تۇندەردىڭ ىشىندەگى قايىرلىسى قادىر ءتۇنى تۋرالى نە بىلەمىز؟

"قادىر" ءسوزى نەنى بىلدىرەدى؟

قادىر ءتۇنى جايلى قۇراننىڭ "قادىر" سۇرەسىندە:

ء"بىز ونى (قۇران) قادىر تۇنىندە تۇسىردىك. قادىر ءتۇنىنىڭ نە ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟ قادىر ءتۇنى مىڭ ايدان دا قايىرلى. بۇل ءتۇنى راببىلارىڭنىڭ رۇقساتىمەن بۇكىل پەرىشتەلەر جانە رۋح (جابىرەيىل) ءاربىر ءىس ءۇشىن جەر جۇزىنە تۇسەدى. بۇل ءتۇنى ەسەندىككە تولى بولادى. ول تاڭ شاپاعىنا دەيىن جالعاسادى" دەگەن.

ارداقتى پايعامبارىمىز (س.ع.س.) "كىمدە كىم قادىر ءتۇنىنىڭ مول ساۋابىنا سەنىپ، ىقىلاسپەن وتكىزسە، كۇنالارى كەشىرىلەدى" دەپ بۇيىردى.

بىرىنشىدەن، "قادىر" ءسوزى "ۇكىم كەسىلەتىن ءتۇن" دەگەندى بىلدىرەدى. بۇل جايلى قۇران كارىمدە "ول كەشتە بارلىق حيكمەتتى ىستەر ايىرىلادى" دەپ بۇيىرىلادى. وسىعان وراي، قادىر تۇنىندە اللانىڭ تاعدىردى ۇكىم ەتەتىن مەزگىلى، ياعني اۋەلگى تاعدىردىڭ ء(لاۋحۋل-ماحفۋز) پاش ەتىلۋى مەڭزەلگەن.

ەكىنشىدەن، "قادىر" ءسوزى "ابىروي، ۇلىلىق، وراسان زور" ماعىناسىن بەرەدى. سەبەبى، قادىر ءتۇنى – ۇلىق جانە اسا قاسيەتتى كەش بولىپ سانالادى.

ۇشىنشىدەن، "قادىر" ءسوزى "سىعىلىسۋ، نىعىزدالۋ" ماعىناسىن بەرەدى. ويتكەنى، بۇل ءتۇنى بۇكىل پەرىشتەلەر جەر بەتىنە تۇسكەندە جەر ءجۇزى تارلىق ەتىپ، ولار سىيماعاندىقتان ءبىر-بىرىنە سىعىلىسادى.

قادىر ءتۇنى – رامازان ايىنداعى ەڭ قاسيەتتى مۇباراك ءتۇن. بۇل ءتۇنى جاسالعان عيبادات 83 جىلدىق ساۋاپقا پارا-پار.

پايعامبارىمىز (س.ع.س): "باسقا ۋاقىتتاردا ءاربىر جاقسىلىقتىڭ ساۋابى ون ەسە بولسا، ەرەجەپ ايىندا جۇزدەن اسادى. شاعباندا ءۇش جۇزدەن اسىپ، رامازاندا مىڭ ەسەگە ارتادى، جۇما تۇندەرى مىڭ ەسەدەن اسىپ، قادىر تۇنىندە وتىز مىڭعا دەيىن جەتەدى", - دەگەن. تاعى ءبىر حاديستە: "رامازان ايى بويىنشا اقشام جانە تاڭ نامازىن جاماعاتپەن وقىعان ادام قادىر تۇنىنەن كوپ نەسىبە الادى", - دەگەن. ەندەشە قادىر ءتۇنى پايعامبارىمىزدىڭ (س.ع.س) ۇمبەتىنە دەگەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىنەن تۋىنداعان دۇعاسىنىڭ قۇرمەتى ءۇشىن قابىل بولعان.

قادىر ءتۇنى نە ىستەۋ كەرەك؟

بۇل قاسيەتتى ءتۇندى اللاعا قۇلشىلىق جاساپ، ناماز وقىپ، قۇران كارىم وقىپ، ۇيرەنىپ، ۇيرەتىپ، پايعامبارىمىزعا (س.ع.س)  سالاۋات ايتىپ، ۋاعىز-ناسيحات تىڭداپ، اللادان كەشىرىم تىلەپ، جاقسى-جامان ىستەرگە ەسەپ بەرىپ، ءجيى-ءجيى دۇعا جاساپ وتكىزگەن ابزال.

قادىر كەشىنىڭ ۋاقىتى كۇن باتقاننان سارەسىگە دەيىن جالعاسادى. بۇل ءتۇننىڭ عيباداتتارىن مۇسىلماندار مەشىتتەردە دە، ءوز ۇيلەرىندە دە اتقارا الادى. كەيبىر مۇسىلماندار قادىر تۇنىندە ءتۇنى بويى داستارقان جايىپ قويىپ، قول قۋسىرىپ وتىرۋمەن شەكتەلەدى. نە بولماسا، تەلەديدار قاراپ، اڭگىمە ايتۋمەن وتكىزەدى. ءتۇنى بويى كوز ىلمەي شىقساق جەتكىلىكتى دەپ ەسەپتەيدى. بۇل دا – قاتە. قادىر ءتۇنىن وتكىزۋدە ءتۇنى بويى داستارقان جايىپ قويۋ شارت ەمەس.

سونداي-اق، بۇل ءتۇندى شاريعات ۇيرەنۋ، ءتاسبىح تارتۋ، ءدىني كىتاپتار وقۋ، ءدىني فيلمدەر كورۋ، مەشىتكە كەلگەندە دۇنيە ءسوزىن سويلەمەۋ امالدارىن ورىنداۋ ارقىلى وتكىزۋ كەرەك.

قادىر ءتۇنى قانداي دۇعا وقۋ كەرەك؟

وسى ءتۇنى ايتىلاتىن ارنايى دۇعالارعا كەلسەك، ايشا (ر.ا.) انامىز پايعامبارىمىزدان (س.ع.س) : "ۋا، اللانىڭ ەلشىسى، قادىر تۇنىندە قانداي دۇعا جاسايىن" دەپ سۇراعاندا، اللا ەلشىسى: " ۋا اللام! سەن كەشىرىمدىسىڭ، كەشىرۋدى سۇيەسىڭ، مەنىڭ كۇنالارىمدى كەشىرە گور", - دەپ دۇعا ەتۋگە كەڭەس بەرگەن.

قادىر ءتۇنىنىڭ قۇرمەتىنە راببىمىزدان بارشا مۇسىلماننىڭ اماندىعىن، ءوزارا دوستىق پەن باۋىرماشىلدىقتىڭ ارتۋىن، يسلام الەمىنىڭ بىرتۇتاستىعى مەن كۇللى ادامزاتتى اپاتتاردان ساقتا دەپ تىلەۋىمىز شارت.