازاسىن وتەپ بولسا دا، مەن سياقتى ازاماتتىق قۇقىقتارى شەكتەۋلى. جانە بۇل شەكتەۋدىڭ مەرزىمى زاڭدا كورسەتىلمەگەن. مۇنىڭ الدىندا اتاپ وتكەندەي، بۇل شەكتەۋدەن قۇتىلۋ ءۇشىن قازاقستاننان كوشىپ كەتۋ كەرەك. وسىلايشا، مەملەكەت ءوز ازاماتتارىن شەتكە تەۋىپ وتىر. ءبىز، قۇقىق قورعاۋشىلار وسى ماسەلەمەن اينالىسىپ، ونىڭ وڭدى شەشىلۋىن قامتاماسىز ەتۋىمىز قاجەت.
قۇقىق قورعاۋشى رەتىندە مەنىڭ تاعى ءبىر شارۋامەن شۇعىلدانۋىم قاجەت. مەنىڭ دوسىم سەرىك رىسجانوۆ قۇراندى تۇپنۇسقادان اۋداردى. قاسيەتتى كىتاپتى تيراجداپ باستىرۋ ءۇشىن ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام جونىندەگى مينيسترلىكتەن رۇقسات الۋ كەرەك. مينيسترلىككە ءتورت مارتە حات جولداندى – اۋدارما حريستياندىك تەرميندەرگە تولى دەگەن جاۋاپ الدىق.
ءدىني ەكسترەميزم مەن سول يدەولوگيادان تۋىندايتىن تەرروريزمنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن سەرىك رىسجانوۆتىڭ اۋدارماسى قوعامدىق ماڭىزى بار وتە قۇندى دۇنيە. اۋدارما ادامداردى ورتا عاسىرلىق قاراڭعىلىققا سۇيرەيتىن ناداندىقتان اجىراتىلعان، سالافيلىك جانە باسقا دا دەسترۋكتيۆتى تاپسىرلەردەن تازارتىلعان. ال قازاقستاننىڭ ءورىستىلدى مۇسىلماندارى سالافيلىك كوزقاراسىمەن بەلگىلى ازىربايجاندىق ەلمير كۋليەۆتىڭ اۋدارماسىن پايدالانىپ ءجۇر. ال قۇراندى قازاق تىلىنە اۋدارعان حاليفا التايدىڭ اراب الەمىندەگى ورتاعاسىرلىق تاپسىرشىلەرگە ارقا سۇيەگەنى بىلەمىز. ول اۋدارعان قۇراندى سالافيلىك ءدىني اعىمدى رەسمي ءدىن رەتىندە ۇستاناتىن ساۋد ارابياسى ۇكىمەتىنىڭ قارجىسىنا ميلليونداعان تيراجبەن باسىپ شىعارعانى بەكەر ەمەس. ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزم قاتەرى كۇشەيگەن تۇستا سەرىك رىسجانوۆتىڭ قۇراندى دەسترۋكتيۆتى كوزقاراستاردان ارىلتىپ، عىلىمي تۇرعىدا جاڭاشا اۋدارۋى وتە ماڭىزدى. بىراق ونىڭ اۆتور رەتىندەگى قۇقىعى بۇزىلىپ، مينيسترلىك تاراپىنان جاۋاپسىز قالىپ وتىر. قوعام ءۇشىن وتە وزەكتى بولىپ وتىرعان بۇل ىسكە «دەموس» قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى ارالاسىپ، ماسەلەنىڭ وڭدى شەشىلۋى ءۇشىن جۇمىس جاسايدى.
سۇحباتتاسقان ديدار ساپابەك
