Közı körmese de, kökıregı oiau Kenjeǧūl Seiıtjan - ömırge şeksız ǧaşyq jandardyŋ bırı. Ol - golbol men tauǧa örmeleuden Qazaqstan chempiony. Ärdaiym ızdenıs üstınde jüretın qairatty jan bügınde 6 tılde erkın söilep, bırneşe aspaptarda oinai alady. Jeke käsıpkerdıŋ hostel biznesı bar. «Adyrna» ūlttyq portaly köptegen jannyŋ motivatoryna ainalǧan tūlǧai men äŋgıme-düken qūrdy.
–Alǧaşqy sūraqty ömırıŋızdegı basty ūstanymyŋyzdan bastasaq..
–Aldyna maqsat qoisaŋ, kedergılerden ainalyp ötesıŋ degen ūstanymdy ūstanamyn. Men «Aldyn-ala töle» («Zaplati vpered») degen kinony körgen bolatynmyn. Būl tuyndy jelılık marketingke adamdardy tartqan siiaqty kömekke mūqtaj jandarǧa qol ūşyn sozu ideiasyn köteredı. Qazırgı taŋda osy oidy negızge ala otyra, mümkındıgımnıŋ jetkenınşe adamdarǧa järdemdesıp jürmın. Alaida, «myna adamǧa jaqsylyq jasadym» dep jariiaǧa jar saludy qūptamaimyn.
–Motivasiia beruşıge de motivasiia kerek. Sızdı ne jıgerlendıredı?
–Jıgerı mūqalmaityn adam bolmaidy. Dese de, otbasyma qarap,lezde qalpyma kelemın. Menı anam,äielım, ūl-qyzym, joldastarym şabyttandyrady. Kez kelgen adamnyŋ basynan qiyndyqtar ötedı. Keibır adamdar menıŋ jügım köp, odan qalai qūtylsam eken dep oilaidy. Onymen küresıp, jeŋuge tyrysu kerek. Alla Taǧala pendesıne kötere almaityn qiyndyq bermeidı.
–Kenjeǧūl myrza, taǧdyrǧa senesız be, älde barlyǧy adamnyŋ öz qolynda degen pıkırdesız be?
–Kez kelgen dünie adamnyŋ öz qolynda. Qūdai maǧan 2 joldy ūsyndy. Bırınşısı, beişara bolyp, köşede otyru nemese zeinetaqyǧa kün köru. Al ekınşısı, men jetıstıkke jetemın, qolymnan barlyǧy keledı dep eŋbektenıp, ömır süru. Men soŋǧysyn taŋdadym. AQŞ-tyŋ 35-şı prezidentı Djon Kennedidıŋ «Bilık men üşın ne ıstedı dep emes, kerısınşe men bilık üşın ne ıstei alamyn dep oilau kerek»,-degen keremet sözı bar. Adam ainalama ne bere alamyn dep bas qatyruy qajet. Qazaq «Talaptyǧa nūr jauar» dep tekke aitpady ǧoi.
–AQŞ, Angliia, Japoniia syndy elderde bılım alǧan azamatsyz. Būl elderdıŋ ömır saltynan qandai erekşelıkterdı baiqadyŋyz?
–Şeteldıkter jastaiynan balalaryn öz betınşe ömır süruge üiretedı. Olar 16 jastaǧy jasöspırımdı eresek adam retınde köredı. Al bızde qalai? Şyny kerek, dästürlı qazaq otbasynda ata-ana ömır boiy balasynyŋ qasynda bolyp, onyŋ mäselelerın şeşıp jüredı. Qazırgı taŋda köpşılık ata-babalarymyzdyŋ «Balaŋdy bes jasqa deiın patşaŋdai küt, on bes jasqa deiın qūlyŋdai jūmsa, al on bes jastan keiın dosyŋdai syrlas» degen filosofiiasyn ūmytyp ketkendei.
–Sportqa degen qyzyǧuşylyǧyŋyz neden bastaldy?
