AES saludy qoldau jönındegı Halyqtyq ştab müşelerı Maŋǧystau oblysynda boldy. Mūnda olar mūnaişylarmen, öŋır jūrtşylyǧy ökılderımen bırqatar kezdesu ötkızıp, Senek auylynyŋ tūrǧyndarymen atom energetikasynyŋ öŋırge jäne tūtas elımızge jol aşatyn perspektivalardy talqylady.
Aqtauda Halyqtyq ştab müşelerı «Maŋǧystaumūnaigaz» AQ qyzmetkerlerımen jüzdestı. Is-şaraǧa 150-den astam adam qatysty. Äŋgımelesu barysynda Memleket basşysy eŋbek adamyna airyqşa basymdyq beretını, olardyŋ arasynda el damuyna ölşeusız üles qosyp kele jatqan mūnai-gaz salasynyŋ qyzmetkerlerı oiyp tūryp oryn alatyny erekşe atap ötıldı. Sonymen qatar, Ştab müşelerı Prezident bastamasymen Konstitusiiaǧa tüzetuler engızılgenın, soǧan säikes jer men onyŋ qoinauyndaǧy qazba bailyq halyqqa tiesılı ekenın eske saldy. Parlament deputattary jer qoinauyn paidalanu turaly jaŋa zaŋ qabyldady. Endı elımızde jaŋadan aşylǧan barlyq ırı ken oryndary ūlttyq kompaniialardyŋ 50% jäne odan joǧary ülesımen igerıluge tiıs. Sondai-aq, jer qoinauyn paidalanuşy barlyq kompaniia endı qazba bailyǧy azaiyp bara jatqan ken oryndarynda jūmys jürgızudı jalǧastyruǧa nemese ornalasqan aimaqty damytuǧa qarajat qūiuǧa mındettı. Sonyŋ nätijesınde, «ÖzenMūnaiGaz» jäne «Maŋǧystaumūnaigaz» kompaniialarynda myŋdaǧan jūmys orny saqtalady.
«Bärımız de quatty, täuelsız memlekette ömır sürgımız keledı. Balalarymyzdyŋ da osyndai elde ömır sürgenın qalaimyz. Sondyqtan, qazır nemqūrailyq tanytyp, synşylardyŋ sözıne eruge, alyp-qaşpa äŋgımelerge arqa süieuge bolmaidy. Syndarly közqaras tanytyp, el igılıgı jolynda batyl şeşım qabyldauymyz kerek. AES – bız aityp otyrǧan batyl şeşım. Barşaŋyzdy 6 qazanda referendumǧa kelıp, AES qūrylysyna dauys beruge şaqyramyn», – dedı Mäjılıs Spikerı, «AMANAT» partiiasynyŋ Töraǧasy Erlan Qoşanov.
Sonymen qatar, Ştab müşelerı aimaqtaǧy eŋ özektı mäselenıŋ bırıne – auyz su tapşylyǧyna toqtaldy. Mäselen, biyl Fort-Şevchenkodaǧy su tazartu qūbyry stansiiasynyŋ qūrylysyn aiaqtauǧa 2,5 mlrd teŋge bölındı. Sondai-aq, 2025 jylǧa qarai «Kendırlı» kurorttyq aimaǧynda jaŋa su tūşytu zauyty salynady. «Kaspii» su tūşytu zauytyn keŋeitu jūmysy jalǧasuda. Alaida, senımdı quat közı bolmaiynşa, būl maŋyzdy jobalardy jüzege asyru öte qiyn.
Öz kezegınde, Iаdrolyq fizika institutynyŋ direktory Saiabek Sahiev Qazaqstanda beibıt atom energiiasyn damytuǧa qajet joǧary kadrlyq, resurstyq jäne ǧylymi äleuet bar ekenın mälımdedı. Sondai-aq, ol älemde joǧary qauıpsızdık talaptarymen erekşelenetın III jäne III+ jaŋa buyn reaktorlary salynyp jatqanyn aitty.
Senek auylynda Ştab müşelerı jergılıktı tūrǧyndarmen öŋırdegı özektı mäselelerdı talqylady. Iаǧni, auylda jaŋa jūmys oryndaryn qūru, nesie alu, jaŋa öndırıs oryndaryn aşu jäne taǧy basqa. Memleket «Auyl amanaty» baǧdarlamasy aiasynda auyl tūrǧyndaryna jeke käsıp aşu üşın 2,5%-dyq qomaqty qarajat böledı. Alaida, jaŋa biznestı jüielı jüzege asyru üşın senımdı elektr quaty qajet. Osy mäselelerdı AES salu arqyly şeşuge bolady.
Osy künı Halyqtyq ştab müşelerı Maŋǧystau oblysy jūrtşylyǧynyŋ ökılderımen jäne öŋırdegı belsendı azamattarmen kezdestı. Olar öŋır ekonomikasyn ärtaraptandyruǧa, investisiia aǧynyn ūlǧaituǧa jäne jaŋa jūmys oryndaryn qūruǧa qabılettı joba retınde AES qūrylysynyŋ maŋyzyn talqylady. Ştab müşelerı Qazaqstan jyl saiyn milliardtaǧan kVt/saǧ elektr energiia importtaitynyn eske saldy. Jyl ötken saiyn būl körsetkış artyp keledı. Sondai-aq Maŋǧystau oblysy eŋ joǧary jükteme kezınde şetelden elektr energiia satyp alady. Energiia tapşylyǧyna bailanysty köptegen perspektivaly öndırıster tek qaǧaz jüzınde qaluda. Osy mäselelerdı AES şeşedı. Bügınde Maŋǧystaudy elımızdıŋ bıryŋǧai energiia jüiesıne qosu jūmysy jürgızılude. Iаǧni bolaşaqta batystaǧy barlyq oblys beibıt atom energiiasynyŋ igılıgın köre alady.
Ştab müşelerı atom energetikasy – jalpy älemdık ürdıs ekenıne oblys tūrǧyndarynyŋ nazaryn audardy. Bügınde däl osyndai joldy ekonomikasy damyǧan elderdıŋ basym köpşılıgı taŋdady. Olardyŋ qatarynda AQŞ, Fransiia, Qytai jäne özge de memleketter bar. Mäselen, Belgiia jauyp tastaudy josparlap qoiǧan ekı reaktordyŋ qyzmet etu merzımın 10 jylǧa ūzartuda. Juyrda Türkiiada AES qūrylysy aiaqtaldy. Biyl Özbekstan atom stansiiasyn salu turaly şeşım qabyldady.
Jalpy, maŋǧystaulyqtar atom elektr stansiiasy qūrylysyna joǧary qyzyǧuşylyq tanytyp, Memleket basşysynyŋ reformalaryn qoldauǧa daiyn ekenın jetkızdı.
