2025 jyl Qazaqstan üşın industriialandyru qarqyny eŋ joǧary bolatyn kezeŋderdıŋ bırı bolmaq. Biyl el aumaǧynda jalpy qūny 1,5 trln teŋgenı qūraityn 190 joba ıske qosylyp, nätijesınde 20,1 myŋ jaŋa jūmys orny aşylady. Būl jobalar tolyq quatyna şyqqan soŋ, öndırıs kölemı 2,2 trln teŋgege deiın jetedı degen boljam bar.
2024 jyldyŋ özınde elımızde 1,2 trln teŋgege baǧalanǧan 180 industriialyq joba jüzege asyryldy. Öŋdeu önerkäsıbın otandyq şikızatpen qamtamasyz etudıŋ jaŋa mehanizmı de salanyŋ damuyn jedeldetıp, käsıporyndardyŋ tūraqty jūmysyn qamtamasyz ettı.
Maşina jasau salasynyŋ 2028 jylǧa deiıngı keşendı josparyn oryndau nätijesınde, būl sektordyŋ jalpy qosylǧan qūny 4,5 esege deiın ösuı kütılıp otyr.
Önerkäsıp jäne qūrylys ministrlıgınıŋ derekterı boiynşa, 2025 jyly ıske asyrylatyn industrialdyq jobalardyŋ sany soŋǧy bes jyldaǧy eŋ joǧary körsetkış bolmaq. Jobalardyŋ basym bölıgı jaŋa jūmys oryndaryn qūrumen qatar, öŋdeu önerkäsıbınıŋ eksporttyq äleuetın arttyruǧa baǧyttalǧan.
Qazaqstan himiia salasyn da küşeitıp keledı. Elde sutegı peroksidı, sūiyq şyny, kükırt qyşqyly, mineraldy tyŋaitqyştar, polipropilen jäne sary fosfor öndırısın keŋeitu josparlanyp otyr. Būl bastamalar salanyŋ naryqtaǧy bäsekege qabılettılıgın arttyryp, importty almastyruǧa mümkındık beredı.
2025–2035 jyldarǧa arnalǧan jospar aiasynda metallurgiia, maşina jasau jäne himiia önerkäsıbınde 9 ırı joba jüzege asady. Quatyna şyqqan kezde atalǧan jobalar jylyna 7,3 mlrd dollardyŋ önımın şyǧara alady. Olardy jüzege asyru üşın 6 trln teŋge investisiia tartylyp, 12 myŋ jūmys orny aşylady. Būl – Prezident tapsyrmasymen äzırlengen, jalpy 25 myŋ jaŋa jūmys ornyn qūrudy közdeitın 17 ırı jobanyŋ bır bölıgı.
«Avtomobil şyǧaratyn zauyttar, ystyq brikettelgen temır şyǧaratyn zauyttar, mys balqytu zauyty, ammiak-karbamid keşenı, kalii tūzdaryn öndıretın baiytu-öndırıstık keşen, gidrometallurgiia zauyty siiaqty maŋyzdy jobalar ıske qosylady.
Būl käsıporyndar maşina jasau jäne avtomobil jasau käsıporyndary üşın jaŋa önımder şyǧarudy qamtamasyz etedı, būl Qazaqstannyŋ önerkäsıptık äleuetın aitarlyqtai nyǧaitady», dep atap ötken edı Önerkäsıp jäne qūrylys ministrı.
Atalǧan jobalardyŋ ışınde ekeuı 2025 jyly paidalanuǧa berıledı:
-
Qostanai oblysyndaǧy KIA zauyty – 1500 jūmys orny, jylyna 70 myŋ kölık;
-
Almatydaǧy multibrendtı avtozauyt (Changan, Chery, Haval) – 3600 jūmys orny, jylyna 90 myŋ kölık.
Jaŋa öndırıs oryndarynyŋ arqasynda 2025 jyly avtomobil salasynyŋ öndırıs kölemı 5%-ǧa ösıp, 149 myŋ jeŋıl kölık qūrastyru josparlanyp otyr (2024 jyly – 134 myŋ).
Öŋdeu önerkäsıbınde soŋǧy bes jylda alǧaş ret 5,9% ösım tırkeldı. Būl körsetkış metallurgiiadaǧy (+6,9%), maşina jasaudaǧy (+9,7%), himiia salasyndaǧy (+7,7%) jäne bırqatar basqa baǧyttardaǧy öndırıs kölemınıŋ artuymen bailanysty. 2024 jyly jalpy öndırıs kölemı 24,5 trln teŋgenı qūrady.
Tüstı jäne qara metallurgiia tūraqty ösım körsetıp jatyr. Mys, aliuminii, sink jäne qorǧasyn öndırısı ūlǧaiyp, qūrylys materialdary naryǧy da qarqyndy damuda. Būl ışkı sūranysty qamtamasyz etıp qana qoimai, eksporttyq mümkındıkterdı keŋeitedı.
Qazaqstanda industrialdy jobalardy ornalastyru üşın 15 arnaiy ekonomikalyq aimaq (AEA) jäne 51 industrialdy aimaq jūmys ısteidı. 2025 jyly olardyŋ bazasynda qosymşa 110 joba ıske asyrylady.
Soŋǧy jyldary şaǧyn önerkäsıp aimaqtary da damyp keledı. Olar käsıpkerlerge daiyn öndırıstık oryndar, jeŋıldetılgen nesie jäne tiımdı jalǧa alu şarttaryn ūsynady. Qazır 8 öŋırde 34 şaǧyn önerkäsıp aimaǧy bar, al 2025 jylǧa qarai olardyŋ sany 14 öŋırge jetpek.
2024 jyly öŋdeu önerkäsıbınde 163 joba, tau-ken sektorynda 17 joba ıske asyryldy. Jalpy investisiia kölemı 1,3 trln teŋgeden asty. Türkıstan, Almaty, Jambyl, Qostanai, Qyzylorda jäne Soltüstık Qazaqstan oblystary, sondai-aq Almaty men Şymkent qalalary jaŋa öndırıs oryndaryn köptep ıske qosqan aimaqtar qatarynda.
Jalpy alǧanda, industrialdy damu eldıŋ tūraqty ekonomikalyq ösımın qamtamasyz etude şeşuşı röl atqaryp otyr. Jaŋa käsıporyndardyŋ aşyluy, öndırıs kölemınıŋ artuy jäne importqa täueldılıktıŋ azaiuy – Qazaqstannyŋ önerkäsıptık modernizasiiasynyŋ naqty nätijesı.
TALIS-2024 halyqaralyq zertteuınıŋ nätijelerı Qazaqstannyŋ bılım beru salasyndaǧy Memleket basşysynyŋ bastamalary men reformalardyŋ tiımdılıgın däleldedı