–2004 jyly jeŋıl atletikamen şūǧyldana bastadym. Bıraq, 2006 jyly töreşıler bır jarysta jetken jetıstıgımdı qabyldamaǧannan soŋ, ony tastap kettım. Keiın şetelge oquǧa tüsıp, mümkındıgı şekteulı azamattardyŋ qandai sport türlerımen ainalysatynyn bıldım jäne olardy Qazaqstanǧa äkeluge tyrystym. 2016 jyldan berı joldastarymmen bırıge otyra, golbol oiyny men velosiped sportyn damytuǧa atsalysyp jürmız. Qazırgı taŋda elımızdegı Golbol federasiiasynyŋ vise-prezidentımın. Qazaqstannyŋ 11 oblysynda şäkırtterımız bar. Özım respublika boiynşa golbol oiynynyŋ 2 dürkın chempionymyn. 2016 jyly balalarmen bırge velomarafon ūiymdastyrdym. Ötken jyly «Elge taǧzym» jobasynyŋ aiasynda Almatydan Türkıstanǧa baryp keldık. Bız jai ǧana «Mümkındıgı şekteulı jandar, sportpen şūǧyldanyŋyzdar» dep aitpai, özımız de ainalysyp, qolymyzdan keletının däleldedık. Bügınde alpinizm sportyn damytyp jatyrmyz. Keide özıme «Maǧan osynyŋ barlyǧy ne üşın kerek?» degen sūraq qoiamyn. Bırınşıden, öz-özıme qolymnan barlyǧy keletının däleldegım keledı. Ekınşıden, basqa adamdarǧa «Men ötken joldy sen de öte alasyŋ, men ainalysatyn sportpen sen de ainalysa alasyŋ. Onda nege äreket etudıŋ ornyna qol qusyryp otyrsyŋ?» dep aitqym keledı.
–Bır kezderı kıtap jazudy qolǧa alamyn degen edıŋız..
–Būiyrsa kıtap jazu oiymda bar. Ol avtobiografiialyq şyǧarma boluy mümkın.
–Ülgı tūtar adamyŋyz bar ma?
–Ömırdegı pır tūtatyn adamym – menıŋ anam. Ol kısı men üşın sabaq oqyp, kompiuter tılın meŋgerdı. Bız sekıldı şetelde oqymasa da, barlyǧynan habardar, öte bılımdı jan. Ärdaiym bızge aqylyn aityp, tüzu joldy körsetıp otyrady. Bır qyzyǧy, anamnyŋ aitqandary däl keledı. Al bizneste Djon Rokfellerttı ülgı tūtamyn. Menı bauyryna basyp, qamqorlyq körsetıp jüretın aǧam bar. Esımı – Saǧynǧali Elkeev. Sol kısı sekıldı ruhani jetıstıkterge jetkım keledı. Jasy alpystan assa da, älı künge deiın ızdenıp, özın-özı damytyp jürgen aǧama qairan qalamyn. Ol - ünemı jaqsylyq jasauǧa daiyn tūratyn jüregı keŋ adam. Osy oraida Baqtiiar Bazarbaev degen dosymdy da erekşe atap ötkım keledı.
–Sızdıŋ anaŋyz düniege 20 bala äkelıp, qiyndyqtarǧa qaramastan barlyǧyn ösırıp jetıldırgen asyl jan. Ökınışke qarai, qazırgı taŋda balalaryn tastap ketetın bezbüirek analar köbeiude. Būǧan ne sebep dep oilaisyz?
–Eŋ aldymen, ata-ana balasyna dūrys tärbie beruı tiıs. Anasynyŋ aqylyn tyŋdamaǧan, meiırımın körmegen jandar bezbüirek bolyp ösedı. Anam älı künge deiın bızge ūrysyp, qatemızdı tüzep otyrady. Ol kısıden «Nege bızge ūrysa beresız?» dep sūraǧanymda «Sender adam bolsyn dep aitamyn»,-deidı. Men būryn «Öle jegenşe, böle je» degen qazaq danalyǧynyŋ maǧynasyn tüsınbeitınmın. Şyntuaityna kelgende, onyŋ astary tereŋde jatyr eken. Sen bölıskeŋ kezde, eŋ aldymen jaqsylyǧyŋmen bölısesıŋ, ekınşıden, quatyŋmen bölısesıŋ, üşınşıden, bauyryna jaqyndai tüsesıŋ. Osylaişa, olarǧa jol körsetedı ekensıŋ.
–Aǧa buyn retınde artyŋyzdan ergen jastarǧa aitar tılegıŋız bolsa, marhabbat.
–Aqşa besınşı nükte men divan arasynda ūşpaidy. Neǧūrlym erınşek bolsaŋ, soǧūrlym kedei bolasyŋ. Qazaqta «Eŋbek etseŋ erınbei, toiady qarnyŋ tılenbei» degen maqal bar. İä, basynda köp aqşa tabu qiyn bolady. Alaida, adam eŋbektenu arqyly beiımdeledı. Jalqaulyqty jeŋu kerek.
Äŋgımelesken Diana ASAN,
«Adyrna» ūlttyq portaly
