Halyq arasynda qalyptasqan quqyqtyq sana, quqyqtyq mádenıet, qoǵamdaǵy bolyp jatqan zańsyz is-áreketter tóńiregindegi ózekti suraqtardyń jaýabyn «Adyrna» ulttyq portalynyń tilshisi arnaıy zańgerden aldy.
-Saǵnadın myrza, suraq tóńiregin halyqtyń quqyqtyq sanasynan bastaıyq. Tuǵyry bıik táýelsiz el atanǵanymyzǵa otyz jyl taıap qaldy. Quqyqtyq mádenıet qalyptasqan ba?
-Jasyryp qaıtemiz, kóz kýá. Elimizde quqyqtyq mádenıet pen sana qarqynynyń damýy tómen deńgeıde desek bolady. Bul qubylys tek qarapaıym adamdar arasynda ǵana emes, beldi adamdardyń is-áreketterinen de kórinis taýyp jatyr.
-Internet jelisi damyǵan zamanda, zań jobasynyń barlyq elektrondy nusqasy bar. Bilmegen saýalǵa jaýap tez qazir. Alaıda qarapaıym halyqtyń otbasylyq problemalaryn, zań aıasynda sheshiletin máselelerin efır aldyna kelip, “ zańdy bilmeımin” deýine ne sebep?
-Qoǵamnyń keıbir tusy qarańǵylanyp qalǵan. 90 jyldary bilim deńgeıi quldyrap ketti. Bári jan baǵý baǵytynda ǵana is-áreket jasap, bilimge qushtarlyq azaıyp ketti. Halyqtyń kózqarasy boıynsha keıbir zańdar bizde jumysty naqty istemeıdi. Bir qyzyǵy, kóp adamnyń oı túkpirinde «Barlyq sharýa zańmen emes, tek aqshamen, para berýmen ǵana shekteledi» degen uǵym qalyptasqan. Sondyqtan da arnaıy zańdy oqyp, izdenip ýaqyt shyǵyndaǵylary kelmeıdi. Ár adam óz oıyn durys jaqqa qaraı buryp, naqtylyqty talap etse jaqsy bolar edi.
Al qaltalarynda qarajaty joq, zańnan habary joq azamat, azamatshalar osy sebepten teledıdarǵa baryp, «biz zańdy bilmeımiz» dep, ý-shýmen durys sheshimge qol jetkizemin dep oılaıdy. Taǵy bir aqıqat, zań rasynda keıde kómektesedi, keıde kómektespeıdi. Jyl saıyn árbir kodekske ózgerister engizilip jatyr. Bir kodekstiń aıasynda birneshe qaýlylar shyǵyp jatyr. Árıne, ózgeris durys dúnıe. Alaıda, dál osy ózgeristerdi únemi baqylap otyrý qarapaıym halyqqa ǵana emes, zańgerlerdiń ózine de qıynǵa soǵýda.
-Memleket basshysynan kómek surap, beıneúndeý jarııalaıtyn adamdar kóbeıip ketti. Zań kómektese almaǵan jaǵdaıǵa prezıdent “aralasyp” máseleni sheshe ala ma? Qalaı oılaısyz?
-Memleket basshysynan kómek suraýdyń kóbeıip ketýiniń sebebi qoldanystaǵy zańdardyń jumys istemeýi dep bilemin. Sot, prokýratýra, ádilet basqarmasynyń zańdy durys talqyǵa salmaýynda bop tur.
Keıbir azamattar elbasydan kómek surap beıneúndeýler jarııalaýda. Elbasy barlyq ótinishterdi qarastyrmaıtyny belgili. Ol aryz-shaǵymdar qaıtadan tómengi organdardyń quzyryna túsedi. Keıin, elbasynyń tapsyrmasy bolǵan soń, olar ony endigi jerde durystap qaraýǵa tyrysady. Barlyq dúnıe prezıdenttiń, elbasynyń aıtýymen sheshiledi degenge sený qıyn.
Suhbatyńyzǵa raqmet!
Áńgimelesken: Injý ÓMIRZAQ,
«Adyrna» ulttyq portaly
