Ekınşı düniejüzılık soǧysta jeŋılgen Germaniiany SSSR, Amerika, Angliia jäne Fransiia törtke bölıp alady. Keiınnen SSSR-dıŋ territoriiasynda GDR, qalǧan üş el öz territoriialaryn qosyp FRG degen el jasap alady.
Amerikanyŋ memlekettık hatşysy Djordj Marşall 1947-de soǧystan qajyǧan Batys Europany qalpyna keltıru üşın öz baǧdarlamasy men baiandamasyn aitady. Batys Europadaǧy 17 el kömektı qabyldauǧa daiyn bolady. Şyǧys Europa SSSR-dıŋ qaramaǧynda bolyp baǧdarlamaǧa qatysa almai qaldy.
Är eldıŋ ekonomikasyn zerttep kımge qandai kömek kerek ekendıkterın anyqtaidy. Soǧan säikes Amerika 13 milliard dollar aqşa böledı. Angliiaǧa 2.8 milliard dollar, Fransiiaǧa 2.5 milliar dollar, Germaniia men İtaliiaǧa 1.3 milliard dollar kölemınde qarjylai kömek körsetedı. Kömektıŋ bır şarty elderındegı kommunistık partiialardy ükımetten şyǧarulary kerek bolatyn. 1948-de Batys europada bırde-bır elde kommunistık partiia bolmady. Marşall jospary arqyly tek Batys Europa emes, Japoniia men Şyǧys Aziianyŋ bıraz elderı de kömek aldy.Marşall plany älemdegı eŋ tiımdı jürgızılgen ekonomikalyq baǧdarlamalardyŋ bırı boldy. Nätijesınde Europa ekonomikasy uaqytynan būryn qalpyna keldı. Işkı qaryzdarynan qūtyla aldy. Kommunistter elden bırjola joq boldy. Europada orta tap qalyptasty.
Sabit RYSBAEV,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
