Jeltoqsan oqıǵasyna qatysyp, 38 jyldan keıin aqtalǵan Talǵat Jubaev bastan keshken hıkaıasynda qaıshylyqty jaılarǵa tap kelgenin aıtady.
1986 jyly Almatyda Jeltoqsan oqıǵasy bolyp, qazaq jastary bas kótergen. Búginde arhıvterde Jeltoqsan oqıǵasy kezinde bıliktiń kamerasyna túsip qalǵan sýretter kóp. Sol bir qas qaǵym sát birneshe myń adamnyń ómirin ózgertip, qýdalaýǵa túsirgeni ókinishti.
Sondaı taǵdyr ıesiniń biri – Talǵat Jubaev. Jeltoqsan oqıǵasy kezinde ol Almaty qalasyndaǵy Halyq sharýashylyǵy ınstıtýtynyń stýdenti bolǵan. Ol 1986 jylǵy oqıǵa kezinde bılik kamerasyna túsip qalǵan.
Talǵat Jubaevtyń sýretterin aǵasy Imanbaı Jubaı taıaýda Facebook jelisindegi paraqshasynda jarııalady.
«Meniń inim – Talǵat kezinde Jeltoqsan kóterilisine (oqıǵasyna) qatysýshy retinde abaqtyǵa jatyp shyqqan bolatyn. Ol ýaqytta narhoz ýnıversıtetiniń úshinshi kýrs stýdenti. Jaqynda ol "aqtaý" qujatyn alyp, qýanyp jatyrmyz», - dep jazylǵan jazdaba.
Jeltoqsan oqıǵasyna qatysqany úshin 38 jyldan keıin aqtalǵan Talǵat Jubaevpen tildesip, 1986 jylǵy oqıǵaǵa qalaı qatysyp, qalaı aqtalǵanyn suradyq.
- Jeltoqsan oqıǵasy kezinde siz qansha jasta boldyńyz?
- 23 jasta boldym, Almaty halyq sharýashylyǵy ınstıtýtynyń 3 kýrs stýdenti edim.
- Alańǵa shyqqanyńyz sizdiń keıingi ómirińizge, bolashaǵyńyzǵa keri áser etpedi me?
- Bolashaǵyma qatty áser etti dep aıta almaımyn. Tek toqsanynshy jyldary Jeltoqsan oqıǵasynyń qatysýshymyn dep aıtýǵa shamaly qymsynyp júrdim. Keıinnen shúkir, Jeltoqsan oqıǵasynyń qatysýshylaryna degen qoǵamdaǵy kózqaras, onyń ishinde memlekettik turǵyda da ońaldy dep aıtýǵa bolady. Memleket zańǵa arnaıy norma engizdi aqtalýǵa bolatyndaı, jáne jeńildikter qarastyryldy. Kerisinshe qazir balalarym, týma-týys, jaqyndarym men jóninde zor maqtanyshpen aıtyp otyrady.
- Jeltoqsan oqıǵasyna qalaı shyqtyńyz? Jastardyń jınalyp jatqanyn qaıdan estip edińiz?
- Kúndiz úsh jigit bolyp ne bolyp jatyr eken degen oımen sabaqtan soń barǵanbyz. Instıtýt bolǵan soń adam qarasy kóp, bireýden bireýge jetedi ǵoı, adamdardyń jınalyp jatqany. Al kenet aldyńǵy shepke shyǵyp ketkenimizdi baıqamaı da qaldyq. Men aıtar edim jastar jaǵynan, ıaǵnı bizder jaǵynan eshqandaı buzaqylyqtyń, araq ishý, shegý degendi baıqaǵan joqpyn.
- Alańda sherýge qatysqanyńyz úshin qandaı aıyppen, bappen qýdalandyńyz? Jáne aqtalý qıynǵa túsken joq pa?
- 1987 jylǵa deıin, jańa jylǵa deıin tynysh boldy. Sessııa bastalatyn kezde qańtardyń aıaǵynda aýdıtorııaǵa organnyń adamdary kelip sýretimizden tanyp, biz úsheýmizdi sol kezdegi Sovet aýdandyq ishki ister bólimine aparyp qamady. Odan jaýap aldy, biz eshkimmen tóbelesken joqpyz, buzaqylyq jasaǵan joqpyz dep aqtalyp baqtyq. Biraq bizdi komsomol jınalysyna salyp, qatań sógis berdi. Oqýdan shyǵarmaǵanyna meniń qoǵamdyq jumysqa belsene aralasqanym, qabyrǵa gazetiniń redaktory bolǵanymnyń septigi tıdi dep oılaımyn.
Biraq sot buzaqylyq babymen meni qasymda eki jigit bar úsheýmizdi 10 táýlikke Porshen zaýytynyń qasyndaǵy túrmege otyrǵyzdy. Al men osy 2024 jylǵy jeltoqsanda ǵana Almaty qalalyq prokýratýrasynyń aqtalǵanym týraly anyqtama aldym.
- Jeltoqsan oqıǵasy bolǵannan beri arada 40 jylǵa jýyq ýaqyt ótti. Nege tek endi aqtaldyńyz?
- Men aqtalý kerektigin bilgen joqpyn, múmkin kóńil aýdarmadym. Maǵan tıip keter eshteńesi joq sııaqty boldy. Bıyl ǵana Almatydaǵy birge oqyǵan, birge alańǵa barǵan kýrstas jigit aıtyp ózi bıyl qarashada aqtalǵanyn, jolyn aıtyp berdi. Sosyn ǵana qolǵa aldym.
- Jeltoqsan oqıǵasy kezinde qaıshylyqty jaǵdaıǵa tap kelgen kezińiz bolǵan joq pa?
- Jastyqtyń qyzýy ǵoı, sý shashyp kele jatqan alyp mashınadan qutylý úshin, dereý sheshim qabyldaý kerek boldy, áıtpese mashınanyń astynda qalý qaýpi bar edi. Sonda oılanbastan bıik qabyrǵaǵa qalaı 3-4 metrge deıin órmelep shyqqanyma áli tań qalam. Odan qutylyp jataqhanaǵa kelip, «halyq jasaǵyna» qosylyp, kóshe tártibiniń saqtalýyna atsalystym.
- Suhbatyńyzǵa raqmet!
Symbat Naýhan
«Adyrna» ulttyq portaly
