«Adyrna» ulttyq portalynyń kezekti suhbaty Aqtaý qalasynyń mamandandyrylǵan tergeý sotynyń sot prıstavy Omar Qarjaýulymen boldy.
- Tergeý soty týraly aıta ketseńiz. Sonyń ishinde mamandandyrylǵan tergeý soty degenimiz ne?
- Ózderińizge belgili bolǵandaı qazirgi zamanǵy barshaǵa arnalǵan «100 naqty qadam» memlekettik ult josparynyń 22-qadamyn iske asyrý sheńberinde QR Prezıdenti 2018 jylǵy №620 jarlyǵymen Qazaqstan Respýblıkasynyń ár oblysynda jáne mańyzy bar qalalarynda (Nur-Sultan, Almaty) mamandandyrylǵan tergeý soty quryldy. Jalpy ótkenge qarasaq, TMD elderiniń arasynda alǵashqylardyń biri bolyp elimizde tergeý sýdıasy ınstıtýty 2015 jyldyń 1 qańtarynan bastap engizildi. Bul rette Qazaqstan Respýblıkasynyń qylmystyq proestik kodeksine sáıkes tolyqtyrýlar men ózgerister engizilip, tergeý sýdıasy dara proestik tulǵa retinde anyqtaldy.
- Bul ınstıtýttyń (tergeý sotynyń) maqsaty qandaı?
- Bul rette tergeý sýdıasy óz quziretine jatqyzylǵan máselelerdi sot otyrysyn ótkizbeı jeke dara qaraıdy. Eger zańdy jáne negizdelgen sheshim shyǵarý úshin mańyzy bar mán-jaılardy zertteý qajet bolsa, tergeý sýdıasy tıisti tulǵalardyń jáne prokýrordyń qatysýymen sot otyrysyn ótkizý týraly qaýly etedi. Iaǵnı qylmystyq ister boıynsha sotqa deıingi tergep-tekserý satysynda tulǵanyń jáne azamattardyń konstıtýııalyq quqyqtary men bostandyqtaryn qamtamasyz etýge baǵyttalǵan qyzmetterdi atqarady. Tergeý sýdıasynyń ókilettiligi Qazaqstan Respýblıkasy qylmystyq proestik kodeksiniń 55 babynda kózdelgen máselelerdi tergeý sýdıasy sotqa deıingi is júrgizý barysynda oryn alǵan proestik áreketterdi sankııalap, olarǵa ruqsat beredi jáne bul áreketterdiń júrgizilý zańdylyǵyn tekseredi.
- Mańǵystaý oblysy, Aqtaý qalasynyń mamandandyrylǵan tergeý soty týraly aıta ketseńiz.
- QR Prezıdentiniń 2018 jylǵy 18 shildesindegi №717 jarlyǵymen Aqtaý qalasy mamandandyrylǵan tergeý sotynyń tóraǵasy bolyp Baýyrjan Elemesov taǵaıyndaldy. Qazirgi ýaqytta sot eki quramda. Onyń bireýi – tóraǵa, ekinshisi – sýdıa. Mańǵystaý oblysy, Aqtaý qalasy mamandandyrylǵan tergeý soty Aqtaý qalasy №8 shaǵyn aýdanda ornalasqan. Aqtaý qalasy mamandandyrylǵan tergeý soty tóreligin júzege asyrý boıynsha jumysyn 2018 jyldyń 31 shildesinde bastady. Osy kúni birinshi materıalyn da qabyldady. Sot ǵımaraty barlyq tehnıkamen qamtamasyz etildi. Árbir sot zalynda aýdıo, vıdeo qurylǵylar bar. Olarda sot proesi jazylyp saqtalady.
Sonymen qatar bizdiń sotta 2 sýrdıa, 2 hatshy, 1 keńse meńgerýshisi, kiris shyǵys qujattardy tirkeıtin 1 jetekshi maman, qupııa is qujattarymen aınalysatyn 1 bas maman jáne ishki qaýipsizdikti qamtamasyz etetin azamattarmen sotqa qatysýshy taraptardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etetin sot prıstavy qyzmet atqarady.
- Koronavırýs pandemııasy jumystaryńyzǵa qanshalyqty áser etti? Sot júıesindegi onlaın jumystyń artyqshylyqtary men kemshilikteri qandaı?
- Qazirgi ýaqytta respýblıkamyzda Sovid-19 pandemııasyna baılanysty tótenshe jaǵdaı toqtatylǵanymen, karantındik rejım uzartyldy. Karantın sharalaryn engizý elektrondy túrde qujat aınalymynyń kóbeıýine sebepshi boldy. Sot óz qyzmetin onlaın formatta jalǵastyryp jatyr. Jalpy sot salasynda sot qylmystyq, azamattyq, ákimshilik istermen materıaldardy vatsap, trıfkom t.b mobıldi qosymshalarynyń kómegimen qashyqtan qaraıdy. Sot qyzmetkerleri jáne azamattardyń qaýipsizdigin saqtaý maqsatynda sot ǵımaraty maskalarmen, antıseptıktermen jáne arnaıy qolǵaptarmen qamtamasyz etilgen. Sonymen qatar sot ǵımaratyna kirer aldynda kirýshilerdiń qyzýy arnaıy quralmen ólshenedi. Karantın sharalaryn engizý azamattardyń buzylǵan quqyqtary men zańdy múddelerin sot tártibimen qaraýǵa kedergi keltirmeıdi.
- Halyqtyń quqyqtyq saýattylyǵy qanshalyqty deńgeıde dep oılaısyz?
- Zań ústemdik etken qazirgi zamanda árbir adam quqyq jaǵynan saýatty bolýy kerek dep oılaımyn. Óıtkeni zamannyń damyǵany sonshalyq azamattar burynǵydaı sotqa aryz jazý úshin arnaıy mamandarǵa júginbeı jatady. Barlyǵy emes árıne. Degenmen bul halyqtyń quqyqtyq saýaty qalyptasyp kele jatyr degendi bildiredi. Áleýmettik jelilerden, jalpy ınternet jelisinen zańǵa baılanysty jazbalardy oqyp, zań taqyrybyndaǵy fılmder men serıaldardy qarap, sondaı-aq osy taqyryptaǵy kitaptardy oqyp júrgen azamattar quqyqtyq saýatyn birshama jetildirip jatyr.
Suhbattasqan: Aqmaral BEREKET,
"Adyrna" ulttyq portaly
