باستى ماقسات - مەملەكەتتى ساقتاپ قالۋ بولدى!
- وليگارحتار زاڭسىز يەلەنگەن قارجىلارىن مەملەكەتكە قايتارۋى قاجەت
- قازىناعا باي، كەنگە تولى ەلدە كەدەيلەر بولماۋى ءتيىس!
- ۇلتتىق كونتسەپسيا قابىلدايتىن ۋاقىت جەتتى!
- ەل كوشەگە پۇل ءۇشىن عانا ەمەس، ءتىل ءۇشىن دە شىقتى…
- قاسىرەت قايتالانباۋى ءۇشىن ۇلتتىق كەلىسىم جاسالۋى كەرەك
1.جاڭا كەزەڭ باستاۋى بولعان جاڭاوزەن ەرەۋىلىنە پرەزيدەنتتىڭ ۇكىمەت كوميسسياسىن جىبەرىپ، ەرەۋىلشىلەردىڭ تالابىن ورىنداتۋى - 30 جىلدىق تاۋەلسىزدىگىمىزدەگى بيلىكتىڭ حالىققا جاساعان العاشقى قادامى.
بۇدان 10 جىل بۇرىن جاڭاوزەندە ەرەۋىل بولعاندا نە بولعانى بارىمىزگە بەلگىلى.
ءبىز دە، «اقجولدىقتار»، جاڭاوزەندە ەرەۋىل باستالعاندا بىردەن 3 قاڭتاردا “جاڭاوزەندىكتەر تالابى ورىندالۋى ءتيىس” دەپ، ارنايى ماقالا جازدىق، ال 4 قاڭتاردا فراكتسيا جيىنىن وتكىزدىك.
2.قاڭتارداعى قاسىرەت - ەلىمىز بويىنشا بەيبىت شەرۋشىلەردىڭ ميتينگىسىن مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋشىلار ءوز ماقساتتارىنا پايدالانىپ كەتىپ، قاندى بۇلىككە جالعاسۋى.
ەڭ اۋىرى، قازا تاپقاندار ىشىندە ەل قامى ءۇشىن ەرەۋىلگە شىققاندار دا، ءتىپتى، بەيبىت تۇرعىندار دا كەتتى. تاعى دا بارلىعىنىڭ وتباسىنا كوڭىل ايتامىز، يماندارى سالامات بولسىن. بۇلاردىڭ ءبارىن شەيتتەر دەپ قابىلداۋ كەرەك. ءبارىنىڭ اتى ءجونى تاۋەلسىزدىكتى قورعاۋدا قۇربان بولعاندار رەتىندە جاريالانۋى ءتيىس.
پرەزيدەنت تە سوندىقتان 10-شى قاڭتاردى قارالى كۇن دەپ جاريالاپ، ەلىمىز بويىنشا ازا تۇتۋ كۇنى بولدى. 13-ءىنشى قاڭتار كۇنى قازا تاپقانداردىڭ قىرىق كۇندىگىنە مەملەكەت باسشىسىنان باستاپ، جۇرت مەشىتتەرگە بارىپ، قۇران باعىشتادى.
3.قازىر الەۋمەتتىك جەلىلەردە “ەرەۋىلدە تەرروريستەر دە، سودىرلار دا بولعان جوق” دەگەن، “پرەزيدەنت نە ايتسا دا، شىن ءسوزىن جوققا شىعارۋ” سيندرومى ءجۇرىپ جاتقانىن دا بايقايمىز.
بۇنداي “لاڭكەستەر دە، سودىرلار دا بولعان جوق” دەپ سوعىپ وتىرعاندار بۇل جاۋاپسىز سوزدەرىنىڭ بەيبىت ەرەۋىلشىلەرگە جابىلعان جالا ەكەنىن ويلانۋى ءتيىس.
سودىرلار جوق بولسا، لاڭكەستەر جوق بولسا، وندا 19 پوليتسەي مەن ساربازدى كىم ءولتىردى، ەكى پوليتسەيدىڭ باسىن كەسىپ العاندار كىمدەر؟ ءوز جۇمىسىمەن كەتىپ بارا جاتقان جەتكىنشەكتى، جاستارىمىزدى كىم ءولتىردى، بەيبىت ەرەۋىلشىلەر مە؟
اكىمدىك پەن مەملەكەتتىك ورگانداردى ورتەپ، شابۋىل جاساعاندا باقىلاۋ كامەرالارىن اتىپ تۇسىرگەن سنايپەرلەر بەيبىت شەرۋشىلەرگە دە وق جۇمساعانى تۋرالى اقپاراتتار دا ءجۇر. بۇلاردىڭ ءبارى ۇقشۇ اسكەرى ەلگە كىرمەي تۇرىپ بولعان وقيعالار. قىلمىس جاساعان لاڭكەستەر مەن سودىرلار بولا ما، جوق، پوليتسەيلەر مەن اسكەرلەر بولا ما، بارلىعى انىقتالىپ، جازاعا تارتىلۋى ءتيىس.
