Búgin “qazaq" ataýyn qaıtarǵan qaıratker, memleket jáne qoǵam qaıratkeri, ǵalym, pýblııst, ustaz Sultanbek Qojanulynyń týǵanyna - 130 jyl.
Ol Ońtústik Qazaqstan oblysy Sozaq aýdany Aqsúmbe aýylynda týǵan. Túrkistandaǵy 4 synyptyq orys túzem bastaýysh mektebin (1910), 3 synyptyq qalalyq mektepti (1913), Tashkent muǵalimder semınarııasyn támamdaǵan.
Saıası qyzmetin Tashkent qalasynda semınarııa oqýshylarynan quralǵan «Keńes» atty astyrtyn jastar uıymyn qurýdan bastaǵan. 1917 jyly kóktemde Tashkentte Mustafa Shoqaı, Q. Qojyqov, Q. Bolǵanbaev, S. Aqaevpen birge «Birlik týy» gazetin shyǵardy. Túrkistan (Qoqan) avtonomııasyna qyzý qoldaý tanytyp, ony keńes ókimetiniń ásker kúshimen qulatýyn jergilikti halyqtyń ózin-ózi bıleý quqyǵyn aıaqasty etý dep baǵalady. Ólkede keńestik bılik tusynda bolǵan asharshylyqqa qarsy kúreste belsendilik tanytty. Ashtyqpen kúresetin ortalyq komıssııanyń múshesi retinde 1918 jylǵy qarashadan bastap Túrkistan, Sozaq, Jańaqorǵan, Qyzylqum, Shıeli óńirlerinde ashyqqan adamdardy tamaqtandyratyn arnaıy oryndar ashýdy uıymdastyrdy. 1919-1920 jyldary Syrdarııa ýezi tóraǵasynyń orynbasary, Túrkistan ýezdik-qalalyq atqarý kentiniń, Syrdarııa oblystyq revolıýııalyq kentiniń tóraǵasy boldy. 1920 jyldyń sońyna qaraı Túrkistan Respýblıkasynyń Ishki ister halyq komıssary, 1921 jyly qazanda Halyq aǵartý halyq komıssary bolyp taǵaıyndaldy. Oqý-aǵartý salasynda bilim berýdi jergilikti halyqtyń tilinde júrgizý máselesin kóterip, ony júzege asyrýdy talap etti. Máskeý, Petrograd sekildi iri qalalarda joǵary oqý oryndarynda bilim alyp jatqan túrkistandyq jastarǵa materıaldyq kómek kórsetýde birqatar is-sharalardy júzege asyrdy. Túrkistanda baspasózdiń jáne ulttyq teatrdyń órkendeýine eleýli úles qosty. «Aq jol» gazetin shyǵarýdy uıymdastyryp, onyń alǵashqy redaktory boldy.
1922 jyly Túrkistan Respýblıkasynyń Jer sharýashylyǵy halyq komıssary bolyp taǵaıyndalysymen, aýyl ahýalyna erekshe kóńil bólip, ólkedegi jer-sý reformasyna tek taptyq qana emes, sonymen birge ulttyq sıpat berý baǵytyn da ustandy. 1922-1924 jyldary Túrkistan KP kentiniń hatshysy, atqarý kenti tóraǵasynyń orynbasary, RK (b) P OK Orta Azııa bıýrosynyń múshesi boldy. Ortalyq Azııadaǵy ulttyq-aýmaqtyq mejeleý kezinde (1924) aıryqsha tanyldy. 1924 jyly qarashada RK (b) P Qazaq obkomynyń (1925 jyly aqpannan – Qazaq ólkekomynyń) ekinshi hatshysy qyzmetine jiberildi.
Qojanovtyń tikeleı usynysymen Keńesterdiń I sezi qazaq halqy tarıhı ataýyn (patshalyq tusynda burmalanyp qalyptasqan «kırgız» degen atty tól ataýyna – «qazaqqa» túzetip) qaıtaryp, astanalyq qala atyn Qyzylorda dep ózgertti. 1925 jyly qarashada BK (b) P ortalyq kentine shaqyrylyp, ult respýblıkalary boıynsha jaýapty nusqaýshy laýazymymen Kavkazǵa, 1928 jyly Tashkentke, Orta Azııa Bıýrosyna qyzmetke jiberildi.
Munda ol úgit-nasıhat bólimi meńgerýshisiniń orynbasary, hatshy boldy. Búkilodaqtyq aýyl sharýashylyǵy ǴA-nyń (VASHNIL) Tashkent bólimshesin uıymdastyrdy.
1929 jyly Orta Azııa maqta-ırrıgaııalyq polıtehnıka ınstıtýtyn (SAHIPI) quryp, alǵashqy dırektory boldy, sonymen qatar 1929-1931 jyldary Orta Azııa maqta kentiniń dırektory qyzmetin atqardy. 1931-1932 jyldary BK (b) P OK apparatynda istedi.
Qojanov negizgi mindetterin qoǵamdyq, ǵylymı-shyǵarmashylyq jumystarmen ushtastyryp otyrdy. Mektepke arnalǵan «Eseptaný quraly» atty oqýlyǵy (1924), «Túrkistannyń Sovettik Avtonomııasynyń on jyldyǵyna» atty orys tilindegi zertteýi (1928) jeke kitap bolyp shyqqan. RK (b) P OK ult qyzmetkerlerimen ótkizgen Tórtinshi keńesinde (1923), RKFSR HKK tóraǵasynyń orynbasary T. Rysqulovtyń basqarýymen ótken jeke keńeste (1926) sóılegen sózderinde, sondaı-aq I.V. Stalınge 1927 jyly jazǵan eki hatynda Qojanovtyń saıası kózqarastary meılinshe aıqyn tujyrymdalǵan.
Ol 1937 jyly 16 shildede Tashkentte tutqyndalyp, saıası qýǵyn-súrgin qurbany boldy. 1957 jyly aqtaldy. Almaty, Shymkent qalalaryndaǵy kóshelerge Qojanov esimi berilgen. Túrkistanda eskertkish qoıylǵan.
