Qazaqstan tarihyndaǧy maŋyzdy kezeŋderdıŋ bırı – Alaş qozǧalysy turaly arhiv qūjattarynyŋ köpten kütken jinaǧy jaryqqa şyqty. Jaŋa basylym «Alaşorda ısı. 1920-1940 jyldar. Qūjattar men materialdar» dep atalady jäne ol 12 tomnan tūrady. Būl jinaq, negızınen, saiasi quǧyn-sürgın qūrbandaryn tolyq aqtau jönındegı memlekettık komissiianyŋ jūmysy aiasynda jinalǧan bıregei arhiv qūjattarynan qūralǧan.
Qūjattar elımızdıŋ tarihyn zertteu üşın maŋyzdy jaŋa mälımetter men derekterdı ūsynady. Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık keŋesşısı Erlan Qarin özınıŋ jelıdegı paraqşasynda būl basylymnyŋ maŋyzdylyǧyn atap öttı.
"Būl – «Alaşorda ısı. 1920-1940 jyldar. Qūjattar men materialdar» dep atalatyn 12 tomdyq arhiv qūjattary.
Jaŋa basylym – Saiasi quǧyn-sürgın qūrbandaryn tolyq aqtau jönındegı memlekettık komissiianyŋ jūmysy barysynda jinalǧan bıregei arhiv qūjattarynan tūratyn jinaq.
Būl jinaqty daiyndauǧa 30-dan astam tarihşy, arhivşı jäne arheograf atsalysty. Olardyŋ qatarynda QR Prezidentı arhivınıŋ, Şoqan Uälihanov atyndaǧy tarih jäne etnologiia institutynyŋ, Abai atyndaǧy Qazaq ūlttyq pedagogikalyq universitetınıŋ qyzmetkerlerı bar.
Jobanyŋ ǧylym jetekşısı – QR ŪǦA akademigı, tarih ǧylymdarynyŋ doktory Mämbet Qoigeldiev.
Basylymǧa partiialyq-memlekettık qūrylymdarda jäne arnauly memlekettık arhivterde arnaiy saqtalǧan 3 myŋnan astam material endı", - dep jazdy Erlan Qarin.
Jinaqqa 3 myŋnan astam arhivtık qūjat engen. Būl qūjattar būrynǧy keŋestık däuırdıŋ qūpiialy materialdarynan alynǧan jäne partiialyq-memlekettık qūrylymdar men arnaiy memlekettık arhivterde saqtalǧan. Alaş qozǧalysynyŋ jetekşılerı – Älihan Bökeihan, Ahmet Baitūrsynūly, Mırjaqyp Dulatov, Halel Dosmūhamedov jäne basqa da qairatkerlerdıŋ ömırı men qyzmetı turaly būryn belgısız bolǧan maŋyzdy mälımetter bar.
Būl jinaqtyŋ basty erekşelıgı – ol saiasi quǧyn-sürgınnıŋ qūrbandaryn aqtau jūmysy aiasynda jinalǧan materialdardan tūrady. Memlekettık komissiianyŋ 2020-2023 jyldardaǧy jūmysyna 425 ǧalym qatysqan, onyŋ ışınde 260 aimaqtyq zertteuşı de jūmys ıstegen. Būl uaqytta 60 memlekettık jäne vedomstvolyq arhivterden 700 myŋǧa juyq ıs jinalyp, 2.6 million qūjattyŋ qūpiialyǧy alynyp tastalǧan. Nätijesınde, saiasi quǧyn-sürgın qūrbany bolǧan 311 myŋnan astam adam aqtalǧan.
Qazaqstan Respublikasynyŋ Memlekettık keŋesşısı Erlan Qarinnıŋ sözınşe, būl jinaqtyŋ jaryq köruı Alaş qozǧalysynyŋ tarihy men Qazaqstannyŋ täuelsızdık jolyndaǧy küresın tolyq zertteuge jaŋa mümkındıkter aşady. Ol Qazaqstan tarihynyŋ şynaiy betterın aşuǧa, sondai-aq eldıŋ tarihi jadyn jaŋǧyrtuǧa ülken üles qosady.
Jinaqtyŋ 2 myŋ danasy şyǧarylyp, elımızdıŋ oqu oryndary men ǧylymi mekemelerıne taratylady. Būl materialdar alǧaş ret ǧylymi ainalymǧa engızılıp, Qazaqstan tarihyn tereŋırek zertteu üşın qūndy derekköz bolmaq.Ūqsas jaŋalyqtar
