Biyl Qazaqstan qaru küşterıne – 32 jyl!

Biyl mıne eldıgımızdıŋ qorǧany bolyp jürgen Qaruly küşterımızge 32 jyl tolǧaly otyr! Osy oraida el üşın aianbai ter tögıp, qyzmet etıp jürgen sarbazdarymyzǧa alǧys aitpasqa bolmas!     

Eks-prezident Nūrsūltan Äbışūly Nazarbaevtyŋ jarlyǧymen Qazaqstan Respublikasy Qaruly küşterın qūru turaly zaŋǧa  1992 jyldyŋ 7 mamyrynda qol qoidy. 

Qorǧanys ministrlıgınıŋ äskeri qūramynda üş qūrylym bar:

1. Qūrlyq äskerlerı
2. Äue qorǧanys küşterı
3. Äskeri teŋız küşterı

Qūrlyq äskerlerı qūrlyqta ūrys qimyldaryn jürgızuge mındettelgen Qaruly küşterdıŋ türı. Būl äsker türı 2009 jyly 20 säuırde qūryldy. Qūrlyq äskerlerınıŋ negızgı mındetterıne mynalar kıredı:

• Kez-kelgen agressiiaǧa toitarys beru;
• Qazaqstan Respublikasy egemendıgı men aumaǧynyŋ tūtastyǧyn qorǧau;
• Bıtımgerşılık syndy tapsyrmalardy oryndau;

Äue qorǧanys küşterı 1998 jyly 1 mausymda qūryldy. Qazaqstan qorǧanysynyŋ flagmany atalǧan būl äskerlerdıŋ negızgı mındetterı:

• Eldıŋ äue şebın qorǧap,
• Memlekettık jäne äskeri  obektılerdı äue şabuylynan qorǧau;

Äskeri teŋız küşterı 2003 jyly 7 mamyrda qūryldy. Būl äskeri küşterınıŋ negızgı qimyl audandaryna Kaspii teŋızınıŋ şekara aimaqtary kıredı.

Äskeri tehnika türlerı

Jalpy, elımızdıŋ qorǧanys küşterınde Keŋestık Reseilık tehnikanyŋ ülesı 70% - dan asyp jyǧylady, iaǧni äskeri tehnikanyŋ bıraz bölıgı eskırgen. Sonymen qatar būl tehnikalardyŋ basym bölıgı ötken ǧasyrdyŋ 70-80 şı jyldary öndırılgen eken. Būl turaly memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev aityp, būl mäselenıŋ şeşımın tabudy tapsyrǧan bolatyn

“Äskerdegı qaru-jaraqtyŋ denı - 30-50 jyl bolgan keŋes däuırındegı tehnika. Eskırgen tehnikalardyŋ merzımınıŋ ötkenıne bailanysty qaru-jaraq parkın jaŋartu üşın şūǧyl şaralar qabyldau kajet. Qaruly Küşter zamanaui ärı joǧary tehnologiialyq qaru-jaraqpen, äskeri tehnikamen jabdyqtaluy tiıs. Qabyldanatyn şaralar jüielı boluy kerek. Qaru-jaraq pen äskeri tehnikany jöndeitın, olarǧa qyzmet körsetetın otandyq öndırıstı damytu qajet” , dedı - Qasym-Jomart Toqaev.

 Qazırgı künı osy eskı tehnikany almastyru maqsatynda Qorǧanys ministrlıgı naqty qadamdar jasauda. Qazaqstanmen «Otokar» kompaniiasy bırlesıp äzırlegen «TULPAR» jäne «ARMA» brondy jauyngerlık maşinalaryn bır jylǧa juyq uaqyt boiy synaqtan ötkızude. Būl kölıkter aldaǧy uaqytta Qazaqstan armiiasynyŋ qyzmetınde bolady dep kütılude. Keibır aqparattarǧa süiensek, Qazaqstanda öndırıletın  “ARMA 8x8” jauyngerlık ūrys kölıkterınıŋ baǧasy 1,7 mln dollardy qūraidy eken. Būl elımızdegı eŋ myqty jauyngerlık ūrys kölıkterınıŋ qataryna kıredı. 

Halyqaralyq äskeri yntymaqtastyqty damytu şaralary qalai ötude?

Elımızde ötken jyldyŋ soŋynda halyqaralyq äskeri yntymaqtastyq aiasynda 6 oqu-jattyǧu ötkızılgen eken. Būl oqu-jattyǧu kezınde sarbazdardy qūrama sapta jauyngerlık daiyndyqqa şaqyru syndy mäselelerı talqylandy. Būl turaly Qorǧanys ministrınıŋ orynbasary Sūltan Kamaletdinov bylai dedı:

«Oqu-jattyǧu nätijelerı boiynşa Prezident bılım aluşylardyŋ ıs-äreketterıne joǧary baǧa berdı, QK damytu, eldıŋ qorǧanys äleuetın nyǧaitu boiynşa bırqatar mındettı belgıledı. Atap aitqanda, ol äskerlerdı daiarlauǧa jäne komandirlerdıŋ käsıbilıgıne joǧary talaptar qoidy. Alǧa qoiylǧan mındetterdı şeşuge aqylǧa qonymdy bastamalar köterıp, şyǧarmaşylyqpen qaraudyŋ maŋyzdylyǧyn atap öttı»

Qazırgı künı elımızdıŋ qorǧanys qyzmetı jaŋa zamanaui tehnologiialardy qarqyndy qoldanyp keledı. Būrynǧy eskı qaǧaz jüielerı  elektrondyq, sandyq jüielerge auystyruǧa köşıp, sarbazdarǧa degen talap küşeitılıp jatyr.

Qaruly küşter – elımızdıŋ qorǧany bolyp jüre bergei! 

Aigül Mūratqyzy