13 sáýir kúni qasıetti Ramazan aıy bastaldy. Aılardyń sultany atalǵan bul aı, musylmannyń bes paryzynyń biri bolǵan oraza ustaý úrdisimen, jasalǵan ıgi amaldardyń eselenýimen erekshelenedi.
Bıyl Ramazan aıy 30 kúnge sozylady: 13 sáýirde bastalyp, 12 mamyrda aıaqtalady.
Oraza aıt meıramy 13 mamyrda bastalady. Al túnderdiń sultany atalǵan - Qadir túni 8 mamyrdan 9 mamyrǵa qaraǵan túni bolady dep kútilýde.
Pitir-sadaqa bıyl 420 teńge dep belgilendi.
Orazany ne buzbaıdy?
1. Umytyp iship-jeý orazany buzbaıdy. Biraq umytqan adam esine túsken kezde jeýdi dereý toqtatýy kerek;
2. Uıqydan júnip bolyp oıaný;
3. Áıelin súıý nemese denesine qolyn tıgizýi. Mundaı jaǵdaılarda eger mánı shyqpasa, oraza buzylmaıdy;
4. Áıeline qolyn tıgizbese de oǵan qaraýdan nemese sháhýátyn qozdyratyn jaǵdaılardy oılap mánı shyqsa;
5. Túnde júnip bolyp, ǵusyl alýdy sáresi ýaqytynan keıinge qaldyrý;
6. Aýzyna kelgen qaqyryqty jutý;
7. Túkirik nemese muryndy tartý arqyly bir nárseniń tamaqqa ketýi;
8. Qulaqqa sý kirý, bulyq aǵý;
9. Temeki tútini nemese topyraq, shań, unnyń tozańy, qardyń ushqyny, jaýynnyń tamshylary tamaqqa eriksiz kirse, oraza buzylmaıdy;
10. Tisterdiń arasynda qalǵan tamaq qaldyqtary noqattan kishkene bolsa, ony jutý orazany buzbaıdy;
11. Eriksiz aýyz toly qusý nemese onyń ishke qaıta ketýi orazany buzbaıdy;
12. Qan aldyrý nemese súlik saldyrý;
13. Kózge dári tamyzý;
14. Mısýak nemese tis pastasyn qoldaný orazany buzbaıdy. Biraq pastasy ishke ketip qalsa buzylady. Eń abzaly tań namazy kirmeı turyp tisterdi jýý;
15. Tis juldyrý orazaǵa kedergi jasamaıdy. Biraq juldyrǵan ýaqytta aýyzdaǵy qandy ıakı dárini jutpaý shart;
16. Aýyz ben murynǵa sý alyp shaıqaý orazany buzbaıdy. Biraq tamaqqa ketpeýin qadaǵalaý qajet;
17. Dýshqa jýyný, teńizge, kólge túsý orazany buzbaıdy. Biraq sý jutyp qoıýdan saqtanýy kerek.
Orazany ne buzady?
- Ádeıi bir nárseni jep-ishý;
- Temeki shegý, nasybaı atý, dári ishý, quramynda nárli zattary bar ýkol qabyldaý;
- Aýzyndaǵy jańbyr tamshylaryn ádeıi jutý; Bul jaıly myna hadıste aıtylǵan: «Oraza kirgen nárselerden ǵana buzylady, shyqqannan emes».
- Áıelimen jaqyndasý (ıaǵnı, tań namazynan aqsham namazyna deıin jaqyndasý orazany buzady);
- Cebepsiz qorek nemese qorektik qasıeti bar barlyq zattardy bile tura ádeıilep jeý orazany buzady;
- Mundaı jaǵdaılarda kaffarat orazasyn ustaý qajet. (Kaffarat dep – ramazan aıynyń orazasyn sebepsizden-sebepsiz bile tura buzyp jiberse, eki aı oraza ustaýdy, oǵan shamasy kelmese alpys kedeıdi tamaqtandyryp, toıǵyzýdy aıtady).
Orazany kimderge ustamaýǵa ruqsat?
- Jolaýshylyq; (saparda aýyz bekitpeýge bolady, biraq basqa kúnderde sanyn toltyryp oraza ustaıdy).
- Júktilik pen bala emizý; (eger densaýlyǵy men balasyna zııan kelýden qoryqsa oraza ustamaı keıin qazasyn ótese bolady).
- Aýrý-syrqaý; (senimdi dáriger oraza densaýlyǵyna zııan tıgizetinin jan-jaqty anyqtap baryp aıtsa, jazylǵan soń ustaýǵa bolady).
- Kárilik; (qartaıyp orazany densaýlyǵy kótermeıtin kisiler bir kedeıdiń tańǵy jáne keshki asyn berip toıdyrady. Oǵan shamasy kelmese táýbe etedi).
-Haıyz (etekkir) ben nıfas; (bir áıel oraza kezinde etekkir kórse nemese bosansa oraza buzylady. Mundaı jaǵdaıda toqtaǵan soń qazasyn óteıdi).
"Adyrna" ulttyq portaly
QMDB Sharıǵat jáne pátýa bólimi