سول اسۇيىنەن شىقپاي-اق، ديۆاندا جاتىپ الىپ جازىپ جاتقاندار پوليتسيادا قىزمەت ەتىپ جۇرگەن نەمەسە اسكەردە ەل قورعاپ جۇرگەن ۇلدارىن سودىرلار ءولتىرىپ كەتكەن، بوزداعىن جوقتاپ بوزداپ وتىرعان اكە-شەشەگە بارىپ، “ەشقانداي سودىرلار جوق، لاڭكەستەر جوق” دەپ ايتىپ كورسىنشى، نە بولادى، نە ەستيدى ەكەن سوندا؟!.
لاڭكەستەر مەن سودىرلار دەگەن ءبىر جاقتان ارنايى ىسساپارمەن كەلەتىن، سودىر نە لاڭكەس دەگەن انىقتاما كۋالىگى بار قىلمىسكەرلەر عانا ەمەس، وسى ەلىمىزدە، ىشىمىزدە جۇرگەندەر دە ادام ولتىرسە، مەملەكەتتىك عيماراتتاردى ورتەسە، ولار دا لاڭكەستەر مەن سودىرلار. كىم بولسا دا، لاڭكەستىك پەن سودىرلىق جاساسا، سولار سودىرلار مەن لاڭكەستەر بولادى.
4.جازىقسىز جانداردى اتىپ، ارانداتۋشىلىق جاساعان كۇشتەردىڭ شابۋىلىنان قازىرگى ولاردىڭ ينتەرنەتتەگى ىرىتكى سالىپ، ارانداتۋلىق شابۋىلدارى دا ەشبىر كەم سوعىپ جاتقان جوق.
سوعان قاراعاندا، «وتىرىكتى قانشالىقتى كوبىرەك قوسساڭ، سونشالىقتى سەنىمدى بولادى» دەگەن ۇستانىمدى ۇستانعان سياقتى ولار.
ولار وزدەرىڭىڭ شابۋىلىنان قازا تاپقانداردى ەندى مەملەكەتكە قارسى ينتەرنەتتىك گيبريدتىك شابۋىلدارىنىڭ نىساناسى رەتىندە دە پايدالانىپ جاتىر. ياعني، پوليتسيامەن، اسكەرمەن قاقتىعىستا قالقان رەتىندە، ارانداتۋ ءۇشىن پايدالانعان قاراپايىم قۇربانداردىڭ ەندى ارۋاقتارىن شۋلاتىپ، ولاردى تاعى دا ينتەرنەتتىك شابۋىلدارىنىڭ قۇرالىنا اينالدىرۋدا.
ال مۇنى بىلمەگەن، الاشاپقىن اتتانعا قوسىلعان اڭقاۋ جۇرت ارانداتۋشىلاردىڭ قارماعىن قاۋىپ، شوتتارىن شاۋىپ جاتقانىن اڭعاراتىن ەمەس. كەيبىر قاراپايىم جۇرتتىڭ ەشنارسەگە كوزى جەتپەسە دە، وزگەنىڭ جالاسىنا سەنىپ، قولداۋ جاساعان ءار لايكتارى، ءار ايىپتاۋ سوزدەرى ارانداتۋشى كۇشتەردىڭ اتقان وقتارىنا اينالىپ جاتقانىن اڭعارماۋدا.
بۇل تۋرالى پرەزيدەنت تە “مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋعا ۇمتىلعاندار يدەولوگيالىق ديۆەرسيانى جاقسى مەڭگەرگەن” دەپ اتاپ ايتتى. يدەولوگيالىق ديۆەرسيا ينتەرنەتتە ءالى ءجۇرىپ جاتىر.
