"Jeltoqsannyŋ 12-sı künı, tüs aua, saǧat 3-te düniege Alaş avtonomiiasy kelıp, azan şaqyrylyp at qoiyldy. Alty alaştyŋ balasynyŋ basyna aq orda tıgılıp, Alaş tuy köterıldı. Ülken auyldarǧa qoŋsy qonyp, şaşylyp jürgen qyrǧyz-qazaq jūrty öz aldyna auyl boldy. Otansyz jūrt Otandy boldy". Būl tarihi sözder "Saryarqa" gazetınde jariialanyp, Alaş qozǧalysynyŋ maŋyzdylyǧyn anyq beinelep berdı.
Alaş qozǧalysy XX ǧasyrdyŋ basynda qazaq halqynyŋ täuelsızdıgı men ūlttyq derbestıgın saqtau üşın bastalǧan ülken ūlt-azattyq qozǧalys boldy. Resei imperiiasynyŋ otarşyl saiasatyna qarsy tūru, ūlttyq mädeniettı, tıldı, dındı jäne qazaq jerın qorǧau – Alaş ziialylarynyŋ basty maqsaty boldy. 1917 jyly şıldede ötken Bırınşı Jalpyqazaq sezınde Alaş partiiasynyŋ qūryluy – ūlt tarihyndaǧy maŋyzdy kezeŋderdıŋ bırı. 1917 jyldyŋ jeltoqsanynda Orynbor qalasynda ötken Ekınşı Jalpyqazaq sezınde qazaq halqynyŋ ūlttyq müddesın qorǧaityn Alaş avtonomiiasy jariialandy. Būl sezde avtonomiianyŋ şekarasy, basqaru jüiesı, jäne onyŋ saiasi-äleumettık baǧyttary aiqyndaldy. Älihan Bökeihan, Ahmet Baitūrsynūly, Mırjaqyp Dulatūly syndy ūlt ziialylary jaŋa memlekettıŋ bolaşaq basşylary retınde tanyldy. Alaş avtonomiiasynyŋ negızın qalauşylar demokratiialyq qaǧidattarǧa süiene otyryp, halyqtyŋ teŋdıgı men qūqyqtaryn qorǧaudy közdedı. «Alaş» partiiasynyŋ ūlttyq ūstanymy bes türlı tūjyrymǧa negızdeldı:- jer, jer jäne jer;
- barlyq igılık qazaq memleketıne qyzmet etuı kerek;
- täuelsız ǧylymǧa, ūlttyq salt-dästürge negızdelgen zaŋǧa süiene otyryp, Japoniianyŋ ülgısındegı ūlttyq-demokratiialyq memleket qūru;
- qazaq oblystarynyŋ avtonomiiasy;
- oqu mäselesı.
Ūqsas jaŋalyqtar
