ıfrlandyrý –kásiporynnyń nemese tutas ekonomıkalyq salanyń aqparattyq tehnologııalarǵa negizdelgen bıznes-proesterdiń, menedjmenttiń jáne óndiris tásilderiniń jańa modelderine kóshý proesi bolyp tabylady.
"ıfrlandyrý" termıni alǵash ret HH ǵasyrdyń sońǵy 5 jyldyǵynda, 1995 jyly Massachýsets ýnıversıtetiniń amerıkandyq ınformatıgi Nıkolas Negroponte "ıfrlyq ekonomıka" uǵymyn aıtqan kezde paıda bolǵan.
Alǵash ret 1995 jyly paıda bolǵan osy tujyrymdama búgingi tańda eń mańyzdy termınderdiń biri bolyp otyr.
ıfrlandyrý dárejesi boıynsha kompanııalardyń ónimdiligi men el ekonomıkasynyń damý deńgeıi baǵalanady.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 2017 jylǵy 31 qańtardaǵy "Qazaqstannyń úshinshi jańǵyrýy: jahandyq básekege qabilettilik" atty Joldaýymen "ıfrlyq Qazaqstan" memlekettik baǵdarlamasy qabyldanǵan edi.
"ıfrlyq Qazaqstan" baǵdarlamasynyń basty maqsaty tutastaı alǵanda qarapaıym ekonomıkalyq ósýden qaraǵanda, edáýir qarqynmen ósýge tıis ıfrlyq ekonomıka bolyp tabylady. Sonymen qatar, Qazaqstan 2025 jylǵa qaraı ıfrlyq básekege qabilettiliktiń halyqaralyq reıtınginiń otyzdyǵyna kirýdi kózdep otyr. Baǵdarlamany ázirleý kezinde Úkimet Qazaqstan ekonomıkasy úshin ıfrlyq dáýirdiń jahandyq syn-qaterleri men múmkindikterin de eskergen.
Taıaý Shyǵystaǵy Boston Consulting Group bólimshesiniń dırektory Aleksandr Týrpı Qazaqstannyń ıfrlandyrý jónindegi nıetine oń baǵa bergen edi. Onyń málimetinshe, Qazaqstan keshendi baǵdarlama men tabystyń tórt komponentin iske qosqan álemniń 15 eliniń biri bolyp tabylady.
Qazaqstan jańa sandyq dáýirge enýde. Barlyǵymyz qarqyndy ózgerister dáýirinde ómir súrip jatqanymyz jasyryn emes. ıfrlyq revolıýııa – osynyń negizgi faktory. Barlyq jahandyq derekterdiń 90 paıyzy sońǵy eki jylda jasaldy. Álemdegi derekterdiń 99 paıyzy ıfrlandyrylǵan. Búkil álem boıynsha 35 mıllıard qurylǵy kún saıyn málimetter shyǵarady. Bul álem halqynyń jalpy sanynan bes ese joǵary bolyp otyr.
Sarapshylar "ıfrlyq ekonomıkany" shyn ómirimizdi tolyqtyratyn vırtýaldy orta retinde túsinýge keńes beredi. Mundaı "tolyqtyrýlardyń" mysaldaryn kópten keltirýge bolady. Mysaly - belsendi damyp kele jatqan onlaın-BAQ naryǵynan bastap qashyqtyqtan oqytýdy, telemedıınany da alýǵa bolady. Búgingi tańda bularǵa ıfrlyq tehnologııalardy - ınternet quraldaryn, aqyldy zaýyttardy jáne taǵy basqalardy qoldana otyryp, ekonomıkalyq óndiris te belsendi túrde qosylýda.
Eń aldymen, biz búginde álemdik ekonomıka ózgerip jatqanyn jáne Qazaqstanǵa jahandyq ıfrlyq ekonomıkada óz ornyn ıelený qajettigin túsinýge tıispiz. ıfrlyq emes ekonomıka qazirdiń ózinde mańyzdy ınvestorlardyń qyzyǵýshylyǵyn oıata qoımaıdy, óıtkeni ol tıimsiz bolyp sanalady. ıfrlandyrý-bul postındýstrıaldy ekonomıkadan aqparatqa deıingi qadam, ol ulttyq ekonomıkanyń tıimdiligine ǵana emes, básekege qabilettiligine de qol jetkizýge múmkindik beredi.
“Adyrna” ulttyq portaly