“مەملەكەتكە ساتقىندىق جاسادى” دەگەندەرى دە جالعان، لاڭكەستىك پەن سودىرلىقتار دا جالعان، ايتپەسە، ولاردىڭ ۇستىنەن قوزعالعان قىلمىستىق ىستەر قايدا؟”- دەگەندەرگە كەشە پرەزيدەنت قابىلداعان باس پروكۋرور جاۋاپ بەردى.
-15 ءىس مەملەكەتكە وپاسىزدىق جاساۋ، وكىلەتتىكتەردى اسىرا پايدالانۋ جانە بيلىكتى باسىپ الۋعا ارەكەت ەتۋ بويىنشا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ قاراۋىندا جاتىر.
-179 ءىس ارناۋلى پروكۋرورلاردىڭ باسشىلىعىمەن ۆەدومستۆوارالىق تەرگەۋ توبى جاپپاي تارتىپسىزدىكتەر مەن تەرروريزم اكتىلەرى بويىنشا تەكسەرۋدە.
ال “جازىقسىز جانداردى تۇتقىنداپ، ازاپتاعاندار قاتاڭ جازاعا تارتىلۋى ءتيىس” دەگەندى 8 قاڭتاردا «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنىڭ “اشىق الاڭ” حابارىنان باستاپ اشىق ايتتىق. سول كەزدە “قازاق ءۇنى” ۇلتتىق پورتالىندا بىرنەشە رەت ماقالا دا جازدىق. بەلگىلى تەلەجۋرناليست نارتاي ارالبايۇلىنىڭ يۋتۋب ارناسى مەن “اتامەكەن بيزنەس تۆ” تەلەارناسىنداعى سۇقباتىمىزدا دا جازىقسىز تۇتقىندالعانداردى بوساتۋدى كىنالىلەردى جاۋاپقا تارتۋدى تالاپ ەتتىك.
بەلگىلى ادۆوكات ابزال قۇسپان باستاعان “امانات كوميسسياسى 100-گە جۋىق تۇتقىندى تۇرمەدەن شىعاردى.
ەندى، مىنە، 173 ءىس - قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ادام قۇقىعىن قورعاۋ ەمەس، قورلاۋى بويىنشا، ياعني، لاۋازىمدىق وكىلەتتىكتەرىن اسىرا پايدالانعانى تۋرالى ازاماتتاردىڭ شاعىمدارى بويىنشا جۇرگىزۋدە.
باس پروكۋراتۋرا مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قولدارىندا بار دالەلدەردى، بەينە-فوتو ماتەريالداردى تۇگەل جاريالاۋى ءتيىس. ەل بارلىق شىندىقتى ءوز كوزىمەن كورۋى كەرەك. ايتپەسە، بۇل اقپاراتتىق كەڭىستىكتى ءتۇرلى كۇماندى بەينە-فوتولار مەن فەيك-پوستار تولتىرۋدا. سوندىقتان دا، الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن اقپاراتتىق الاڭدا مەملەكەتتىك ورگاندار مەن رەسمي اقپارات قۇرالدارىنىڭ ەمەس... ولاردىڭ ءسوزى ءوتىمدى بولىپ تۇر...
ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى - ۇلتقا قاۋىپتى كوميتەتكە اينالدى
5. ال وسى سىرتتان كەلگەن، بارلىق دايىندىقتان وتكەن قاپتاعان لاڭكەستەر مەن سودىرلار ەلىمىزگە قالاي كىرگەن؟ ەلىمىزدە مەملەكەتكە قارسى توڭكەرىس ۇيىمداستىرىلۋىنا ءبىزدىڭ ارناۋلى ورگاندار نەگە جول بەرگەن؟
بۇل تۋرالى مەملەكەت باسشىسى ۇندەۋىندە اشىق ايتىپ، قاتال سىنادى.
ءيا، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى قايدا قاراعان، ايعا قاراعان با؟ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگانى ۇلتقا قاۋىپتى لاڭكەستەرگە توسقاۋىل قويۋدىڭ ورنىنا ۇلتتىڭ قامىن ويلاعان ۇلتشىلداردىڭ سوڭىنا ءتۇسىپ الىپ، تاۋەلسىزدىك ىرگەسى شايقالماۋى ءۇشىن سەپاراتيستەرمەن كۇرەسكەن مارعۇلان بورانباي سەكىلدى مارعاسقالاردى تۇتقىنداۋدان باسقا نە ىستەگەن سوندا؟!.
