ەتنوپروەكت «وردا»: ءبىز تەك الىپ باتىرلاردى عانا ەمەس قازاقتىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن ناسيحاتتايمىز.
لوندون، ريم، موسكۆا شاھارلارىندا كارى قۇرلىق تۇرعىندارىن تامساندىرعان ەتنو-پروەكت «وردا» يۆەنت اگەنتتىكتەردىڭ ىشىندە قالاي مونوپولياعا اينالدى؟
تاريح – ءبىزدىڭ باستى كوزىرىمىز
ەتنوپروەكت «وردا» – ۇلتتىق كيىم جانە ءداستۇر-سالت تەاترى. الەمدى شارلاپ الىپتىعىمەن تاڭ قالدىرىپ، سۇلۋ قىزدارىمەن تامساندىرىپ جۇرگەن «وردا» ەتنوجوباسى تاريح پەن ميفولوگيا ءبىزدىڭ باستى كوزىرىمىز. ءبىزدىڭ ءار كوستيۋم قازاقتىڭ تاريحىنان سىر شەرتەدى دەيدى.
سامۇرىق تۋرالى اڭىزدىڭ نەگىزىندە جاسالعان «سامۇرىق» كوستيۋمى سوعان ناقتى مىسال. اڭىز بويىنشا سامۇرىق كيەلى قۇس.
ونىڭ قاناتى بارىنە بىردەي كورىنە بەرمەيدى. ال ونى كورگەن ادام اياق استىنان باقىتقا كەنەلەدى. ونى تەك سامۇرىقتىڭ كوڭىلى تۇسكەن ادام عانا كورە الادى.
ءبىزدىڭ كوستيۋمدەگى سامۇرىقتىڭ قاناتى جارتىلاي جىلتىر بولۋىنىڭ سەبەبى دە وسىندا.
«سوندىقتان ءبىزدىڭ سۇلۋلار سىزگە كۇلىمدەپ قاراسا، باسىڭىزعا باق قوندى دەي بەرىڭىز»، - دەپ ازىلدەپ قويدى ەتنوپرەكت جەتەكشىسى كابجان سۋلەيمەنوۆ.
سونداي-اق سوناۋ ساۋراماتتاردان باستاپ اتقا قونعان توميريس، زارينا سىندى باتىر قىزداردى «مەرگەن سۇلۋ» كوللەكتسياسى ەرىكسىز ەسكە الدىرادى.
كوستيۋمدەگى ساداق اسىنعان قىزداردىڭ بويى ۇجىمداعى بويى ەكى مەتردەن اساتىن ەرلەردەن قالىسپايدى. بۇل كوستيۋمگە تەك بويى 180 سم قىزدار ىرىكتەلىپ تاڭدالىنىپ الىنعان.
الىپتاردى كيىندىرۋ وڭاي ەمەس
ەرلەر كوللەكتسياسىنا كەلەر بولساق، مۇنداعى كوستيۋمدەرگە وتە كوپ ماتەريال كەتكەنىن اتاپ وتكەن ءجون.
الىپ ادامداردى كيىندىرۋ وڭاي ەمەستىگى تاعى بار...
باتىرلاردىڭ كوستيۋمى دە تاريح پەن ميفولوگيادان شابىت الىپ جاسالىنعان. ماسەلەن «وردادا» ەكى «قاسقىر» بار. بۇل كوستيۋمگە يدەيا قازاقتىڭ كەزىندە كوك ءبورى اسىراپ وسىرگەن بالا تۋرالى اڭىزىنان تۋعان.
ەتنوجوبادا سونداي-اق «باتىر»، «سارباز» ەرلەر كوللەكتسياسى كوپشىلىكتىڭ نازارىن اۋدارادى.
باتىرلاردىڭ تابىس كوزى
«وردا» رەسپۋبليكالىق، الەمدىك دەڭگەيدەگى كەشتەردىڭ ارنايى شاقىرىلاتىن قونىعى. ناۋرىز مەيرامى، «حالىق بارىسى»، «الەم بارىسى»، «ۇلى دالا ويىندارى» فەستيۆالى، CFC ءتۋرنيرى جانە ت.ب. ءارتۇرلى جوبالار «ورداسىز» وتپەيدى.
ءبىزدىڭ «وردانى» تەك شەتەلگە عانا ەمەس قازاقستاننىڭ ءار ءتۇرلى قالالارىنا دا كوپ شاقىرادى.
ەتنوپروەكت وسىعان دەيىن پاۆلودار، قاراعاندى، قىزىلوردا، تالدىقورعان، اقتاۋ ت.ب. سياقتى قالالاردا بولىپ قايتتى. نۇر-سۇلتان مەن شىمكەنتتىڭ ءجيى قوناعى بوپ تۇرادى.
قازاقتىڭ توي-تومالاعىنا دا شاقىرتۋ از ەمەس. الىپتار ماسەلەن «سۇندەت تويدا» بالاڭىزدى تاقپەن كوتەرىپ الىپ شىعىپ سۇندەتتەلگەن بالانىڭ مارتەبەسىن ءبىر كوتەرىپ قويادى.
قىزدار توي جورالعىلارىن جاساۋعا كومەكتەسەدى، تويدىڭ ءسانىن كەلتىرەدى.
توي قوناقتارى ۇلتتىق ناقىشتاعى ەرەكشە بەينەنى كورگەندە فوتوعا ءتۇسىپ، جەكە ارحيۆتەرىنە ەستەلىك قالدىرىپ جاتادى. قوناقتاردى پوتريوتتىق سەزىم كەرنەگەنىنە كوپ كۋا بولامىز، «قازاقتىڭ قىز-جىگىتتەرى وسىنداي بولعان» دەپ تامسانىپ جاتادى حالىق - دەيدى ۇجىم مۇشەلەرى.
ديدار سۇلتانبەكقىزى