ءبىز، “اق جول” پارتياسى تالاي جىلدان بەرى ءدىن تۋرالى زاڭعا راديكالدى تەرىس اعىمدارعا توسقاۋىل قويۋ تۋرالى باپ ەنگىزۋ جايلى ۇسىنىس جاساپ كەلەمىز. ءبىراز جىل بۇرىن بۇل ماسەلەنى بيلىك تە قولعا الىپ، بارلىق مينيسترلىك پەن ۆەدوموستۆولار، باس پروكۋراتۋرا مەن جوعارى سوت تا قولداعاندا، تەك ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى كەلىسپەي قويىپ، وسى تىيىم سالۋ زاڭعا ەنبەي قالدى. مەن مۇنى سول كەزدە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى الماتى قالالىق دەپارتامەنتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى وتكىزگەن الماتى قالاسى اكىمدىگىندەگى كونفەرەنتسيادا
اشىق ايتقانمىن. سول كەزدە ءبىز “قازاق ءۇنى” گازەتى مەن ۇلتتىق پورتالىندا : “ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى - ۇلتقا قاۋىپتى كوميتەت پە؟!.” اتتى ماقالا دا جاريالاعان ەدىك. ەندى سول كۇدىگىمىز راسقا اينالدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى تەرروريزمگە قارسى ورتالىعىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، 2019 جىلدىڭ اياعىندا قازاقستاندا 20 مىڭنان استام دەسترۋكتيۆتى ءدىني يدەولوگيانى ۇستانۋشىلار ءومىر سۇرگەنىن ەستەن شىعارمايىق. ال شىن مانىندە بۇل سان الدەنەشە ەسە كوپ ەكەنى بەلگىلى.
6. قاڭتار قاسىرەتىندە پرەزيدەنتتىڭ بارلىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزى كوتەرۋى مەملەكەتتى ساقتاپ قالدى.
ەگەر پرەزيدەنت وسىلاي مەملەكەت باسشىسى رەتىندە بارلىق اۋىر جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الىپ، وتكىر شەشىمدەر قابىلداماسا، “پرەزيدەنت نەگە قارەكەتسىز وتىر” دەر ەدىك ءبارىمىز. مىسالى، قازىر پرەزيدەنتتى سىناپ جاتقانداردىڭ كوبىسى ەلىمىز بويىنشا ەرەۋىل جاپپاي بۇلىككە جالعاسىپ، ادامدار قازا تاۋىپ جاتقاندا، “پرەزيدەنت نەگە ءبىر باتىل شەشىم قابىلداماي، قاراپ وتىر”-دەپ سىناعاندار.
مەملەكەتتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن مۇنداي اۋىر جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الۋ - وتە اۋىر شەشىم، پرەزيدەنت تە ادام بولعان سوڭ، اسا قيىن جاعداي! ويتكەنى، مۇنداي جاعداي، مەملەكەتتىك توڭكەرىس قازاق تاريحىندا، بەرىسى ءبىز بىلەتىن كەيىنگى ءجۇز جىلدىقتا ءبىرىنشى رەت بولىپ وتىر.
سوندىقتان، بۇل جەردە مەملەكەتتى ساقتاۋ جولىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءوزى دە قۇرباندىققا بارىپ وتىر دەۋگە بولادى.
سوندىقتان دا، “ەل جولىنداعى اۋىر جۇكتى ەر كوتەرەدى” دەگەندەي، “مەملەكەتىمىزدى، قاسيەتتى تاۋەلسىزدىگىمىزدى ساقتاپ قالعان پرەزيدەنتتىڭ ەرلىگى” دەپ، جازىپ جاتتى قوعام بەلسەندىلەرى مەن قاراپايىم ازاماتتار دا.
ءتىپتى، پرەزيدەنتتىڭ وپپونەنتتەرى دەرلىك بەلگىلى تۇلعالاردىڭ وزدەرى مەملەكەت باسشىسىنىڭ مەملەكەتتى ساقتاپ قالۋداعى قايرات-جىگەرىن قولداپ، ۇندەۋ جاسادى.
7. كەز كەلگەن مەملەكەتتىك توڭكەرىس قۇرباندىقسىز بولمايدى، 227 ادامنىڭ قازا تاپقانى ورنى تولماس اۋىر قايعى!
ال پرەزيدەنت بار جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الماعاندا قازىر سوعىس ءالى ءجۇرىپ جاتۋى، قۇرباندار سانى ودان ونداعان ەسە كوبەيىپ كەتۋى دە مۇمكىن ەدى. ءتىپتى، مەملەكەتتىگىمىز ساقتالىپ قالۋى دا نەعايبىل بولار ەدى… پرەزيدەنت ءارىسى مەملەكەتتى، بەرىسى ەلدى ازامات سوعىسىنان ساقتاپ قالدى.
ونداي جاعدايدا، ەلدە انارحيالىق جاعداي ورناپ، ازامات سوعىسى باستالىپ كەتكەندە پرەزيدەنتتىڭ ءوزى شاقىرعان ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتىنا مۇشە ەلدەر اسكەرلەرى ءبىزدىڭ شاقىرۋىمىزسىز-اق ەلگە كىرۋى مۇمكىن ەدى. جان-جاعىمىزداعى بولسىن، الىستاعى بولسىن الپاۋىت مەملەكەتتەر دە اسكەر كىرگىزۋى مۇمكىن ەدى. ال شاقىرۋسىز، ءوز مۇددەلەرى ءۇشىن وزدەرى كىرگەن جات ەل اسكەرى قايتىپ شىعۋى قيىن ەكەنى تاريحتان بەلگىلى.
قازىر كەيبىرەۋلەر ايتىپ جۇرگەندەي، ۇقشۇ ۇيىمى اسكەرلەرىن شاقىرۋ قاتەلىك ەمەس، ماجبۇرلىكتەن بولدى. پرەزيدەنت قالاي ۇقشۇ اسكەرلەرىن شاقىرمايدى، ەگەر ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىز كوميتەتى ۇلتقا قاۋىپتى كوميتەت بولىپ شىعىپ، مەملەكەتكە ساتقىندىق جاساسا؟ قورعانىس مينيسترلىگى قورعانىسىن كورسەتە الماسا؟
ال ۇقشۇ ۇيىمى ەلدەرى قارۋلى شابۋىلعا قاتىسقان جوق، ستراتەگيالىق نىسانداردى كۇزەتتى جانە تەحنولوگيالىق-بايلانىستىق قىزمەت كورسەتتى. ويتكەنى 6 ەلدەن قۇرالعان اسكەردىڭ ءوز مەملەكەتتەرى ولاردىڭ اتىسقا ارالاسۋىنا رۇقسات بەرمەدى. مىسالى، قىرعىز رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى تەك ەكىنشى وتىرىسىندا عانا اسكەرىن قازاقستانعا جىبەرۋگە كەلىسىم بەردى.
پرەزيدەنتتە تاڭدايتىن جول دا بولعان جوق! تارازىدا تەك مەملەكەتتى ساقتاپ قالۋ عانا تۇردى!
بۇل پرەزيدەنتتىڭ قاتال دا بولسا، باتىل شەشىمى - ەلدى توڭكەرىس پەن ازامات سوعىسىنا ۇرىندىرماي، مەملەكەتتى ساقتاپ قالعان ءماجبۇرلى جالعىز جول.
ەندى، ەل بولامىز دەسەك، الەۋمەتتىك جەلىلەر مەن يۋتۋب ارنالارىندا بيلىككە تاۋەلسىز بولىپ كەلگەن، ءتىپتى بيلىكتىڭ تۇراقتى سىناۋشىلارىنا اينالعان بەلگىلى قوعام قايراتكەرلەرى دە اشىق جازىپ جاتقانداي، مەملەكەتتى ساقتاپ قالۋىمىز ءۇشىن، مەملەكەت باسشىسىن قولداۋىمىز كەرەك.
ال سودىرلاردى ەمەس، بەيبىت ازاماتتاردى اتىپ، ارانداتۋشىلىق جاساعان پوليتسەيلەر مەن اسكەرلەر انىقتالىپ، قاتاڭ جازالارىن الۋى ءتيىس!
8. قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ وسى قاڭتار قاسىرەتىنەن كەيىنگى تاعى ءبىر قايراتتى قادامى - ەكونوميكامىزدا جاريالىلىقتى جاريالاۋى بولدى.
ەلىمىزدىڭ بار بايلىعىنىڭ جارتىسىنان استامىن 55 پايىزىن 162 ادام عانا يەلەنىپ العانىن العاش رەت اشىق مالىمدەدى. ال قالعان 19 ميليوننان استام بۇكىل حالىقتىڭ جارتىسىنان استامى كەدەي ەكەنى، ءبىر ميلليوننان استام ادامنىڭ جاعدايى كەدەيلىك شەگىنەن دە تومەن ەكەنى العاش رەت اشىق ايتىلدى.
پارلامەنتتە “اق جول” فراكتسياسى 10 جىلدان بەرى كوتەرىپ كەلە جاتقان شەتەلدەردەگى وفشورلىق ايماقتارعا كەتكەن 160 ملرد دوللاردى قايتارۋ ماسەلەسى پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىمەن قولعا الىنۋدا.
ءيا، سىبايلاس جەمقورلىق ارقىلى، سونىڭ ىشىندە كوپتەگەن وففشورلىق كومپانيالاردان الىنعان كاپيتالدى قايتارۋ پروتسەدۋراسىن بەلسەندى تۇردە باستاۋ قاجەت.
بيىل 2 اقپاندا «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ وكىلدەرى قاڭتارداعى قايعىلى وقيعا كەزىندە قازاقستاننان شەت ەلدەرگە ءىرى كولەمدە قارجى اۋدارىلعانى تۋرالى اقپاراتتى تالاپ ەتتى.
جىلىنا 6 ميلليارد دوللارعا جۋىق حالىق قارجىسىن جىمقىرىپ وتىرعان “قورعاس” كەدەنىنىڭ قوجايىندارى تەرگەلۋدە. ۋتيلسبور تولەمدەرى توقتاتىلىپ، قازىر قايتا قارالۋدا. زاڭسىز، سالىقسىز ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن “التىن وردا” بازارى جابىلۋدا.
“ەكىنشى ۇكىمەت” ءرولىن اتقارىپ وتىرعان، ەل قازىناسىن كوبەيتۋگە ۇلەس قوسادى دەگەن، بىراق قازىنانى ازايتىپ جاتقان “سامۇرىق-قازىنا” قورىنا رەفورما جاسالماق. پرەزيدەنت ق.توقاەۆ ءتىپتى، «رەفورمالاۋعا كەلمەسە، جاۋىپ تاستاۋ كەرەك» دەپ تە كەسىپ ايتتى.
كەيبىر اقپارات قۇرالدارىنىڭ جازۋىنشا، «سامۇرىق-قازىنا» قازىنامىزدى تولتىرماق تۇگىلى، مەملەكەتكە 18 ملرد دوللار قارىز...
وليگارحتار زاڭسىز يەلەنگەن قارجىلارىن مەملەكەتكە قايتارۋى قاجەت
9. الەۋمەتتىك جاعدايى تومەندەرگە ارنالعان “قازاقستان حالقىنا” قورىنا بايلاردان 100-دەگەن ملرد قارجى تۇسۋدە.
بۇل نەگىزى، ەل قازىناسىن وتىز جىل بويى وپىرىپ وتىرعان وليگارحتاردان وتانعا كومەكتەسۋ ارقىلى قارپىعان قارجىلارىن زاڭدى جولمەن قايتارۋ بولسا كەرەك.
نەگىزى، وليگارحتاردان قايىر تىلەگەندەي سۇراپ وتىرعانشا، مەندەلەەۆ كەستەسىنىڭ ءبارى تابىلاتىن قازاق جەرىنىڭ قازبا بايلىعىن، كەنەن كەنىشىن ءتۇرلى قۇيتىرقى زاڭسىز جولدارمەن قولعا ءتۇسىرىپ بايىعانداردان سول بايلىقتىڭ، كەمىندە 80 پايىزىن، ال قازبا بايلىق ورىندارىن تۇگەل قازىناعا قايتارۋدى قاتاڭ تالاپ ەتۋ كەرەك!
ويتكەنى، ول قازبا بايلىقتار ولاردىڭ دا، ەشكىمنىڭ دە اتا-باباسىنان قالعان مۇرا ەمەس، قۇداي بەرگەن قالىڭ قازاقتىڭ بايلىعى!
وليگارحتاردان ۇرلانعان ەل بايلىعىن قايتارۋ الەمدىك تاجىريبەدە بار. ءبارى زاڭدى، دالەلدى بولعان جاعدايدا وعان ەشقانداي كەدەرگى بولمايدى.
بۇل تۋرالى بۇگىن پارلامەنت ماجىلىسىندە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل ماسەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ جوباسىنىڭ ءبىرىنشى وقىلىمدا قابىلدانۋىندا بايانداما جاساعان قر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى مارات احمەتجانوۆ تا دەپۋتاتتار سۇراقتارىنا بايلانىستى تولىققاندى جاۋاپ بەردى.
مىسالى، «قازاق ءۇنى» ۇلتتىق پورتالىندا جازىلعانداي، ساۋد ارابياسىندا قازىنادان ۇرلانعان قارجىنى تۇگەل قايتارعانشا، حانزادالار مەن ميللياردەرلەر بىرنەشە اي ۇيقاماقتا (قوناقۇيلەردە) وتىرعان... ناتيجەسىندە، مەملەكەتكە 100 ميلليارد دوللاردان اسا قارجى قايتارىلعان.
ال قازاقستاننىڭ ۇرلانعان قارجىلارىنىڭ كولەمى ساۋد ارابياسىنىڭ «ساۋداسىن» ونداعان ەسە وراپ كەتەرى انىق!
قاڭتارداعى ەرەۋىلگە اۋىل جاستارى كوپ قاتىستى. ءومىر بويى اۋىلدا تۇرسا دا، الاقانداي دا جەر الا الماي، جۇمىسسىز قالعاندار. سوندىقتان، كەزىندە اۋىلدا تۇرماي-اق الاپات اۋقىمداعى جەر كولەمىن يەلەنىپ العان ءىرى لاتيفۋنديستەر جەرىنىڭ 80 پايىزىن جۇمىسسىز اۋىل تۇرعىندارىنا، شارۋالار مەن فەرمەرلەرگە قايتارىمسىز بەرۋى ءتيىس.
قازىناعا باي، كەنگە تولى ەلدە كەدەيلەر بولماۋى ءتيىس!
10. توقاەۆ وتىز جىلدىق قوعامدىق-ساياسي جۇيەنىڭ، ەكونوميكامىزدىڭ نەگە دامىماي وتىرعانىنىڭ، تامىرىمىزدى كەمىرىپ، جەگى قۇرتتاي جەپ جاتقان جەمقورلىقتىڭ سۇيەككە ءسىڭىپ كەتكەن قاۋىپتى اۋرۋىنىڭ دياگنوزىن ءدال قويىپ، تۋرا تاپتى جانە ونى ەلگە اشىق جاريالادى.
ەندى ول اۋرۋدى تۇبىرىمەن ەمدەۋ كەرەك! ەمگە كونبەيتىن كەسەلدى كەسىپ الىپ تاستاۋ كەرەك! جالپى ساياسي جۇيەنى وزگەرتىپ، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ادىلەتتىلىك ورناۋى ءتيىس! سىبايلاس جەمقورلىقتى ءتۇپ-تامىرىمەن جويۋ كەرەك! سوندا عانا حالىق بيلىككە سەنەدى.
قازاقستاندا باي مەن كەدەيدىڭ اراسى الەمدە قالىپتاسقان ولشەمنەن ونشاقتى ەسە اسىپ كەتتى. “اق جولدىڭ” ساياسي باعدارلاماسىندا ايقىن جازىلعانداي، قازاقستانداي قازىناعا باي، كەنگە تولى ەلدە كەدەيلەر بولماۋى ءتيىس!
ۇلتتىق كونتسەپسيا قابىلدايتىن ۋاقىت جەتتى!
ەل كوشەگە پۇل ءۇشىن عانا ەمەس، ءتىل ءۇشىن دە شىقتى…
11. قاڭتاردىڭ قاندى قىرعىنىندا كوشەگە شىققان جاستاردىڭ كوبىسى ەشنارسە جوعالتپايتىندار ەدى. ويتكەنى ولاردىڭ قولىندا ەشنارسە بولعان جوق. باسىندا باسپانا جوق، «ەكى قولعا ء–بىر كۇرەك» جۇمىس جوق. جۇمىس جوق بولعاسىن كورەتىن كۇن جوق. ويتكەنى، تاۋىپ جاتقان پۇل جوق. ارىزىن ايتىپ بارسا، مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە قازاقشا ءتىل جوق!
وسىلاي وتىز جىل بويى جالعان ۋادەگە تويىپ، بۋلىعىپ جۇرگەن جاستاردىڭ جارىلىسىن، زاڭدى شەرۋىن بۇلىكشىلەردىڭ قاندى شەرۋگە اينالدىرىپ جىبەرگەنى وكىنىشتى، ورنى تولماس قاسىرەت!
ەندى حالقى رەسمي ساناقتىڭ وزىندە 70 پايىزدان اسقان، نەگىزى 80 پايىزعا جۋىق بولۋى كەرەك، مەملەكەت قۇراۋشى قازاقتاردىڭ تالابىن ورىنداۋ ءۇشىن، ءبىرتۇتاس ۇلت رەتىندە ۇلتتىق كونتسەپسيا قابىلدايتىن ۋاقىت جەتتى.
ەڭ الدىمەن ەلىمىزدەگى ەڭ باستى ماسەلە - 30 جىل بويى قابىلدانباي كەلگەن مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭ قابىلدانۋى قاجەت!
ءبىر ءتىل بولعاندا عانا ءبىر ەل، ءبىرتۇتاس قوعام ورنايدى!
ءتىلى ءبىردىڭ - تىلەگى ءبىر، مۇددەسى -ورتاق بولادى!
قاسىرەت قايتالانباۋى ءۇشىن ۇلتتىق كەلىسىم جاسالۋى كەرەك
12. قانداي ەل بولسىن، الەمدىك كەڭىستىكتەن تىس ءومىر ءسۇرۋ قيىن ەكەندىگى بەلگىلى. سوندىقتان، ەلىمىزگە بۇرىنعى جايلى ينۆەستورلىق كليماتتى قايتارۋ ءۇشىن جانە بۇل قاندى بۇلىكتىڭ قايتالانباۋى ءۇشىن ۇلتتىق كەلىسىم قاجەت. بارلىق زاڭسىز قاماۋعا الىنعان دەمونسترانتتاردى بوساتىپ، قايعىلى وقيعالاردى وبەكتيۆتى تۇردە تەرگەۋدى، مەملەكەتتىك توڭكەرىستىڭ باسشىلارى مەن قوسشىلارىن، ورىنداۋشىلاردى، قولدارى قان سودىرلاردى، قاراقشىلاردى جانە ت.ب. تۇتقىنداپ، قاتاڭ جازالانۋى قاجەت. بۇل تۋرالى پارلامەنتتە «اق جول» فراكتسياسى ەكى رەت دەپۋتاتتىق ساۋال جاسادى. پارلامەنتتىك تىڭداۋ وتكىزۋدى ۇسىندى. بۇل ۇسىنىسىمىزدى بۇگىن سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى مارات احمەتجانوۆ تا قولدادى.
ەندى ءتۇتىنى ءتۇزۋ شىعاتىن ەل رەتىندە ۇكىمەت پەن بارلىق قوعام، ەليتا بىرلەسىپ، ۇلتتىق كەلىسىم جاسالماسا، وسىنداي بۇلىك شىعارۋ سوزىلا بەرەدى.
جوعارىدا ايتىلعان وليگارحتار قارجىسىن مەملەكەتكە قايتارۋى جانە لاتيفۋنديستەردىڭ جەر تەلىمدەرىن اۋىلداعى جەرسىز، جۇمىسسىز شارۋالارعا بەرۋى تۋرالى ماسەلە وسى ۇلتتىق كەلىسىم اياسىندا زاڭدى قۇجاتپەن جاسالۋى ءتيىس.
ۇلتتىق كەلىسىمگە كەلۋدە ۇلتتىڭ زيالى قاۋىمى ءۇنسىز قالماۋى كەرەك.
مۇندا ازاماتتىق قوعامنىڭ پوزيتسياسى ۇلكەن ءرول اتقارادى.
كەزىندە سوعىستان كەيىن جاپونيا مەن گەرمانيا وسىنداي ۇلتتىق كەلىسىمگە كەلىپ، ۇلتتىق يدەيانى ۇستانىپ، ءبىرتۇتاس قوعامعا اينالۋىنىڭ ارقاسىندا الەمدە مىقتى ەلدەرگە اينالدى. كىنالىلەرى حالىقتان كەشىرىم سۇراپ، تاۋبەگە كەلدى. بىزدە دە سونداي رۋحاني تازارۋ، ارىلۋ قادامى باستالۋى قاجەت.
بارلىق شىندىق اشىق ايتىلۋى ءتيىس!
كىنالىلەر قاتاڭ جازالانۋى كەرەك!
سوندا عانا ەل سەنەدى. ايتپەسە ، بۇنداي بۇلعاق جالعاسا بەرەدى.
ەل امان، جۇرت تىنىش بولسىن!
اللا الاشقا جار بولسىن!
اق جول!
قازىبەك يسا،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
